Engellilere Yönelik Ayrımcılık, Hak Ihlalleri Izleme Raporu Tamamlandı

Ayrımcılık İzleme Platformu üyesi 21 sivil toplum örgütü, Türkiye’de 2011 yılında izlediği engellilere yönelik hak ihlalleri ve ayrımcılık vakalarını raporlaştırdı. Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (EŞHİD) koordinasyonunda hazırlanan '2011 Yılı Engellilere Yönelik Ayrımcılık ve Hak İhlalleri İzleme Raporu'nda engellilere yönelik ayrımcılık ve hak ihlalleriyle ilgili önemli bilgiler yer aldı. Rapora göre, Türkiye’de 2011 yılında, 4’ü uğradığı saldırı ve şiddet, 11’i gerekli önlemlerin alınmaması ve ihmaller yüzünden toplam 15 engelli vatandaş yaşamını yitirdi. Kadın ve erkek 15 zihinsel engelli vatandaş tecavüze, 6 zihinsel engelli vatandaş da cinsel taciz ve istismara uğradı.

EŞHİD internet sitesinde sunulan rapor, 2011 yılına ilişkin, engelli bireylere yönelik ayrımcılık ve hak ihlallerini kapsıyor. Engelli bireylerin sorunlarının bir insan hakları sorunu olduğu ve dünyanın birçok yerinde olduğu gibi Türkiye’de de engelli bireylerin temel haklardan yararlanmada ayrımcılıkla karşılaştığı kaydedilen raporun, engelli bireylere yönelik ayrımcılık ve hak ihlallerinin görünür kılınması yoluyla farkındalık yaratmak ve yasama/yürütme otoritesinin engelliler alanındaki politika ve uygulamalarının insan hakları ve fırsat eşitliği temeline oturtulmasına katkıda bulunmak amacıyla hazırlandığı kaydedildi.

Raporda yer alan bilgilerin İzleme Platformu’nun sadece ulaşabildiği verilerden oluştuğunun altı çizilirken, raporun Türkiye kamuoyu ve ilgili kamu otoritesi yanında uluslararası kamuoyu ile paylaşılacağı, STÖ raporu olarak da Birleşmiş Milletler (BM) ilgili sözleşme komitelerine sunulacağı belirtildi.

Kamu otoritesi ve toplumda egemen olan 'yardım ve acıma' tutumunun dolaylı ya da doğrudan ayrımcılığın üstünü örttüğü belirtilen raporda, ayrımcı pratikler ve ayrımcılığın önlenmesi konusunda engelliler, engelli aileleri ve kamu görevlileri arasında farkındalık düzeyinin düşük olduğu vurgulandı.

Elde edilen verilere göre, genel olarak kadın engelliler ile bazı engelli gruplarının daha fazla ayrımcılığa maruz kaldığı dile getirilen raporda, "Medyaya yansıyan engellilere yönelik ayrımcılık vakaları ile ilgili olarak, Cumhuriyet Savcıları resen soruşturma açma yetkilerini kullanmamaktadır. Resen soruşturma açma yetkisinin kullanılmaması bir yandan engellilerin adalete erişimini engellemekte diğer yandan ayrımcı uygulamaların cezasız kalması sonucunu doğurmaktadır." denildi.

CEZAEVLERİ ENGELLİLERE UYGUN DEĞİL

Türkiye’deki cezaevlerinde engelliler için gerekli şartlarının bulunmadığının altı çizilen raporda hükümlü engelli yakınına bakmak üzere savcılık izniyle cezaevine giren insanların bulunduğu ifade edildi.

Engelli bireylerin eğitim, istihdam, sağlık gibi alanlarda maruz kaldığı ayrımcılık vakalarından örneklerin sıralandığı raporda Özürlülük raporlarında tam bir standardın yakalanmamış olmasının ayrımcılık ve hak ihlallerine yol açtığı vurgulandı.

'Özürlü raporları'nın, engelli bireylerin kendilerine tanınmış diğer haklardan faydalanmasını belirlediği anımsatılarak, bu raporların eğitim, istihdam, bakım ve rehabilitasyon başta olmak üzere bir çok hakkı etkilediğine dikkat çekildi. Raporda, engelli bireylerin istihdamı için yasalarda yer alan kota uygulamasının iş yaşamında dikkate alınmadığı ifade edilirken genel olarak istihdama erişimde yaşanılan ayrımcılık yanında engellilerin eğitimleri ve yetenekleri uygun olsa bile, belirli mesleklere atanmadığı da belirtildi.

İÇ HUKUKTA GEREKLİ DÜZENLEMELER YAPILMADI

Türkiye’nin Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi’ni onaylamasının üzerinden yaklaşık üç yıl geçmesine ve sözleşmeyi ilk imzalayan ülkelerden ilk ülkelerden birisi olmasına rağmen aradan geçen yaklaşık üç yıllık sürede, halen iç hukukta gerekli düzenlemeleri yapmadığına dikkat çekilen raporda yürürlükte bulunan bazı kanunlarda hala engellilere yönelik ayrımcı düzenlemeler bulunduğu kaydedildi.