Erzurum Kongresi'nin 89. yıldönümü
ANKARA (İHA) - Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde Erzurum Kongresi'ni anlatan bir metin yayımlandı.
Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi internet sitesinde yer alan metinde, 1. Dünya Savaşı'ndan sonra Osmanlı Devleti ile İtilaf devletleri arasında imzalanan Mondros Mütarekesi'nin uygulanması sonucunda ülkenin her yerinde işgallerin başladığı belirtildi. İtilaf devletlerinin işgalleri sonucunda İstanbul'da bir şey yapamayacağını anlayan Mustafa Kemal Paşa'nın, Milli Mücadele'yi fiilen 19 Mayıs 1919'da çıktığı Samsun'da başlattığı belirtilen metinde, bundan sonra ilk adım olarak Amasya Tamimi yayımlanmış,ikinci adım olarak da Erzurum Kongresi'nin yapıldığı belirtildi.
23 Temmuz 1919 tarihinde toplanan kongreye doğu illerinden 63 delege katıldığı kaydedilen metinde, Mustafa Kemal Paşa'nın, 38 oyla kongreye başkan seçildiği ifade edildi. Kongre, çalışmalarının 7 Ağustos 1919'da tamamlamış ve 10 maddelik bir beyanname yayımlandığı kaydedilen metin şöyle devam etti: "Atatürk'ün Nutuk'ta belirttiği şekliyle, kongrenin başlıca kararları şunlardır: 'Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, bölünemez. Her türlü yabancı işgal ve müdahalesine karşı ve Osmanlı Hükümetinin çökmesi durumunda millet birlik olarak kendisini savunacak ve direnecektir. İstanbul Hükümeti vatanını koruma ve istiklali elde etme gücünü göstermediği takdirde, bu amaca ulaşmak için geçici bir hükümet kurulacak ve bu hükümetin üyeleri, Milli Kongre tarafından seçilecektir. Eğer kongre toplantıda değilse bunu Temsil Heyeti yapacaktır. Kuvayı milliyeyi amil ve iradeyi milliyeyi hakim kılmak esastır. Hıristiyan halka siyasi hakimiyetimizi ve toplumsal dengemizi bozacak imtiyazlar verilemez. Manda ve himaye kabul edilemez. Meclisi Mebusa'nın derhal toplanması ve bu suretle hükümet icraatının denetim altına alınması için çalışılacaktır.' Kongre, kabul ettiği tüzük gereğince 9 kişilik bir Temsil Heyeti seçerek tamamlanmış ve bu heyetin başkanlığına Mustafa Kemal Paşa'yı seçmiştir. Sonuç olarak; Erzurum Kongresi, ülkenin bütününü ilgilendiren tarihi kararlarıyla bölgesel bir kongre olmaktan çıkmış, kendinden sonra gelecek tüm olayları etkilemiştir. Milli Mücadele'nin esas programını hazırlamıştır. Mustafa Kemal Paşa Erzurum Kongresi'nin önemini, 7 Ağustos 1919'da kongrenin kapanışı dolayısıyla kongre üyelerine söylediği şu sözlerle belirtmiştir; 'Saygıdeğer Efendiler! Milletimizin kurtuluş umuduyla çırpındığı en heyecanlı bir zamanda, fedakar sayın heyetimiz her türlü zahmete katlanarak burada, Erzurum'da toplandı. Duygulu ve asil bir ruh ve çok güçlü bir inançla vatan ve milletimizin kurtuluşuyla ilgili köklü kararlar aldı. Özellikle bütün dünyaya karşı milletimizin varlık ve birliğini gösterdi. Tarih, bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir başarı olarak yazacaktır.'"
