ESAFED Somali’de Bebek Ölümlerini Yarıdan Fazla Azalttı

Ege Uluslararası Sağlık Federasyonu (ESAFED)'nun, Somali’de verdiği acil tıp eğitimiyle yeni doğan bebek ölümlerini yarıdan fazla azaltması ülkede büyük yankılara sebep oldu. Somali'deki sağlık gündemini bir anda acil tıp eğitiminin önemi ve ESAFED’in başarısı meşgul ederken ülkedeki hastaneler, eğitim için sıraya girdi. Eğitimi veren Dr. Lokman Çam, üç aylık pratik ve teorik derslerle yüzde 8,8 olan bebek ölüm oranını yüzde 3,5’e çektiklerini belirtti.

ESAFED, Türk İşbirliği Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ile İslam Ülkeleri İstatistik, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar ve Eğitim Merkezi Başkanlığı (SESRIC) işbirliğiyle Somali’de başlattığı “Pediatrik Acil Tıp Eğitimi” sayesinde önemli bir başarıya imza attı. Konuyla ilgili olarak ESAFED’in İzmir'in Bayraklı ilçesindeki merkez ofisinde bir basın toplantısı düzenlendi. Toplantıya Dr. Çam ve yetişkin acil tıp eğitimi veren Dr. Bahadır Şenol katılarak gözlemlerini aktardı. 1 Kasım 2012 ile 30 Ocak 2013 arasında Benadır Hastanesi’nde çocuk ölümlerinin azaltılması maksadıyla pediatrik acil tıp eğitimi düzenlediklerini belirten Çam, Somali’de her beş çocuktan birinin 1 yaşını göremeden hayatını kaybettiğini açıkladı. Bunu durdurmak için harekete geçtiklerini söyleyerek, üç aylık eğitim konusunda bilgi verdi. Ne yazık ki Somali’de hiçbir hastanede yeni doğan problemli bebeklere müdahale imkanı bulunmadığını anlatan Dr. Çam, Türkiye'de normal şartlarda doğan bebeklere durumuna göre aspirasyon, oksijen verme, canlandırma gibi müdahaleler yapıldığı ifade ederek, “Gerekli aletlerimizle bebeğin durumunun ağırlık derecesine göre müdahale ediyoruz. Somali’de böyle bir müdahaleyi yapacak hemşire ve doktor olmadığı gibi ortam da yok.” dedi. En basitinden bebeğe verilebilecek oksijen dahi bulunmadığını vurgulayan Lokman Çam, “Maalesef solunum sıkıntısı olan bebeklerin çoğu, oksijen olmadığı için ölüyordu. Hastanede bebek doğduktan sonra müdahale ve takip edebileceğimiz, birinci basamak yoğun bakım hizmeti verebileceğimiz bir ortam oluşturduk. Burada aspiratör, oksijen, laringoskop, entübasyon tüpleri, ilaçlar, serumlar vs. pek çok malzemeyle birinci basamak yoğun bakım ünitesi hazırladık.” şeklinde konuştu. Sonraki aşamada doktorları ve hemşireleri yetiştirdiklerini anlatan Çam, daha önce burada nöbet olmadığını vurgulayarak, “Biz 24 saat vardiya şeklinde hemşirelerimize nöbet tutturduk. Doğan bebeklere burada müdahale ediliyordu. 800 bebeğe müdahale edildi. Üç aylık çalışmalarımız sonucunda bebek ölüm oranının yüzde 3,5'e düştüğünü olduğunu gördük. Önceki kayıtlarda bu oran yüzde 8,8'di.” dedi.

ESAFED’in, başşehir Mogadişu’da kurulmakta olan Deva Hastanesi’nde üçüncü basamak yeni doğan yoğun bakım ünitesi kuracağını, burada yetiştirecekleri doktorlarla adım adım bütün ülkede uygulamayı yaygınlaştıracaklarını ifade eden Çam, eğitim sırasında 10-12 doktor ve 10 hemşire yetiştirdiklerini, 5. ve 6. sınıf 200 tıp talebesine de çocuk acille ilgili teorik ve pratik eğitim verdiklerini söyledi.

Dr. Şenol ise yaptığı açıklamada, Dr. Esat Ertekin’le birlikte pediatrik eğitimle eşzamanlı başlayan yetişkin acil tıp eğitimiyle ilgili bilgi verdi. Şenol, eğitim sırasında birçok malzeme sıkıntısı yaşandığını gördüklerini, 800 yataklı hastanede EKG cihazı olmadığını, doktor ve hemşirelerin de ilk defa ESAFED tarafından Türkiye’den getirilince gördüğünü belirtti.