Engelliler Maaşlarının Kesilmesine Tepki Gösterdi

25 Ocak 2013 tarihli ve 28539 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz Ve Kimsesiz Türk Vatandaşları İle Özürlü Ve Muhtaç Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Yönetmelik"in geçici 1 inci maddesinin yürürlüğe girmesiyle, Şarköy Sosyal Yardımlaşma Vakfı (SYDV) sistemine kayıtlı 754 kişinin maaşları kesilme tehlikesi ile karşı karşıya kaldı.

Şarköy SYDV personellerinin yaptığı hane ziyaretlerinin ardından, çok sayıda engelli vatandaşların maaşlarının kesilmesi tepkilere neden olmaya başladı.

2022 Sayılı Kanuna göre; 65 yaşından büyük olanlara “Yaşlılık Aylığı”, 18 yaşından büyük % 40 ile % 69 özürü bulunan kişilere “Özürlü Aylığı”, 18 yaşından büyük, % 70 ve üzeri özürlü kişilere “Bakıma Muhtaç Özürlü Aylığı” ve 18 yaşından küçük özürlü yakını olanlara “Özürlü Yakını Aylığı” ödeniyor.

Şarköy’de 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle 23 kişi “Özürlü Yakını Aylığı”, 299 kişi “Özürlü Aylığı” ve 432 kişi “Yaşlılık Aylığı” olmak üzere toplam 754 kişi 2002 Sayılı Kanuna göre maaş alıyor.

Bu maaşı alabilmenin şartlarını yasa şu şekilde belirliyor; TC. vatandaşı olmak, kendisine bakmakla yükümlü kimsesi bulunmamak,, SGK gelir ve aylığı almamak, nafaka bağlanmamış olması, mahkeme ile bir gelir ya da nafakaya sahip olmaması, 119,62 TL’nin altında gelire sahip olmaması gerekiyor.

Bir kişinin aylık 119,62 TL’nin üzerinde gelir elde ettiği tespit edilirse, muhtaç aylığında yararlanması kapsamından çıkarılıyor.

Yeni çıkarılan yönetmelikle, muhtaçlığın tespitleri Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü’ne bağlı SYDV tarafından yapılıyor.

Şarköy Sosyal Yardımlaşma Vakfı tarafından 11 Şubat 2012 tarihinden itibaren 2022 Sayılı Kanundan yararlanan 754 kişi için hane ziyaretleri yapılmaya başlandı. Ziyaretler sonucunda yönetmelik hükümlerine uymayan, 119,62 TL üzerinde gelir tespiti yapılan engelli kişilere maaş ödemeleri durduruldu.

Şarköy’de yasaya göre maaş alan kişiler, hesaplarının bulunduğu banka ve PTT şubesine gittiklerinde maaşlarının pasif duruma getirilerek ödemenin durdurulduğunu öğrendiğinde şaşkınlık geçirdi. Tepkilerini Şarköy SYDV’ye yapan vatandaşlar, 119,62 TL maaşın altında geçinmenin mümkün olmayacağını belirterek tepki gösterdi.

18 yaşından büyük, % 70 ve üzeri özürlü kişilere “Bakıma Muhtaç Özürlü Aylığı” alan, eski Uçmakdere Köyü Muhtarı Müesser Ege ile İbrahim Koca adlı vatandaşlar çocuklarının aldıkları maaşların kesilmesine tepki gösterdiler.

Şarköy SYDV görevlisi iki kişinin köye gelerek evlerini ziyaret ettiğini belirten Müesser Ege “Kızım 35 yaşında % 85 özürlü. Kendisine 3 ayda bir bin 100 TL özürlü maaşı veriliyordu. Son olarak 2012 yılının eylül ayında aldık. Ben de emekli maaşı alıyorum. Aldığım maaş 1500 TL civarında, çoğu aldığım krediye kesiliyor. Aynı evde kızım ve ben birlikte yaşıyoruz. Konuşma güçlüğü çekiyor, tekerlekli sandalye ile bir yerden bir yere gidebiliyor. Kızımı rahatsız olduğu için ambulansla Şarköy’e getirdik. Mart ayı maaşının pasif hale getirildiği söylenerek ödeme yapılmadı. Mahkemeye başvurmam gerektiği söylendi. Bizim hiçbir başka gelirimiz yok. Bu parayı kızımdan keserek bizi mağdur duruma düşürdüler.” Dedi.

Evlerinde eşi ve % 98 oğluyla birlikte yaşadıklarını ifade eden İbrahim Koca “Oğlum 30 yaşında, özür oranı yüksek. Şarköy SYDV den iki kişi geldi. Ben evimizin dış kapısındaydım. Benimle görüşmediler, eve çıkarak eşimle görüşmüşler. Evde koltuğunuz var, şununuz var, bununuz var diyerek tespit yapmışlar. Bu tür davranış insanı aşağılamaktır. Yüzde 98 özürü olan çocuğumuzu ne yapalım, ona biri bakacak, aynı evde yaşıyoruz. Maaşının kesilmesine anlam veremiyoruz. Sorduk ne Malkara’da ne bir başka yerde böyle bir kesinti var” ifadesinde bulundu.

Vakıf Müdürü Nilüfer Yurt, maaş kesintisi olan yapılan özürlü yakınlarına, 2022 Sayılı Kanunun, 65 yaşını doldurmuş, muhtaç, güçsüz ve kimsesiz kesim ile özürlü kişilere maaş bağladığını, 1 Ocak 2012 tarihinden itibaren otomasyona geçildiğini, TÜBİTAK’ın hazırladığı programla, Türkiye genelinde tüm verilere ulaşıldığını, eskiden kağıt üzerinde olduğu için verilerin görünemediğini, yeni uygulamayla hane bilgilerinin sistemde göründüğünü belirttiği öğrenildi.

Yurt’un özürlü yakınlarına “ Şimdi hane bilgilerini görüyoruz. Nüfus bilgilerini, tapu bilgilerini, banka, emeklilik, bilgilerini görüyoruz. ÇKS kayıtları geliyor. Hanede bir tane emekli varsa, 119,62 TL’yi geçiyor. Bu maaşı 1 TL bile geçse maaş kesintisi yapılıyor. Böyle olunca günah keçisi biz oluyoruz.

Biz insanlara gelin gelir testi yaptırın diye söylüyoruz. Nasıl askere gidiliyorsa, bu kanun çıktıktan sonra herkes gelir testini yaptırmak zorunda.

Devlet 2022 de hepsini bir çatı altında toplayarak tek bir mevzuat uygulamaya başladı.

Biz soruyoruz, ne kadar kazancın var, aylık ekmeğe ortalama ne veriyorsun gibi sorular soruluyor. Devlet ortaya çıkan rakamları gelir olarak baz alıyor. Sen hayatının idame ettiriyorsan demek ki gelirin var. Gelir olmadan gider olmaz diye düşünüyor devlet.

Bu kanunu kim uygulamazsa suç işler. Geçmişte 2022’den maaş alanlar için 5 yılda bir kayıt istiyorlardı. Şimdi öyle değil, her yıl hane ziyareti isteniliyor. Hatta Ankara bunu 6 ayda bire indireceğiz diyor.

Şarköy SYDV’de iki tane personelimiz var. İlçe merkezi, belde ve köylerde gelir tespiti için hane ziyaretleri yapıyor. Sistem 1 yılı geçen ve hane ziyareti yapılmayan kişileri bize bildirerek yapılmasını belirtiyor. Biz 1 yılı geçtiği halde haneyi ziyaret etmemişsek, sistem yine maaşı kesiyor. Hane ziyareti yapılmayanların da maaşı yatmıyor. O zamanda biz suçlu konuma düşüyoruz. İşimizi yapmadığımız için. Sistem 1 yıl içinde ziyaret edilmeyen hanenin tüm bilgilerini önümüze döküyor. Eğer hanede bir kişiye emekli maaşı bağlandıysa biz onu görüyoruz. Sistem otomatik olarak hanede bulunan kişiye göre hesaplama yapıyor. Eğer, 119,62 TL’nin üzerine çıkmışsa gelir, otomatik olarak 2022’ye göre maaş alanın parası kesiliyor. Biz bir şey yapmıyoruz, sistem kendiliğinden belirliyor.

Hane ziyaretini girdiğimizde de, yönetmeliğe göre verileri tabloya döktüğümüzde, kişi başı 119,62 TL’nin üzerinde gelir var diyerek maaşı keser. Biz bu durumda olan kişileri SYDV Mütevelli Heyetine gönderiyoruz. Heyet de yönetmelik gereği, elde edilen gelir belirlenen maaşın üzerinde diyerek red kararı çıkarıyor. Rakam 119,62 TL’nin üzerindeyse heyet red kararı verir, kabul kararı veremez. Yorum yapma yetkisi yok.”

Şarköy’deki Özel Pınar Aynur Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’ne giden engelli kişilerin de aldıkları maaşlar kesildi. Okul Müdürü Pınar Aynur “İlçedeki tek engelli okuluyuz, 84 öğrencimiz bulunuyor. Bu öğrencilerimizden 15’inin maaşları kesintiye uğradı. Bu durum bizi ve onları üzüyor. Biz, 2022 yasasının öğrencilerimiz adına yeniden düzenlenmesini istiyoruz.” Dedi.

Okula devam eden yüzde 98 özürlü İbrahim Şahin (35) “Devlet benim maaşımı niçin kesiyor. Benim bu paraya ihtiyacım var. Üç ayda bin lira alıyordum.” Dedi.

Okul öğrencisi engelli Seçil Çelik (22) babasının 5 ay önce anjiyo olduğunu, sıkıntısı bulunduğunu ifade ederek “Benim maaşım 3 mart tarihinde kesildi. Biz evde ablam, anne ve babamla 4 kişiyiz. Maddi sıkıntı yaşıyoruz.” dedi.