Yumru şeklinde çiçekleri olan ve 2 metreye kadar uzayabilen bir bitki olan enginar, A ve C vitaminleri ile kalsiyum, potasyum, demir, manganez ve fosfor mineralleri açısından zengindir.
Meme, rahim ağzı ve prostat kanserini önlemeye yardımcı olur. Enginar kalbi ve damar sağlığını korumakta da etkilidir. Hücrelerin yıpranmasını engelleyerek yaşlanmanın etkilerini azaltır.
Sarılıkta faydalıdır. Romatizma şikâyetlerini azaltır. İshali keser. Ter kokusunu giderir. Ateş düşürücü ve iştah açıcıdır.
Enginar, karaciğerdeki safra salgısını destekleyerek kolesterol atımını artırır ve karaciğerin kolesterol üretimini azaltır. Enginarın hoş acı tadını veren ve genellikle yapraklarında yoğunlaşan "cynarin"in ise 1970'lerde kolesterol düşürdüğü keşfedilmiştir. Ayrıca yine içerisinde bulunan "luteolin" adı verilen maddenin kötü kolesterol olarak da bilinen LDL kolesterolü düşürdüğü bazı araştırmalarla desteklenmiştir.
Enginar yapraklarının irritabl barsak sendromu yaşayan kişilerde hastalığa bağlı belirtileri azalttığı görülmüştür. 208 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada enginar yaprak ekstresinin irritabl barsak sendromu tedavisinde olumlu sonuçlar verdiği görülmüştür.
Hazımsızlık ve karın ağrısıyla seyreden dispepsi rahatsızlığı, genellikle safra kesesinden salgılanan safranın yetersiz salgılanmasına bağlanır. Yapılan araştırmalar enginar yaprağı ekstresinin bu salgıyı uyardığını göstermektedir.
Enginar bitkisi devedikeni ailesindendir. Bu aile genel olarak karaciğer ve safrakesesinin korunmasında çok etkilidir. Karaciğerin vücudu temizlediğini düşünürsek, bu bitki de karaciğeri toksin ve enfeksiyonlardan korumaktadır. Bazı Akdeniz ülkelerinde enginar yaprağının suyu şarap veya suyla karıştırılarak kullanılmaktadır.
Enginar, şeker hastalarında kan şekerini dengelemede büyük yardımcıdır. Enginarın içerisindeki inulin formundaki karbonhidratın etkisinin görülebilmesi için taze olması tek şarttır.
Çiçekleri sebze olarak, taze yaprakları ve kökleri ise ilaç yapımında kullanılır. Enginar suyu kalp çarpıntısına iyi gelir. Taze enginar yaprağı kaynatılarak hazırlanan enginar çayı karaciğer hastalıklarında oldukça faydalıdır. Tüylü kabuklarının kaynatılmasıyla elde edilen enginar suyu ile saçlar yıkanırsa saçları güçlendirir
Enginar alırken dikkat edilmesi gereken noktalardan bir tanesi, yapraklarının sıkı olması gerektiğidir. Diğer nokta ise, alacağınız enginarın ağır olması gerektiğidir.
Enginarın yapraklarının taze ve yeşil görünmesi gerektiği de sayılmaktadır. Dikkat edilmesi gerekenler arasında son husus ise enginarı alış tarihinizdir. Enginar, Mart ve Mayıs ayları arasında alınması gereken bir sebzedir.
Bir tencereye 2 litre (10 su bardağı) civarında su konur ve içine üç limonun suyu (enginarların kararmasını önlemek için) sıkın. Enginarların kökleri, elle, dibinden kırılır (kökteki kılçıklar çıkar). Enginarın dışındaki yeşil yapraklar, elle kopartın. Bıçakla, dönerek, yeşil kabuğu derine inmeden soyun, yalnız beyaz kısmının kalmasını sağlayın. Tüylü kısmın denginden kesip, tüylü yerleri bir kaşık yardımıyla sökerek atın. Kararmaması için, soyulmuş enginarları hemen limonlu suya koyun.
Pazardan veya marketten enginar alırken genelde kolaylık olsun diye temizlenmiş alınır, ancak bu şekilde alınan enginar hemen tüketilmezse vitamin ve minerallerini kaybeder.
Dalından koparılmış enginarı birkaç gün saklamak istenirse, tazeliğini koruması için sapları kesilmemelidir.
Sebze sapı ile bir vazoya konulmalı ve suyu birkaç kez değiştirilmelidir. Her su değiştirmede enginarın sapı bir santim kadar kesilmelidir.
Karanfilli Enginar
Malzemeler: 4 adet enginar
250 gr. kuşbaşı dana eti
2 adet közlenmiş kırmızı biber
4 adet karanfil
1 çay kaşığı tarçın
1 çay kaşığı karabiber
1 kuru soğan
Tuz Sıvı yağ
Karanfilli Enginar Tarifi
Soğan yemeklik doğranıp biraz sıvı yağ ile öldürülür. Etler ilave edilir. Pişirmeye bırakılır. Etler suyunu salıp çektikten sonra ince doğranmış kırmızı biber, tuz, karabiber ve tarçın ilave edilip biraz çevrilir. Enginarların ortasına birer adet karanfil batırılır ve hazırlanan iç ortalarına yerleştirilir. Tencereye alınıp su ilavesi ile 15 dakika pişirilir.
Zeytinyağlı Enginar
Malzemeler:
6 adet enginar
1 adet soğan
200 gr. iç bakla
1 adet limon
6 adet kesme şeker
2 çorba kaşığı sıvı yağ
Tuz Dereotu
Zeytinyağlı Enginar tarifi
Enginarlarm kılçıklı kısımları ayıklanır ve limonlu suda kararmamaları için bekletilir. İç bakla biraz suda kısa süre haşlanır. Piyazlık doğranmış soğan haşlanmış bakla ile karıştırılıp enginarların ortasına yerleştirilir. Enginar başına birer adet şeker ilave edilir. Limon suyu, 1 bardak su, tuz karıştırılıp enginarların üzerine dökülür. 30 dakika pişirilir. Dereotu ile servis yapılır.
Enginar Salatası
Malzemeler:
6 adet içli iri enginar Yarım kaşık un
2 limon
Tuz
3 patates
1 kahve fincanı zeytinyağ
Enginar Salatası tarifi Enginarın taç yaprakları sıyrılarak koparılır.
Saplar dibinden kesilir.
Fazla derinleşmeden soyulur.
İçleri kaşıkla çıkarılır.
Unlu ve tuzlu su ile haşlanır.(Kararmaması için.)
Servis tabağına alınıp zeytinyağ ve limon gezdirilir.
Haşlanmış patates soyulup püre yapılır. Zeytinyağ,limon suyu ve tuz karıştırılıp enginarların içine doldurulur.
Zevke göre süslenir.(Zeytin,maydonoz,havuç, bezelye turşu v.s.ile)
Enginar Çorba
Malzemeler 3 adet enginar
1 su bardağı krema
1 adet soğan
3 çorba kaşığı un
su
tuz
Üzeri için: dere otu
Enginar Çorba tarifi Tencereye sıvıyağı ve ince, ince kıyılmış soğanları alıp soteleyin. Üstüne küp, küp doğranmış enginarı ekleyip kavrulmayı sürdürün. Enginarlar da biraz kavrulunca üstüne un ekleyin.Rengi değişince ilk olarak soğuk su sonrada sıcak su ve tuzu ilave edilip pişmeye bırakılır. Piştikten sonra blender dan geçirin ve içine kremasını ilave edip bir kaç dakika daha pişirin.Servis tabağına alıp dere otu ile servis edin.
Baklalı Enginar
Malzemeler:
5 tane enginar
300 gram, kabukları soyulmuş iç bakla
1 kase arpacık soğan
1 sap taze soğan
bir miktar, dereotu
yarım yemek kaşığı, un
zeytinyağı
tuz,şeker
Baklalı Enginar Tarifi:
Arpacık soğanları, ayıklayalım bir tencereye zeytinyağı alalım, arpacık soğanları sote yapalım. Üzerine tuz, un, şeker ve suyunu ilave edelim. Su kaynayınca, ayıkladığınız enginarları ilave edelim ve pişmeye bırakalım. Pişen enginarların üzerine iç baklayı ekleyelim, biz bu arada, nane ve taze soğanı ayıklayıp yıkayalım. İnce doğrayıp, tencereye alalım, 5-6 dakika pişirip ocaktan alalım. tencerenin kapagını hiç açmadan, bir gece bekletelim. Ertesi gün, bir tabaga, tencereyi boşaltalım, enginarları, servis tabagına alalım, kalan malzemeleri, enginarların üzerine paylaştıralım. Afiyet olsun.
Peynirli Enginar
Malzemeler (4 Kişilik)
4 Enginar
1 Limon
1 Su Bardağı Lor Peyniri
Yarım Demet Dereotu
1 Çay Kaşığı Kırmızıbiber
1 Çay Kaşığı Tuz
Peynirli Enginar tarifi Enginarları soyup temizleyin.Limon suyu,tuz ve az miktar suyla pişirin.
Enginarlar yumuşayınca lor peyniri,kıyılmış dereotu ve kırmızıbiber ilave edin.Tencerenin kapağını kapatıp kısık ateşte 10 dk daha pişirin.