Ergenlik çağındaki çocuğunuzu izleyin

Omurganın göğüs ve bel bölgesinde yana doğru eğrilmesi olarak tanımlanan skolyoz, sırtta eğrilik, omuz ve bel kavsinin asimetrisi, kaburga kamburluğu şeklinde belirtilerle kendini gösteriyor. Skolyozun en çok ergenlik çağında özellikle de 10-14 yaş arasındaki kız çocuklarında görüldüğünü söyleyen Liv Hospital Omurga Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Alpaslan Şenköylü “Skolyoz özellikle kız çocuklarında adet görmeye başlamadan hemen önce, hızlı boy atma döneminde ortaya çıkıyor” diyor ve ekliyor: Bu dönemdeki çocuklara özellikle dikkat etmek gerekir. Çocuğun duruşu bu diye düşünmeyin, kız çocuklarında adet görmeye başlamadan hemen önceki hızlı boy atma döneminde verilecek olan korse belki ameliyata gidişi engelleyebilir” diyor.

İnsan anatomisinde gövdeye yandan bakıldığında bazı eğrilikler bulunur. Örneğin sırtta dışa, boyunda ve bele içe doğru kavis mevcuttur. Ama ön–arka düzlemden bakıldığında omurga dümdüzdür ve herhangi bir dönüklük yoktur. Skolyoz ön arka planda omurganın S ya da C şeklinde ve beraberinde dönüklük olması durumudur. Skolyozlu hastalarda bu olağan dışı eğrilik nedeniyle omuz asimetrisi, kaburga kamburluğu, gövde kayması, bel kavsi asimetrisi görülebilir.

Skolyoz tanısı nasıl konuluyor?

Skolyozun tanısı için öne eğilme testi kullanılır. Bu testte şüphe duyulan kişinin, dizlerini kırmadan öne doğru eğilirken ellerini kavuşturup dizlerinin arasında tutması istenir. Bu sırada hastanın tam arkasında durularak omurga ve sırtta bir asimetri olup olmadığı kontrol edilir. Eğer asimetri varsa skolyoz olduğu düşünülür. Ama daha sağlıklı bilgi alabilmek için bir deformite cerrahına başvurmak gerekir.

Skolyozun belirtileri nelerdir?

- Omuz asimetrisi
- Bel kavsinin asimetrisi
- Kaburga kamburluğu

Skolyozun sebebi nedir?

Skolyozun birçok nedeni olabilir. Doğuştan olan olgularda omurlarda oluşum veya ayrılma sorunları görülebilir. Nöromusküler olgular kas hastalıkları ya da serebral palsi gibi sinirsel hastalıklara bağlı olabilir. En sık görülen nedeni idiyopatik yani nedeni belli olmayan tiptir. Bu tip genelde ergenlik başlangıcındaki kız çocuklarında görülür. Genetik ve çevresel nedenler suçlanır.

Skolyoz önlenebilir mi?

Önlenemez ama deformite uzmanı ilerlemesini durdurabilmek ya da dengeleyebilmek için önlemler alabilir. Bu amaçla, etkisi henüz kanıtlanmamış olmakla beraber, gövde kaslarını çalıştıran egzersizler önerilir. Bu egzersizler sayesinde hastanın duruşu dengelenebilir. Erken dönemde tanı konan olgularda, günde 23 saat takılan sert gövde korseleriyle eğriliğin ilerlemesi kontrol altına alınabilir.

Skolyoz için en çok hangi yaşlarda önlem almak gerekiyor? En çok hangi yaş aralığında görülüyor?

Skolyoz en çok ergenlik çağında görülüyor. Özellikle kız çocuklarında adet görmeye başlamadan hemen önceki hızlı boy atma döneminde ortaya çıkıyor. Bu dönemde verilecek olan korse belki ameliyata gidişi engelleyebilir. Ama bu bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir.

Skolyozun tedavisi nasıl yapılıyor?

Skolyozun tedavisine boyun ve kuyruk sokumu omurlarının aynı filmde görülebildiği uzun kaset röntgenleriyle karar verilir. Açı ölçer ile bu filmler üzerinde eğriliklerin açısı ölçülür. Açı değeri ile hastanın yaşı ve vücut gelişim düzeyine göre tedavi planlaması yapılır. Açısı düşük ve erken dönemlerde tanısı konan olgularda doktor korse ve egzersiz seçeneklerini sunarak takip altına alır. Ancak bu tip tedavi yöntemlerinin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanabilmiş değildir. Bu nedenle eğrilik artabilir. İleri eğriliklerde (45o’nin üzerindeki eğrilikler) cerrahi tedavi önerilir. Cerrahi tedavi omurlara yerleştirilen vidalar ve bunları birleştiren çubuklarla yapılır.

Ameliyat sonrası dönemde bizi ne bekliyor?

Her skolyoz tipinin ameliyat sonrası bakımı farklıdır, en sık görülen idiyopatik tipin ameliyatı sonrasında kendiliğinden emilen estetik dikişlerle yara kapatılır. Ağrı için ilk 2 ya da 3 gün hasta kontrollü ağrı kesme yöntemi uygulanır. Her şey olağan seyrederse ameliyat sonrası ortalama 4. günde hastaneden çıkılabilir. Bir hafta sonra yıkanmaya izin verilir. Hastalar ortalama 15 gün sonra okula tekrar başlayabilir. Genelde ameliyat sonrasında korse kullanmaya gerek yoktur.