Evet mi önde, hayır mı? İşte 28 farklı referandum anketinin toplu sonuçları

Söz konusu anayasa değişikliği teklifinin Meclis'te kabulünün ardından (21 Ocak 2017) araştırma şirketleri tarafından 28 anket yayımlandı veya sonuçları duyuruldu. 28 anketin 12'sinde "hayır", 8'inde ise "evet" oyları önde görünüyor. Diğer 8 anket Doğu/Güneydoğu, MHP seçmeni gibi daha özel alanlar üzerinde odaklanıyor.

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu'nda 339 oyla kabul edilen anayasa değişikliği teklifi, partili cumhurbaşkanlığı sistemi başta olmak üzere, seçilme yaşının 18'e indirilmesi ve milletvekili sayısının 600'e çıkarılması gibi düzenlemelerin de yer aldığı 18 maddeden oluşuyor. AKP'nin hazırlayarak TBMM Başkanlığı'na sunduğu, MHP yönetiminin de desteklediği teklifte ayrıca "Başbakanlık" kaldırılıyor, yerine cumhurbaşkanı tarafından seçilmesi öngörülen "cumhurbaşkanı yardımcıları" getiriliyor.

Referandum sürecinin en tartışılan konularından birini de "MHP'li seçmen ne diyecek?" sorusu oluşturuyor. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin "AKP hazırda tuttuğu bir anayasa hazırlığı varsa mutabık kalınan maddeleri kabul etmek kaydıyla Meclis'e getirmelidir" çağrısıyla referandum sürecinin yolunu açmasının, parti tabanında rahatsızlık yarattığı konuşuluyor. Bu durum anketlere, "MHP seçmeninin önemli bir bölümü 'Hayır' diyecek" şeklinde yansıyor.

Aralarında eş genel başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ'ın da bulunduğu 12 HDP milletvekilinin, "terör ve terör propagandası" iddiasıyla yürütülen soruşturmalar kapsamında tutuklu bulunması, Kürt seçmenlerin oylarını da merak konusu hâline getiriyor. Yapılan anketlerde, Kürt seçmenlerin ağırlıklı olarak "Hayır" dediği ifade ediliyor.

21 Ocak'tan bu yana kamuoyu ile paylaşılan anket sonuçları şöyle:

KONDA: 'Hayır' başarabilir

Konda Genel Müdürü Bekir Ağırdır, 22 Ocak'ta Cumhuriyet'e yaptığı açıklamada, referandumda "Kesin 'evet' çıkar" demenin mümkün olmadığını söyledi. Ağırdır, "Hayır'cılar başarabilir, ama önce 'Başarabiliriz' özgüvenine ihtiyaç var" ifadesini kullandı.

Avrasya: MHP'lilerin yüzde 50,1'i 'Hayır' diyor

Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’nin 22 Ocak'ta yayınladığı ankete göre, 16 Nisan'da yapılacak halk oylamasında MHP seçmeninin yüzde 24.7’si “evet”, yüzde 50.1’i ise “hayır” oyu kullanacak.

Andy-Ar: 'Evet' ile 'hayır' oyları arasında 2 puan fark var

Andy-Ar Araştırma Şirketi Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Acar, 22 Ocak'ta yaptığı açıklamada 'evet' oyları ile 'hayır' oylarının arasında 2 puan fark olduğunu belirterek "Biri 44, diğeri de 42" dedi.

A&G: 'Evet' oylarının oranı yüzde 53

A&G Araştırma Şirketi'nin sahibi Adil Gür, 23 Ocak'ta yaptığı açıklamada, anayasa değişikliği teklifine desteğin yüzde 53 civarında olduğunu söyledi. Gür, söz konusu desteğin iyi bir kampanya ile yüzde 60'lara doğru taşınacağı görüşünü dile getirdi.

Gezici: Referandumda 'hayır' diyeceklerin oranı yüzde 58

Gezici Araştırma Şirketi'nin 26 Ocak'ta yayınlanan anketinde, referandumda 'evet' oyu vereceklerin oranı yüzde 42, 'hayır' oyu vereceklerin oranı ise yüzde 58 olarak ifade edildi. Şirketin sahibiMurat Gezici, AKP seçmeninin de yüzde 20'sinin "Hayır" oyu vereceğini iddia etti.

Konsensus: AKP seçmeninin yüzde 20'si kararsız veya "Hayır" diyor

Konsensus Araştırma Şirketi'nin sahibi Murat Sarı, 30 Ocak'ta yaptığı açıklamada, 1 Kasım'da AKP'ye oy veren vatandaşların yüzde 80'inin referandumda 'evet' oyu vereceğini ileri sürdü. Sarı, "1 Kasım 2015'te AK Parti'ye oy veren seçmenler arasında, 'hayır' oyu vereceğini belirtenlerin oranı ise yüzde 10'lar düzeyindedir. Yüzde 10'luk bir kesim ise kararsız" dedi.

A&G: 'Evet' oyları artıyor; yüzde 54

A&G Araştırma Şirketi'nin 2 Şubat'ta yayınladığı ankette, 'evet' oylarının oranı yüzde 54 olarak belirlendi. Şirketin bir önceki anketinde bu oran yüzde 53'tü.

Konsensus: Yüzde 52'ye yüzde 48 'evet' önde

Konsensus Araştırma Şirketi'nin 11 Şubat'ta yayınladığı ankete göre, yüzde 52'ye yüzde 48 'evet' oyu önde.

Gezici: Hayır oylarının oranı yüzde 51

Gezici Araştırma Şirketi'nin 14 Şubat'ta yayınladığı ankette ise, referandumda “evet” oyu kullanacakların oranı yüzde 48,9, “hayır” oyu kullanacakların oranı ise yüzde 51,1 olarak belirlendi. Şirketin bir önceki anketine göre 'hayır' oylarının oranı 7 puan düştü.

Metropoll: Kürt illerinde 'hayır' oyları önde

Metropoll Stratejik ve Siyasi Araştırmalar Şirketi'nin 16 Şubat'ta yayınlanan anketi, Kürt illerinde yapıldı. Ankete katılanların yüzde 48'i "Hayır" derken, "Evet" diyenlerin oranı yüzde 30'da kaldı. Kararsız veya soruyu cevapsız bırakanların oranı yüzde 22.

ANAR: AKP’lilerin yüzde 35’i “Evet” demiyor

ANAR araştırma şirketinin 17 Şubat'ta yayınlanan anketinde ise AKP ve MHP seçmenlerine odaklanıldı. Buna göre AKP seçmeninin yüzde 35’i ile MHP seçmeninin yüzde 50’si referandumda “evet” oyu kullanmayacak.

SAMER: Kürt seçmenin yüzde 57.4'ü "Hayır" diyor

Diyarbakır merkezli Siyasal ve Sosyal Araştırmalar Merkezi'nin (SAMER) 17 Şubat'ta yayınlanan anketine göre, Doğu ve Güneydoğu illerinde 'hayır' oyu vereceklerin oranı yüzde 57.4; "Evet" diyenlerin oranı ise yüzde 25.1.

Avrasya: MHP'de 'hayır' oyları arttı

Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi'nin, (AKAM) 22 Şubat'ta yaptığı ankete göre, MHP seçmeninin yüzde 51.1'i referandumda "hayır" oyu kullanacağını ifade etti. Şirketin bir önceki anketinde söz konusu oran yüzde 50.1'di.

THEMİS: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 57.6

THEMİS Araştırma Şirketi'nin 24 Şubat'ta yayınlanan anketinde, "hayır" oylarının oranı, kararsızlar dağıtıldığında, yüzde 57.6 olarak belirlendi. Ankete göre, "evet" oylarının oranı ise yüzde 42.4.

Avrasya: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 56.4

Avrasya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi'nin 27 Şubat'ta yayınladığı ankete göre, "hayır" oylarının oranı yüzde 56.4.

Ankette katılımcılara "Selahattin Demirtaş başkanlık sistemine 'Evet' deseydi tutuklanır mıydı?" sorusu da yöneltildi. Katılımcıların yüzde 9.7'si "Bilmiyorum" yanıtını verirken, yüzde 75'i "Hayır, tutuklanmazdı" görüşünde.

A&G’ye göre sandığa ilgi artıyor

A&G’nin 5 Mart'ta yayınladığı anketin odağında "sandığa ilgi" vardı. Araştırmaya göre, vatandaşların yüzde 87.9’u "Mutlaka sandığa gideceğim, oyumu kullanacağım" dedi.

Andy Ar: 'Evet' oylarının oranı yüzde 45 ile önde

Sosyal Araştırmalar Merkezi Andy-Ar'ın Genel Müdürü Faruk Acar'ın 7 Mart'ta yayınladığı ankete göre, katılımcıların yüzde 45'i "evet", yüzde 41'i ise "hayır" oyu kullanacak.

Optimar: Evet oylarının oranı yüzde 53.6

Optimar Araştırma Şirketi'nin 9 Mart'ta yayınlanan anketinde, 'evet' oyu kullanacağını ifade edenlerin oranı yüzde 53.6, 'hayır' oyu kullanacakların oranı ise yüzde 46.4 olarak belirlendi.

Avrasya: 'Hayır' oyları artıyor

Avrasya Araştırma Şirketi'nin 10 Mart'ta yayınladığı ankete göre, referandumda 'hayır' oyu kullanacakların oranı yüzde 57.57. Şirketin bir önceki araştırmasında bu oran yüzde 56.4'tü.

Gezici: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 51.1

Gezici Araştırma Şirketi'nin 17 Mart'ta yayınladığı ankete göre, 18-27 yaş arasındaki gençlerin yüzde 44.9'u 16 Nisan'da sandığa gitmeyecek. Katılımcıların yüzde 51.1 referandumda "Hayır" diyeceğini belirtirken, "evet" oyu vereceklerin oranı ise yüzde 48.9.

Politic's: 'Evet' oyları önde

Politic’s Araştırma Şirketi'nin 17 Mart'ta yayınladığı ankete göre, katılımcıların yüzde 46.25'i "evet", yüzde 36.85'i ise 'hayır' oyu kullanacağını ifade etti.

Denge: 'Evet' oylarının oranı yüzde 50'nin üzerinde

Denge Araştırma Şirketi'nin sahibi Hasan Basri Yıldız, 22 Mart'ta yaptığı açıklamada, yaptıkları anketlere göre 'evet' oylarının oranının yüzde 50'nin üzerinde olduğunu söyledi. Yılmaz, "Evet oylarının oranı yüzde 50'nin üzerinde. Rakam olarak söyleyecek olursak 50-55 bandı arasındadır. Bu rakamlar konjonktürel olarak da değişiklik gösteriyor" ifadesini kullandı.

ANAR: 'Evet' ile 'hayır' arasındaki fark çok az

ANAR Genel Müdürü İbrahim Uslu, 23 Mart'ta yaptığı açıklamada, 'evet' ve 'hayır' oyları arasındaki farkın çok az olduğunu söyledi. Uslu, "Oy farkı çok küçük olduğu için evet ya da hayır diyemeyiz. Bu fark, siyasal olarak anlamlı olabilir ama istatistiksel olarak bir anlam taşımıyor" dedi.

GENAR: 'Evet' oylarının oranı yüzde 55

GENAR Araştırma Şirketi'nin 23 Mart'ta yayınladığı ankete göre, 'evet' oylarının oranı yüze 55. Ankete göre, AKP seçmeninin yüzde 96'sı, MHP seçmeninin de yüzde 46'sı referandumda 'evet' oyu kullanacağını ifade etti.

MAK Danışmanlık: Evet oyları 45-47 bandında

MAK Danışmanlık firmasının Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kulat, 24 Mart'ta yaptığı açıklamada bugüne kadar hiçbir seçimde görülmemiş bir durum yaşandığını savunarak "Evet oyları yüzde 45’lerde görünüyor" dedi.

Gezici: Sandığa katılım yüksek olursa 'hayır' oylarının oranı yüzde 53.4'e çıkar
Gezici Araştırma Şirketi'nin sahibi Murat Gezici, 25 Mart'ta yaptığı açıklamada, sandığa katılımın yüksek olması durumunda 'evet' oylarının oranının yüzde 53.4'e yükseleceğini savundu. Şirketin önceki araştırmalarında bu oran yüzde 51.1'di.

Avrasya: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 55.53

Avrasya Kamu Araştırmaları Merkezi'nin 25 Mart'ta yayınlanan anketine göre, katılımcıların yüzde 55.53'ü "Hayır" derken, yüzde 44.47'si ise "evet" oyu kullanacağını ifade etti.

Konsensus: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 51.2

Konsensus Araştırma Şirketi'nin 25 Mart'ta yayınladığı ankette, 'evet' oylarının oranı yüzde 48.8, 'hayır' oylarının oranı ise yüzde 51.2 olarak belirlendi. Eğilimlerinin referandum gününe kadar değişip değişmeyeceği sorulan katılımcıların yüzde 89’u oylarında kararlı olduğunu belirtirken, yüzde 8’i tercihinin değişebileceğini ifade etti.

SONAR: 'Hayır' oylarının oranı yüzde 51.02

Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Tayyip Erdoğan'ın yüzde 52 oy alacağını öngören SONAR Araştırma Şirketi'nin dün (26 Mart 2017) yayınladığı ankete göre ise "hayır" oyu vereceklerin oranı yüzde 51.02.

(Miray Tamer - T24)