Esnaf 2013’ten Endişeli

Mersin Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği (ESOB) Yönetim Kurulu Başkanı Talat Dinçer, kağıt üzerindeki büyümenin ve kırılan rekorların esnafa hiçbir şekilde yansımadığını belirterek, “Burada felaket tellallığı yapmak istemiyorum ancak bir gerçek var; 2013’ün çok çetin geçeceğini, piyasanın daha da daralacağını düşünüyorum” dedi.

Ekonomistlerin, 2013’te 2008 krizinden çok daha kötü bir kriz yaşanacağını öngörmeleri, zaten günlük geçimlerini bile zor sağladıklarını belirten esnaf ve sanatkarı da endişelendiriyor. Mersin ESOB Başkanı Talat Dinçer, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, mevcut koşullarda bile küçük esnaf ve sanatkarın ayakta kalmasının çok zorlaştığını ifade ederek, 2013’te esnafı çok daha kötü günlerin beklediğini kaydetti. Küçük esnaf ve sanatkarın işinin inanılmaz zorlaştığını vurgulayan Dinçer, bunun bugüne has bir şey olmadığını, gerek yaşanan ekonomik krizlerin etkisi, gerek büyük alışveriş merkezlerinin kontrolsüzce şehirlerin içine girmesi gerekse kuralsız işyeri açılmasının birçok esnafı yok ettiğini, birçoğunu da sıkıntıya soktuğunu söyledi. Özellikle son iki yıldır makro düzeyde, kağıt üzerinde inanılmaz artışlar olduğuna işaret eden Dinçer, “İhracatta, büyümede rekor kırıyoruz, rekorlar üst üste geliyor ama bu rekorlar tabandaki esnafa hiçbir şekilde yansımıyor. Böyle bir ters orantı var. Yine benim sanayimde iş yapılmıyor, çekiç sesi duyulmuyor, çarşı içerisindeki esnafımdan alışveriş oranında bir yükselme yok. İnsanlar günü kurtararak bir şeyler yapmaya çalışıyor. Birçoğu ‘kapatayım mı devam mı edeyim’ diye düşünüyor. Birçoğu ‘iflas etti dedirtmeyeyim’ diyor. Bu şekilde hayat mücadelesi devam ediyor. Ama şu bir gerçek ki, ciddi anlamda çok sıkıntılı anlar yaşıyoruz. Büyüme hızında rekor kırdığımız dönemlerde bile esnaf siftah yapmadan işyeri kapatıyordu, bugün de 15 gündür siftah yapmayan esnafım var” diye konuştu.

“2013 ÇOK DAHA ÇETİN GEÇECEK”

Ekonomistlerin 2013 için dile getirdikleri karamsar öngörülerine katılan Dinçer, “Burada felaket tellallığı yapmak istemiyorum ancak bir gerçek var; 2-3 yıldır izliyoruz, 2013’ün çok çetin geçeceğini, piyasanın daha da daralacağını düşünüyorum” ifadesini kullandı.

Bu değerlendirmesini halkın ekonomik gücünün giderek düşmesine bağlayan Dinçer, halkın ekonomik gücü yüksek olmadığı için tavan ile taban arasındaki farkın giderek açıldığını, fakirin gerçekten çok fakirleşmeye başladığını söyledi. Esnafı ayakta tutacak olan memurun, emeklinin, çiftçinin çok zor durumda olduğuna dikkat çeken Dinçer, şöyle devam etti: “Memurun, emeklinin, çiftçinin durumunun iyi olması gerekiyor ki, bizlerden biraz alışveriş yapılsın. Maaşların büyük bölümü kredi kartlarına gidiyor veya faizlerin düşük olduğu dönemde alınan gayrimenkullerin, arabaların taksitleri devam ediyor. Emeklimizin maaşı bir ev kirasını ödeyemeyecek, devlet memurlarımızın maaşı ay sonunu bulamayacak düzeyde, çiftçimizin durumu ortada. Çevremizdeki ülkelerle de çok barışık değiliz. Ürünleri satacak pazarlar bulmakta da zorlanıyoruz. Bu da bize yansıyor. Hala alışverişlerin büyük bölümü veresiye. Böyle olunca esnafın durumunun bir anda çok iyi olacağını zannetmiyorum.”

“İYİ OLMAYI ÖZLEDİK”

Verilere bakıldığında, 2013 yılının ekonomik açıdan bugünden daha iyi olmayacağının net şekilde görüldüğünün altını çizen Dinçer, şunları söyledi: “2013 yılında umarım ve dilerim çok iyi olur. Çünkü biz iyi olmayı özledik. Ama verilere baktığımızda, 2013 yılının da bugünlerden çok iyi olacağını düşünmüyorum. Biraz daha sıkıntılı günler bizi bekliyor diye düşünüyorum. 2013 bu yıldan biraz daha sıkıntılı geçecek, çünkü bu yıl esnaf kazanmadı ki, üstüne bir şey koymadı. Koysaydı önümüzdeki yıl bunu tolere ederdi ama bu yıl hiçbir şey kazanamadı. Şehrin içerisinde gerçekten alışveriş dönmüyor.”

Esnafın kendini yenilemesi ve ortaklıklar kurması yönündeki görüşleri de değerlendiren ESOB Başkanı Dinçer, “Esnaf kendini neyle yenileyecek? Bugün her esnafın 2-3 tane kredisi var, bankalara olan yükümlülükleri var. Bunu yenilemek çok zor. ‘Birleşin’ diyorlar; kim kimle nasıl birleşecek? Beş esnafı birleştirdiğini düşün, ortaya koyacak ciddi bir sermaye yok. Bir de biz de ortaklık kültürü yok; babanın oğluna güvenmediği bir dönem yaşıyoruz maalesef. Böyle olunca bu yılın kısırlığı önümüzdeki yıla da yansıyacak ve çok büyük bir hareket olacağını düşünmüyorum” şeklinde konuştu.

Mersin özelinde esnafın umudunu 2013 Akdeniz Oyunları ve kruvaziyer turizmine bağladığını da dile getiren Dinçer, sözlerini şöyle tamamladı: “Akdeniz Oyunları için Mersin’e gelen olursa biraz hareket olur mu diye düşünüyoruz ama havaalanı, Kazanlı Turizm Projesi’ndeki oteller devreye girmezse, 2012’yi çok iyi kullanamazsak, sahillere yapılacak oteller bir hareket katmadığı ve turlarla insanları buraya taşıyamadığımız sürece biz bu sıkıntıları çekeriz. Umarım projeler yarım kalmaz, devreye girerse belki öngörülerimiz biraz kırılabilir. Ama en önemlisi şehrin içerisini hareketlendirmek lazım. Bunun için de kruvaziyer turizmine çok bel bağlamıştık ama şu ana kadar da daha bir şey göremedik. İnşallah onlar da devreye girerse Mersin özelinde bir hareket olabilir ama ülke genelinde küçük esnaf ve sanatkarımızın işi gerçekten zor.”