Ergene Havzası, "Derin Deniz Deşarj Projesi" ile kirlilikten kurtulacak

TEKİRDAĞ (AA) - GÖKMEN YÜCE - Ergene Nehri'nin hayata geçirilen "Derin Deniz Deşarj Projesi" ile kirlilikten kurtarılması amaçlanıyor.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Istranca Dağları'ndan doğan 283 kilometre uzunluğundaki Ergene Nehri, Meriç Nehri ile birleşerek Saroz Körfezi'ne dökülüyor.

Ergene Nehri'nin oluşturduğu ve 1,5 milyon insanın yaşadığı Ergene Havzası'nda ayçiçeği, buğday ve çeltik gibi birçok tarım ürünü yoğun şekilde üretiliyor.

Trakya'da 40 yılı aşkın sürede, evsel ve endüstriyel atıklar, yer altı kaynaklarının bilinçsiz kullanımı, zirai ilaç atıkları gibi çeşitli nedenlerle kirlenen Ergene Nehri, zaman zaman çevre kirliliği haberleriyle gündeme geliyor.

Mevcut durumda su kalitesi 4. sınıf (çok kirlenmiş, hiçbir amaç için kullanılamaz) su kaynağı haline gelen nehir, başta çevre kirliliği ve insan sağlığı olmak üzere tüm canlıların sağlığı için tehlike oluşturuyor.

Uzun yıllardır dillendirilen bu sorun için en somut adım 2011 yılında dönemin başbakanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla hazırlanan Ergene Havzası Koruma Eylem Planı ile atıldı.

Bu planda sanayicilerin üzerine düşen görevlerin yerine getirilmesi için Tekirdağ Valiliği koordinesinde Tekirdağ Ergene Derin Deniz Deşarj AŞ kuruldu. Kar amacı gütmeyen şirket, plan kapsamında yapılacak iş ve işlemlerin teknik açıdan en uygun şekilde yapılmasını denetlemek ve teknik destek vermek ile görevlendirildi.

Bu kapsamda şirket, Ergene Derin Deniz Deşarj Projesi'nin planlanmasından imalat sürecine kadar bütün kademelerde aktif bir şekilde yer aldı.

- 5 ileri atık su arıtma tesisi inşa edildi

Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında mevcut en iyi teknoloji kullanılarak 5 müşterek ileri atık su arıtma tesisi inşa edildi.

Bunlardan Muratlı OSB arıtma tesisi devreye alındı. Bu tesislerde yüzde 95'in üzerinde "kirlilik giderim verimi" yakalandı.

Ergene 1 ve Çorlu 1 OSB arıtma tesisleri ağustos ayında, Ergene 2 OSB arıtma tesisi 2020 sonunda ve Velimeşe OSB arıtma tesisi ise 2021 yılının sonunda devreye alınacak.

Tesislerin tamamımın devreye girmesiyle binden fazla sanayi tesisine ait 350'den fazla münferit atık su arıtma tesisi devre dışı kalacak. Böylece arıtma işi daha profesyonel ve sağlıklı işletilecek.

Bununla birlikte asıl işi üretim yapmak olan sanayici, arıtma tesisi işletmenin iş yükünden kurtulacak ve sadece üretimine odaklanabilecek.

Mevcut durumda sanayi ve evsel arıtma tesislerinden çıkan atık sular, Ergene Nehri'ni dolaşarak Meriç ile birleşip Saroz Körfezi'nden denize yüzeyden dökülüyor.

Yapılan derin deşarj sistemi tamamlanıp devreye alındıktan sonra bütün havzayı dolaşıp, sınırı aşan ve nihayetinde denize yüzeyden boşalan sanayi atık suyu tamamen kapalı borular ile bir damla bile toprağa değmeden, arıtma tesislerine taşınacak.

Burada ileri arıtımdan geçirildikten sonra yine tünel ve kara boru marifetiyle yükleme odasına gelecek, yükleme odasından on-line olarak sürekli izlenecek olan arıtılmış su, kıyıdan 4,5 kilometre açıkta denize deşarj edilecek.

Bu deşarjın denize oluşturması muhtemel etkiler ile ilgili Bakanlık ve İTÜ başta olmak üzere birçok kurum araştırma, inceleme ve modelleme yaptı. Buna göre deşarjın Marmara'ya etkisinin yüzde 1 ile sınırlı kalacağı tespit edildi.

- Yerli ve milli tünel açma makinesi "Lale" kullanıldı

Derin Deniz Deşarj Projesi'nde karadaki boru kısmının yüzde 97'si (46 kilometre), deniz bölümünün yüzde 99'u (4,5 kilometre) ve Türkiye'nin yerli ve milli tünel açma makinesi "Lale"nin kullanıldığı tünel kısmının yüzde 93'ü (20 kilometre) tamamlandı.

Ağustos ayının başında hattın doğu kısmı olan Çerkezköy ve Çorlu Deri OSB'lerin atık sularını taşıyacak olan hat devreye alınacak.

Türkiye ve Avrupa'nın mevcut çaplarda en büyük derin deşarj projesi olan bu çalışma sona erdiğinde, Türkiye'nin ilk havza koruma projesi tamamlanmış olacak ve diğer havzalarda da uygulanabilmesi açısından örnek teşkil edecek.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 27 Haziran'da düzenlenen, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ve Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli'nin de katıldığı "Ergene Çevre Koruma Projesi, Derin Deşarj Hattı B Tüneli Işık Göründü Merasimi"ne canlı bağlanmış ve projenin önemini vurgulamıştı.