Et, memeli hayvanlar sınıfına dahil olan küçükbaş ya da büyükbaş hayvanlardan elde edilmektedir. Ülkemizde en fazla tercih edilen kırmızı et ise, dana, koyun, kuzu ve sığırın yanı sıra, keçi ve oğlak gibi hayvanların etidir. Bu canlılardan her birinin eti farklı özelliklere sahiptir.
Buna göre, koyun ve yavrusu olan kuzu etleri daha yağlı ve daha yumuşakken, sığır ve yavrusu olan dana eti ise, daha az yağ içerdiğinden, biraz daha serttir. Myoglobin adı verilen bir tür protein içeren kırmızı et, bu proteini ne kadar fazla oranda içerirse, rengi de bir o kadar kırmızı ya da yoğun renkli olacaktır. Bundan dolayı, besleyici olması bakımından, etin renginin kırmızı olması çok önemlidir.
En yaygın şekilde tüketilen kırmızı et, dana ve koyun etidir. Bundan dolayı, kırmızı etin besin değerlerini ve bileşenlerini ele alırken, her ikisinin özelliklerini ayrı ayrı değerlendirmek daha doğru olacaktır.
Buna göre; Yağlı ve pişmiş 100 gram az yağlı koyun etinin enerjisi yani kalorisi 180 kcal’dir. Koyun eti, özellikle de B-12 vitamini, niasin (B-3 vitamini) ve çinko bakımından zengindir. 100 gram yağlı ve pişmiş koyun etinin diğer besin değerleri ise şu şekildedir;
Yağsız ve pişmiş dana 100 gram dana etinin kalori değeri 151 kcal’dir. Dana eti, özellikle de, B-12 vitamini ve çinko bakımından zengindir. 100 gram yağlı ve pişmiş dana etinin diğer besin değerleri ise şu şekildedir;
BONUS: Barbekü Soslu Köfte
Yüksek besin değerleri nedeni ile kırmızı et sağlık açısından gerekli ve önemlidir. Fakat, kırmızı etin yağ içeriği çok yüksek olduğundan, yağlarından sıyrılmış olarak tüketilmesi daha faydalı olacaktır.
Ayrıca, yağda kızartılmış şekilde değil de, haşlanmış ya da fırında kendi yağıyla pişirilmiş olarak tüketilmesi daha sağlıklıdır. Kırmızı et, sindirim sistemi ve beyin sağlığı, kardiyovasküler sağlık, kas ve iskelet sağlığı ile, kan sağlığını desteklemeye yardımcıdır.
Ayrıca kırmızı et, zengin besin bileşenleri sayesinde, hafızanın güçlenmesine de yardımcı olmaktadır. Bu durumda, kırmızı etin faydaları şu şekilde sıralanabilmektedir;
1. Zengin Protein İçeriği
Yaklaşık 85 gram kırmızı et, ortalama bir yetişkinin günlük ihtiyacı olan proteinin yaklaşık olarak yarısını karşılamaktadır. Kırmızı et kaynaklı protein, kas yapılanması ve doku yenilenmesi açısından gerekli olan tüm amino asitleri içermektedir.
Et, kas kütlesi için gereklidir çünkü kaslara hareket kabiliyeti sağlamakta ve hastalıkların önlenmesine yardımcı olan enzim ile hormonların üretilmesini sağlamaktadır. Ayrıca protein, kilo vermeyle de ilişkilidir. Çünkü, kırmızı et tüketildikten sonra, saatler boyunca tokluk hissi yaşanmaktadır.
2. Demir Kaynağı
Günlük vücuda alınması tavsiye edilen demir miktarı kadınlar için 18 miligram ve erkekler için ise 8 miligramdır. Yağsız kırmızı et ise iyi bir demir kaynağıdır ve vücut tarafından bitkisel kaynaklı proteinlere göre daha kolay absorbe edilmektedir.
Haftada 1 veya 2 defa kırmızı et tüketilmesi, vücudun ihtiyacı olan demirin alınmasını sağlamaktadır. Böylece, kırmızı kan hücrelerinin vücudun tüm doku ve organlarına oksijen taşıması için gerekli olan demir temin edilmiş olmaktadır.
3. Çinko Kaynağı
Yağsız kırmızı et, iyi bir çinko kaynağıdır. Çinko minerali ise, kas kütlesinin yapılanmasına yardımcı olmakta, bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve beyin sağlığını desteklemektedir.
Ortalama bir insanın günlük ihtiyacı olan çinko miktarı 15 miligramdır. 85 gram yağsız kırmızı et ise 5,5 miligram çinko içermektedir.
4. B Vitamini Kaynağı
Doğal bir B vitamini kaynağı olan yağsız kırmızı et bu özelliği sayesinde vücut sağlığı açısından oldukça önemlidir. Yağı sıyrılmış kırmızı et, sinir sistemi sağlığı için gerekli olan B-12 vitamini ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi için gerekli olan B-6 vitamini bakımından zengindir. B-12 vitamini, hafıza ve zihnin canlı tutulması bakımından da önemlidir.
Ayrıca kırmızı et, bir diğer B vitamini türü olan niasin yani B-3 vitamini bakımından da zengindir ve bu vitamin sindirim sistemine yardımcı olmaktadır. Kırmızı et içerisinde bir miktar bulunan riboflavin yani B-2 vitamini ise, cilt ve göz sağlığı açısından faydalıdır. Uyarılar Kırmızı et, özellikle de yağı sıyrılmamış yağlı et, yüksek doymuş yağ ve kolesterol içeriği nedeni ile, bazı rahatsızlığı olan kişiler (yüksek kolesterol ve damar tıkanıklığı gibi) için tavsiye edilmemektedir. Bundan dolayı, kırmızı et satın alırken yağsız olmasına dikkat etmek ya da yağlı et alınsa dahi, yağlarını sıyırdıktan sonra pişirmek çok daha sağlıklı olacaktır.
Ayrıca, yağda kızartılmış kırmızı et yerine, kendi yağında ızgara ya da fırında pişmiş veya haşlanmış et tüketmek, sağlık açısından çok daha faydalıdır. Bunlara ek olarak, kırmızı et alırken nerede hangi koşullarda üretildiği belli olan ve rengi soluk olmayan aksine kırmızı olan etler tercih edilmelidir.
Evde ise, bozulmaması için gerekli olan soğuklukta saklanması, dondurucudan çıkarılıp, buzu çözüldükten sonra hepsinin tüketilmesi ve sonradan yeniden buzluğa konulmaması da dikkat edilmesi gereken hususlardan bir tanesidir. Çünkü bu şekilde tüketilen et bakteri üretecektir ve sağlık açısından da son derece zararlıdır. Bundan dolayı, kırmızı et tüketimi özen isteyen, özen gösterilmemesi halinde ise, vücut için zararlı etkileri olan bir besin maddesidir.