Esnaftan "şartlı" telif teklifi
ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Sinan Aygün, 19 müzik meslek birliğinin tek çatı altında toplanması gerektiğine işaret ederek, "Türkiye'nin 'Kapıyı çalana telif öde' mantığından kurtulması şarttır. Bunun için Kültür ve Turizm Bakanlığı çatı kurum olması ve meslek birliklerinin konfederasyon olarak örgütlenmesi gerekmektedir" dedi.
Aygün, bu düzenlemeler yapılmadığı takdirde Ankara'da büyük ilanlar yayınlayacağını belirterek, "Bu işe çözüm bulamazsak mümkün olduğu sürece müzik yayını yapmayacağız. Süpermarketlerde, iş merkezlerinde bunu kapatacağız" dedi. ATO ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) işbirliğiyle Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) tarafından düzenlenen "Kamuya Açık Alanlarda Eserlerden Yararlanma ve Telif Hakları Zirvesi-2005" ATO Konferans Salonu'nda yapıldı. Zirvenin açılışında bir konuşma yapan ATO Başkanı Aygün, telif uygulamalarının tüccar için 'zulüm yasası' haline geldiğini belirterek, üyelerinin hak ve çıkarlarının korumak amacıyla kurulan meslek birliklerinin uygulamaları sonucunda gelinen noktanın, fikir, sanat ve kültür hayatının gelişimini olumsuz yönde seyretmesi olduğunu ifade etti. Aygün, "Müzik Meslek Birlikleri, yasanın uygulama yönetmeliği doğrultusunda, 50 metrekareyi aşan hangi işyeri, radyo, CD, kaset çalınıyor, müzik yayını yapıyorsa veya radyo TV fonogramları kullanıyorsa telif ücreti talebinde bulunuyorlar. Uygulamada da sorunlar buradan sonra başlıyor" şeklinde konuştu.
Fikir ve Sanat Eserleri Yasası çıktığında meslek birliklerinin sayısının 5 olduğunu hatırlatan Aygün, bu sayının şu anda 19 olduğunu belirtti. Aygün, "Türkiye'de eser sahiplerinin, sanatçıların, müzik eserlerini sayısı artmıyor ama birliklerin sayısı durmadan artıyor. Erken kalkan meslek birliği kuruyor. Burada bir terslik yok mu?" açıklamasında bulundu.
"Sen burada benim eserimi çalıyorsun" diyen bir meslek birliği temsilcisinin işyerlerine, icra memuru ve avukatıyla geldiğini anlatan Aygün, bir başka gün de diğer meslek birliği temsilcisini gelebildiğini söyledi. Tarifelerin hangi kriterlere göre belirlendiğinin de belli olmadığını kaydeden Aygün, "Şimdi size soruyorum. Bizler her bir meslek birliğiyle ayrı ayrı muhatap olmak zorunda mıyız? Tüccar ve esnaf, telif hakları konusunda karşısında kendi aralarında anlaşamamalarının, hatta birbirleriyle mahkemelik durumda olmalarının günahını biz mi çekeceğiz? İşi gücü bıraktık, müzik meslek birliklerinin kırtasiyesiyle uğraşır olduk" dedi.
Bu durumun eser sahiplerinin hak ve çıkarlarını korumanın ötesinde, söz konusu eserlerin kullanımına caydırıcı etki yaptığını ifade eden Aygün, "Bu da fikir ve sanat hayatının gelişimi açısından eser sahiplerinin haklarının korunmaması kadar tehlikelidir. Korsan morsan diyorlar, bu da yasal korsanlık değil mi? Biz bu yasanın aksayan yönlerini eleştirdikçe, hemen 'korsan' meselesini gündeme getiriyorlar. Şimdi soruyorum, telif haklarındaki yaşanan bu sorunların korsanla ne alakası var?" diye sordu.
"BU ÜLKEDE TÜCCARA, YAYIN KURULUŞLARINA KIYIM YAPILIYOR"
Geçen hafta sanatçıların TBMM ziyaretlerini de hatırlatan Aygün, korsanın engellenmesi için en başta koşan örgütlerin başında ATO'nun geldiğini söyledi. ATO üyelerini de korsandan muzdarip olduğunu ifade eden Aygün, "Benim üyelerimin kapısının önünde yarı fiyatına korsan CD atılmaktadır. Elektrik parası yok, kira yok, SSK, vergi yok. En az sanatçılar kadar bizler de mağduruz" değerlendirmesini yaptı. Meslek birliklerinin belirledikleri tarifelerin de bir standarda bağlı olmadığını kaydeden Aygün, tarifelerin eser başı birim fiyatı, kullanım sıklığı ve müzik cinsine göre belirlenmediğini, bur tesisten tüm müzik türleri için ödeme yapmasının istendiğini belirtti. Fiyatların, yerli ve yabancı eser olup olmadığına bakılmadan 'götürü' olarak belirlendiğini ifade eden Aygün, salonda bulunan Ali Rıza Binboğa'ya dönerek, "Ali Bey'e soruyorum, siz lokantaya gittiğinizde yemediğiniz bir pirzolanın parasını ödüyor musunuz?" dedi.
Türkiye'de 5 yıldızla otelde oda başına en düşük telif bedeli 10 YTL, yani 7.2 dolarken, Avrupa'da bu rakamın 9.5 YTL yani 7 dolar olduğunu belirten Aygün, bu rakamların otel odası fiyatlarıyla birleştiğinde daha da büyük bir anlam kazandığını söyledi. Özellikle turizm işletmelerinin telif ücretlerinin yüksekliği konusunda büyük sorunlar yaşadığına dikkat çeken Aygün, "Meslek birliklerinin, yerel radyo ve televizyonlara, mağazalara, otellere ve diğer ticarethanelere baskınlar düzenlediğini, hukuk ve ceza davası dayatmalarıyla işyerine sözleşme imzalattığını söyledi. Gelinen noktada binlerce işyerinin mahkemelik olduğunu belirten Aygün, "Bu ülkede tüccara, yayın kuruluşlarına kıyım yapılıyor" dedi. Telif haklarının sanatçılara dağıtılıp dağıtılmayacağını merak ettiklerini de dile getiren Aygün, " Biz diyoruz ki, Sezar'ın hakkı Sezar'a, Sezen'in hakkı Sezen'e. Bu ülkede verdiğimiz vergilerin nasıl harcandığı konusunda hükümetlere hesap sorabiliyorsun, verilen telif hakkının nasıl harcandığını meslek birliğine soramıyorsun. Bu nasıl demokrasi?" dedi. Birçok esnaf ve tüccarın kendilerine bu konuda şikayetle geldiğini belirten Aygün, "Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na dayanarak kurulan meslek birliklerinin, eser sahiplerinin hak ve çıkarlarını koruma adına yaptığı uygulamalardaki sıkıntılar, Türkiye ekonomisine olumsuz yönde etki yapmaktadır. Ticari işletmeler, baskı ve cebirle karşı karşıyadır. Bu olumsuz durumun, hukuki düzenlemeler başta olmak üzere gerekli tüm tedbirler alınarak düzeltilmesi, birbirini desteklemesi gereken sanatçı ve işletmeciler arasına husumet sokulmaması gerekmektedir" şeklinde konuştu.
Tüm bu olumsuzlukların giderilmesi için 19 meslek birliğini tek çatı altında toplanması gerektiğine işaret eden Aygün, "Türkiye'nin 'kapıyı çalana telif öde' mantığından kurtulması şarttır. Bunun için Kültür ve Turizm Bakanlığı çatı kurum olması ve meslek birliklerinin konfederasyon olarak örgütlenmesi gerekmektedir" açıklamasında bulundu. Aygün, bu düzenlemeler yapılmadığı takdirde Ankara'da büyük ilanlar yayınlayacağını belirterek, "Bu işe çözüm bulamazsak mümkün olduğu sürece müzik yayını yapmayacağız. Süper iş merkezlerinde bunu kapatacağız. Biz bunu söylemek için bu zirveyi bekledik" dedi. Zirvede ayrıca, TRT Genel Müdür Vekili Ali Güney de bir konuşma yaptı. Güney, TRT'nin 1980'den beri telif hakkı ödemeleri yaptığını belirterek, meslek birliklerinin her yıl daha fazla taleple geldiğini söyledi.
