Erteleme huyunu yenmenin 8 yolu
Bir şeyleri yapmak istiyorsun ancak bugün değil, yarın değil diyerek erteliyor musun? Türlü bahanelerle canım istemiyor diye duygusallığının ardına mı sığınıyorsun? Ertelemek senin performansının düşmesine mi neden oluyor? İşte ertelemeyi yenmen için ipuçlarını Uzm. Psk. Melda Yakupoğlu anlattı.
UZUN BİR LİSTE PLANLAMAKTAN KAÇININ Birçok insan gece yatmadan ertesi gün neler yapacağını hayal etmeye ve planlamaya başlar. Ertesi gün yapacaklarını adeta bir liste gibi kafasında sıraya dizer. Ertesi gün olduğunda gün içerisinde çıkan aksi durumlarla karşılaşır ve listesini olduğu gibi gerçekleştiremez. Yapamadıkları için hayal kırıklığına uğrar ve kendi performansını sorgular. Bu listede yapılacaklar hele ki sayı olarak fazlaysa kişide kaygı uyandırır. Nasıl yapacağım ve nasıl yetişeceğim endişe hissettirir. Endişe ve kaygı arttığından ise insanın canı hiç bir şey yapmak istemez ve bütün bir listeyi koyverir “Amaaaan nasılsa sonra yaparım” diyerek erteleme reaksiyonu verir. Aslında planlı olmak, motive olabilmek ertelemeyi yenmede etkili gibi görünse de kaygı yaratacağı için yapacaklarını uzunca bir liste haline getirip kafada kurmaktan vazgeç.
NE YAPACAĞINA KARAR VER. Kafanda gün içerisinde ne yapacağına, hangisine öncelik tanıyacağına dair pek çok düşünce olur. Aslında insanlar sadece bunların hangisini yapacaklarını düşünmekten bir işe başlayamazlar. Bir şeye tam başlayacakken akla diler yapacak şey gelir, ona başladığında bir başkası derken hiç bir şeye tam olarak dikkat veremeyip her şeyden az az biraz yapıp her şeyin eksik
yapılmasına neden olur. Dolayısıyla böyle durumlarda ilk başlanılacak işin hangisi olduğuna karar vermek ve hızlıca eyleme geçmek önemlidir.
BİR BÜTÜNÜ PARÇALARA BÖL. Yapmayı planladığın işi bir bütün olarak düşüp gözünde büyütmeden parçalara böl. Örneğin evi temizlemeyi planlıyorsan, bütün ev bitmeli diye düşünmeden önce sadece bir odaya odaklan. Oda içerisinde de işleri bölümlere ayır. Aynı şekilde ders çalışmak ve benzeri işler içinde aynısını kullanabilirsin. Önce hangi dersten başlamak istediğinde karar ver. Ardından çalışman gereken bütün yerleri işaretle. Ardından parçalara böl. Parçalara böldüğün kısımlar içerisinden de alt başlıklar belirleyerek öncelikli hedeflerini ufak tut. Böylelikle yaptıkça daha çok motive olursun.
FAZLA DÜŞÜNMEDEN BAŞLA. Kafanda sürekli nasıl yapacağını düşünmektense hemen eyleme geç. Fazla düşünce insanı hareketsizleştirir, motivasyonunu düşürür ve düşünürken enerji harcadığın için hiç bir şey yapmadan duygusal olarak yorulmuş hissedersin. Dolayısıyla bir işe hemen başla. Fazla düşünme.
HEMEN ŞİMDİ! İşlerin ertelenebileceğine dair alışkanlık kazandığın için sürekli daha sonra yapabileceğini düşünürsün. Her şeyi erteleyen insanlar mutluluklarını da ertelerler. Şu işi bitirdikten sonra rahat edeceğim, bu aktiviteyi yaptıktan sonra mutlu olacağım gibi düşüncelerle duygularını yaşamayı da ertelerler. Oysa hep derim mutlu olmak şimdinin işi, şu an mutlu ol. İşi bitirdikten sonra rahat hissetme işi yaparken de rahat hisset. Hemen şimdi felsefesini benimse. Belki de yarın yok.
BİTİRDİKTEN SONRA NE KADAR RAHATLAYACAĞINI DÜŞÜN. İşleri nasıl tamamlayacağını düşünmek yerine bitirdikten sonra hissedebileceğin rahatlığa odaklan ve o rahatlık içinde işlerini kolayca tamamladığını düşün. İşlerinin kolayca akıp gideceğine dair olumlamalar yap. Olumlamalar ile başlarsa stresten uzaklaşır, dikkatini toplar daha kısa sürede bitirebilirsin.
VAKTİNİ VERİMLİ DEĞERLENDİREBİLME TEKNİKLERİNİ ARAŞTIR VE KAYGI YÖNETİMİNİ ÖĞREN.
Genellikle kaygı yönetimi konusunda sıkıntı yaşayanlar işleri düzene koymakta, zaman baskısı altında çalışabilmekte zorlanırlar. Yapılacak işler bir yük gibi görülür ve baskı oluşturur. Aslında gerçekte böyle olmasa bile, hatta çok başarılı olsan bile başarısız hissedecekmiş gibi davranırsın. Endişeler yaşarsın. Yetersizlik ve başarısızlıktan korkar bu yoğun korkular sonucunda da kendine kötüyü
yaşatırsın. Kaygı performansını her türlü işte bozacağı için kaygı yönetimini öğrenmelisin.
SONUÇTAN DEĞİL SÜREÇTEN KEYİF AL. En çok motivasyonunu bozan şeyin süreçten keyif alamamak olduğunu bilmelisin. Sadece ve sadece bir olayın sonucunu istersen bu süreçten keyif almamana neden olur ve çabuk pes edersin. Bazı işleri yaparken istemesen bile bunun artık seni zorlayan bir şey olmasından ziyade yaşam biçimin olduğunu benimse. Sonuçtan değil, sonuca giden yoldan keyif al.
Yol seni mutlu etsin. Böylelikle o işi tamamlayamasan bile süreç odaklı olursan yaptığın kadarı seni tatmin eder. Sonuç odaklı olursan başarısız hisseder ve özgüvenini düşürürsün.
