Erçek Gölü Havzası Kuş Türleri Bilgilendirme Toplantısı

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Görevlisi Yrd. Doç. Dr. Atilla Durmuş, Van Gölü Havzası’nda 1998 yılında yapılan ornitofaunistik çalışmalarda 42 familyaya ait 142 kuş türünün tespit edildiği ve bu türlerin yaklaşık yüzde 66’sının kırmızı listede yer aldığını söyledi.

Doğa Araştırmaları Derneği ile Orman ve Su Bakanlığı 14. Bölge Müdürlüğü tarafından düzenlenen ‘Erçek Gölü Havzası Kuş Türleri Bilgilendirme Toplantısı’ bir otelde yapıldı. Yapılan açılış konuşmasının ardından Yrd. Doç. Dr. Atilla Durmuş, ‘Van ilindeki önemli kuş alanları ve kuş varlığı’ konusunda bir sunum yaptı. Türkiye’nin, kuşlar için bulunduğu coğrafyanın en önemli ülkelerinden biri olduğunu ifade eden Durmuş, “Türkiye’de bugüne kadar 466 kuş turu tespit edilmiştir. Bunlardan 300 kadarı Türkiye’de düzenli olarak üremekte, 130 kadarı kışlamakta ve göç sırasında uğramaktadır. Geriye kalanı ise raslantısal olarak görülmektedir. Batı palearktik bölgedeki 4 ana kuş göç yolundan 2’si Türkiye üzerinde geçmektedir. Bu nedenle Türkiye’deki sulak alanlar hem çok kuş türünün varlığını devam ettirebilmesi bakımından daha fazla önem taşımaktadır. IUCN’nin 2010 yılında hazırlamış olduğu raporda, dünyada 10 bin 27 kuş türü bulunduğu vurgulanmaktadır. Türkiye’nin sahip olduğu kuş türü sayısı ise 437’dir. Bu rakam rastlantısal ve tartışmalı türlerle birlikte 502’ye çıkmaktadır” dedi.

Doğu Anadolu Bölgesi’nde ormanların az olmasının sulak alanlara çok önemli görevler yüklediğini kaydeden Yrd. Doç. Dr. Durmuş, “Bu alanlar, canlılar açısından hem orman hem de sulak alan fonksiyonlarının çoğunu yerine getirirler. Bu havzadaki sulak alanlar, canlılara beslenme, korunma ve üreme yönlerinden en büyük desteği sağlar. Van Gölü Havzası Türkiye’nin sulak alan yelpazesinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Havza sahip olduğu farklı habitat tipleri sayesinde çok sayıda canlı türüne ev sahipliği yapmaktadır. Havzada yaşayan canlılar içerisinde kuşların yoğunluğu ve çeşitliliği dikkat çekicidir. Havzada bulunan türler yerli, göçmen, kış ziyaretçisi ve transit göçer olarak 4 statüde değerlendirilmektedir. Van Gölü Havzası’nda 1998 yılında yapılan ornitofaunistik çalışmalarda 42 familyaya ait 142 kuş türünün varlığı tespit edilmiş ve bu türlerin yaklaşık yüzde 66’sının kırmızı listede yer aldığı bildirilmiştir. Kuş türü sayısı 2006 yılında 183 olarak belirlenmiş, 2008 yılında rastlantısal türlerle bu sayı 195’e ulaşmıştır. 2010 yılında havzadaki tür sayısı 213 olarak tespit edilmiştir. Ancak ornitolojik araştırmaların sürekliliği ve diğer bölgelerdeki sulak alanların tahribatı sonucunda bölgedeki kuş türü sayısının ileriki zamanlarda 300’lere kadar ulaşılabileceği düşünülmektedir” diye konuştu.

Erçek Gölü’nün, kuşlar açısından son derece önemli bir alan olduğunu da söyleyen Durmuş şunları söyledi:

“2002-2004 yılları arasında yapılan araştırmada göldeki kuş türü sayının 179 olduğu ve bunların büyük bir kısmının Red Data Book kategorilerinde yer aldığı belirtilmişti. Flamingo gölde transit göçer olarak yaklaşık 3 bin 500 bireylik bir popülasyonla sonbaharda iki ay kadar kalır. 10 çiftten fazla dikkuyruk popülasyonu yazın kuluçkaya yatmaktadır. Dikkuyruk dünya genelinde nesli tehlike altında olan bir türdür. Çok sayıda uzunbacak, kılıçgaga ve daha birçok kuş türü alanda üremektedir. Hemen hemen yılın her sezonu Angıt sürüleri bu gölde gözlenebilir. Günümüzde çeşitli nedenlerden dolayı yok edilen sulak alanların ve dolayısıyla barındırdıkları canlıların korunması insanlığı en önemli görevlerinden birisi olmalıdır.”

Daha sonra Doğa Araştırmaları Derneği’nden Osman Erdem ‘Türkiye'nin biyolojik çeşitliliği ve Türkiye'nin kuşlar açısından önemi’, yine Doğa Araştırmaları Derneği’nden Riyat Gül de ‘Erçek Gölü ve kuşları’ konularında birer sunum yaptı.

Toplantıya Orman ve Su Bakanlığı 14. Van Bölge Müdürü Faruk Özbek, İl Kültür ve Turizm Müdürü Muzaffer Aktuğile bazı kurumların temsilcileri katıldı.