Erdoğan: 'Taliban'la ne gibi görüşmeler yapacağız ve nereye ulaşacağız, bunun gayreti içerisindeyiz'

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kuzey Kıbrıs'a gitmeden önce havalimanında yaptığı basın toplantısında, Afganistan'la ilgili bir soruya da yanıt verdi.

Türkiye, ABD ve NATO askerlerinin çekilmesi sonrası Kabil Hamdi Karzai Uluslararası Havalimanı'nın güvenliğinin Türk askeri tarafından sağlanması için ABD ile görüşmelerini sürdürüyor. Bu kapsamda Ankara, Afgan hükümetiyle de temas halinde.

Ancak Taliban, ülkedeki tüm yabancı askerleri "işgalci güç" sayacağını söylüyor.

Erdoğan, Taliban'ın yaptığı açıklamalarla ilgili soruya "Taliban'ın yapmış olduğu açıklamalarda Türkiye'yi istemiyoruz gibi ifadeler yok. Onlar kendilerine göre bazı açıklamaları yapmış durumdalar, bu açıklamalarla da güya bize yönelik bazı yaklaşım türleri var. Bu konuda Türkiye'deki yönetimin ne konumda olduğunu Taliban gayet iyi biliyor." yanıtını verdi.

Geçen hafta BBC Türkçe'ye konuyla ilgili bilgi veren Türk yetkililer, Taliban ve Türkiye'nin temas halinde olduğunu ve Taliban'ın ABD'nin çekilmesi sonrası uluslararası tanınırlık kazanmak için çabaladığını, bu çerçevede Taliban'dan saldırganca bir tavır beklenmediğini söylemişti.

• Afganistan'da son durum: Ankara, Taliban'ın Türk askerine karşı 'saldırganca bir tutum' içinde olmasını beklemiyor

Erdoğan, Taliban'la yapılan görüşmelerle ilgili de şu bilgileri verdi:

"Şimdi bu adımları atarken bizim Türkiye yönetimi olarak bazı planlarımız var ve bu planlarımızın da gereğini yerine getiriyoruz. Şu an itibarıyla gerek dışişleri nezdinde gerekse şahsım olarak bu adımları atıp inşallah Taliban'la da ne gibi görüşmeler yapacağız ve bu görüşmelerle de nereye ulaşacağız, bunun gayreti içerisindeyiz."

Taliban'ın ilerleyişi sırasında Afgan ordusunun bazı birliklerinin çatışmalardan kaçtığı, silahlarını bırakarak sınırlardan Tacikistan gibi komşu ülkelere geçtiğine dair haberler gelmişti.

Ancak son birkaç gün içinde Afgan ordusu, Taliban'a karşı saldırıya geçti. Kuzeyde iki, güneyde bir bölgede Taliban'ın ilerleyişi durduruldu, güneyde bir başka bölgede de Taliban'ın ilerleyişi durduruldu ve örgüt birçok kayıp da verdi.

Taliban'dan "siyasi çözüm" açıklaması

Taliban lideri Haybatullah Akhunzade, dün Kurban Bayramı için yaptığı açıklamada da Afganistan'daki çatışmalara "siyasi çözümü güçlü şekilde savunduğunu" ifade etti:

"Askeri kazanımların ve ilerlemelerin ışığında, İslam Emirliği ülkede siyasi çözümü güçlü şekilde savunmaktadır. İslami bir sistemin oluşturulması, barış ve güvenlik için ortaya çıkacak olan her fırsattan İslam Emirliği faydalanacaktır."

Taliban, ABD'nin 2001'de başlayan işgali öncesi yönetimine geçtiği ülkeye Afganistan İslam Emirliği adını vermişti.

ABD'nin çekileceğini açıklamasının ardından ülkede yürüttüğü savaşı hızla yoğunlaştıran Taliban, Afgan hükümetinin kontrolündeki birçok bölgeyi son haftalarda ele geçirdi. Bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmasa da Taliban, şu an ülkenin yüzde 85'ini kontrol ettiğini iddia ediyor.

Son birkaç günde Afgan ordusu harekete geçmiş olsa da Taliban'ın bazı bölgelerde ilerleyişini sürdürdüğü görüldü.

Birleşmiş Milletler gözlemcilerine göre bu oran aslında ülkenin üçte ikisini kapsıyor. Ancak kontrol ettikleri bölgeler arasında ticaret için kritik önemdeki bazı sınır kapıları da bulunuyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, basın toplantısında Taliban'ın bu ilerleyişine vurgu yaparak, Türkiye'yi 'işgalci güç' olarak gördüğü açıklamalarına cevaben "Biz de Taliban'a sesleniyoruz, bu işgal hareketini bırakması lazım" açıklaması yaptı. Siyasi çözüm için de Taliban'ın ilerleyişinin durması gerektiğini dile getirdi:

"Taliban'ın şu anda Afganistan'daki yaklaşımı bizce bir Müslüman'ın bir başka Müslüman'a yaklaşımı değildir. Afganistan, halkının kahir ekseriyeti Müslüman olan bir ülke. Taliban'ın adeta bir işgal hareketini devam ettirmesi doğru bir yaklaşım değildir. Biz de Türkiye'den Taliban'a sesleniyoruz. Bu işgal hareketini, kardeşlerinin topraklarını işgal etmeyi bırakması lazım. Bir an önce Afganistan genelinde barışın egemen olduğunu dünyaya göstermek lazım."

Afgan hükümetiyle Doha'da görüşmelerde sonuca varılamadı

Taliban ile Afgan hükümeti arasında, ABD askerleri çekilmeyi tamamlamadan önce bir siyasi uzlaşıya varılması planlanıyordu. Ancak Eylül ayında Doha'da başlayan görüşmelerde bir sonuca varılmamıştı.

Mayıs ayında İstanbul'da devam etmesi planlanan ancak Taliban'ın masaya oturmayı reddetmesi üzerine aylardır ertelenen görüşmeler, bu hafta sonu Doha'da yapıldı.

İki gün süren görüşmelerde bir sonuca varılamadı.

Pazar akşamı görüşmelerin sonunda yayımlanan ortak açıklamada "Bir çözüme ulaşma ihtiyacı konusunda hemfikir oldukları ve gelecek hafta yeniden masaya oturacakları" bilgisi yer aldı:

Afgan hükümetinin Doha'daki görüşmelere katılan delegasyonundan Abdullah Abdullah, "Görüşmelere hiçbir şekilde ara verilmemesi kararı aldık" açıklaması yaptı. Ancak iki tarafın da şu an bir ateşkese sıcak bakmadığını söyledi.

Akhunzade'nin 'siyasi çözüme destek' açıklaması da görüşmelerin son saatlerinde geldi.

Görüşmeler sonunda Taliban'dan yapılan açıklamada ise "İki taraf da barış görüşmelerinin devam etmesine olan ihtiyaç konusunda hemfikir" denildi.

https://www.youtube.com/watch?v=AH-MBCTym4s

Taliban'a karşı halk silahlanmaya başladı

Ülkede Taliban'ın yeniden egemen olmasını istemeyen bazı kişiler, silahlanarak bir ayaklanma başlattı.

Ancak farklı bölgelerde görülen bu oluşumlar henüz birleşik ve tek elden komuta edilen bir yapıya dönüşmüş değil. Şimdilik kendilerine "Taliban'a karşı ulusal ayaklanma" adını veren oluşum, Afgan hükümetinden ve uluslararası toplumdan yardım bekliyor.

Pazartesi günü de Afganistan'daki 15'in üzerinde diplomatik temsilcilikten "Taliban'ın siyasi çözüm açıklamalarıyla acımasız saldırıları çelişki yaratıyor, bunun için saldırıların bir an önce durması gerekiyor" açıklaması geldi.

Ortak çağrıya ABD, Avrupa Birliği, Avustralya, Kanada, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Güney Kore, Hollanda, İspanya, İsveç, İngiltere ve NATO temsilcisi imza attı.

• Afganistan: 10 soruda 20 yıllık savaş
• Yabancı güçler Afganistan'ı terk ederken, 1989 yılı yankılanıyor
• Afganistan'da Taliban ilerleyişini sürdürüyor: Ülkede son durum ne?
• Yabancı askerlerin Afganistan'dan çekilmesi El Kaide ve IŞİD’i güçlendirir mi?
• Afganistan'ın son 40 yılı: Taliban, 11 Eylül ve ABD işgali ülkeyi nasıl bugüne getirdi?
• Afganistan'daki ABD'li komutandan çekilme sonrası için iç savaş uyarısı
• Afganistan'daki Kabil Havalimanı neden önemli, Türkiye'nin önerisi ne anlama geliyor?