Sıklıkla 15 ila 35 yaş arası kadınlarda karşılaşılan fibroadenomlar, iyi huylu birer meme tümörü olarak bilinir. Kadın memesinde âdeta bir yumru şeklinde oluşan bu kitleler kanserli değildir. Göğüs dokusunun herhangi bir yerinde meydana gelebilir ve farklı boyutlarda olabilir. Dünyada kadın nüfusunun yaklaşık yüzde 10'unda fibroadenoma rastlanır.
Fibroadenom, genç kadınlarda görülen iyi huylu meme topaklarıdır. Meme dokusu içerisinde düzgün sınırları olan yuvarlak kitleler şeklinde görülen fibroadenomlar, düşük miktarda fibröz stromadan oluşan tümörlerdir. Çoğunlukla 30 yaşın altındaki genç kadınlarda görülür ve bazen de yerinden oynayarak mobil özellik gösterir.
Meme dokusunda oluşan bir fibroadenom pürüzsüz, sert ya da lastik kıvamında yumuşak bir formda olabilir. Sıklıkla ağrısız seyreder ancak kadınlar, memede farklı bir topak olduğunu hisseder. Çünkü fibroadenom kitleleri cilt altında hareket edebilir. Boyutları zamanla değişebildiğinden küçülebilir yada büyüyebilir.
Fibroadenom kanser yapmayan göğüs topaklarıdır. İlerleyen durumlarda izleme, yumruyu değerlendirme veya boyutlarını tespit etme nedeniyle biyopsi ya da operasyon prosedürleri de uygulanabilir.
Fibroadenom nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, üreme hormonlarının ilişkisi olduğu düşünülür. Çünkü kadınların üreme açısından en verimli oldukları yıllarda sıkça karşılaşılan bu iyi huylu tümörler, hamilelik sırasında hormon seviyeleri arttığı için büyüyebilir. Buna karşın doğum sonrası veya menopoz döneminden sonra hormon düzeyleri azaldığı için küçülme trendi de gösterebilir.
1-3 cm boyutunda ve basit formlu olarak adlandırılan iyi huylu fibroadenom çeşidi yanı sıra birkaç tane kompleks fibroadenom türü de mevcuttur. Bunlar:
En yaygın görülen fibroadenom belirtileri arasında elle hissedilen göğüs topakları vardır. Pürüzsüz kenarlara sahip ve yuvarlak şekillerde hissedilen fibroadenomlar kolayca hareket eder. Lastik gibi yumuşak ya da sert yapıda olabilir. Diğer dokulara baskı yapmadığı sürece ağrısız seyreder.
Fibroadenom yumruları öncelikle fiziksel muayene sırasında tespit edilebilir. Yaşa bağlı olarak ayrıca tanı konması için göğüs ultrasonuna da ihtiyaç duyulabilir. Ses dalgaları üreterek göğüs içini görüntülemeye yarayan bu teknik sayesinde fibroadenom olup olmadığı tespit edilebilir. Eğer bu teknik yeterli olmazsa, doktorunuz ek olarak tanısal mamografi yöntemi de önerebilir.
Pek çok vakada fibroadenom türleri için herhangi bir tedavi gerekmez. Eğer yumru boyutları küçük boyutlu ise doktorunuz hemen almak yerine öncelikle büyüdüğünü ya da küçüldüğünü görmek için beklemeyi uygun görebilir. Bazı durumlarda fibroadenomlar daha büyük olabilir ve kişiye endişe verebilir. Bu tür durumlarda operasyonla alınabilse de bu tür yumruların daha da büyümesi olanaksızdır. Hatta çoğu fibroadenom zamanla büyümeyi durdurarak küçülme yoluna da gidebilir.
Meme dokusunda fibroadenom görülen kadınların büyüme takibi yapabilmeleri için düzenli meme muayenesi ve diğer görüntüleme testlerini yaptırmaları önerilir. Bazı durumlarda alınan fibroadenom dokular, ameliyattan sonra yeniden başka bir yumru oluşma sebebiyle tekrarlayabilir.
Cerrah tarafından yapılacak fibroadenom operasyonunun kapsamı tamamen yumrunun boyutlarına bağlıdır. Çoğunlukla genel anestezi altında gerçekleşen ameliyat kısa sürer ve hastanede kalmaya gerek kalmadan kişi aynı gün içinde günlük yaşamına dönebilir. Cerrahın, fibroadenom alabilmesi için kullandığı üç farklı teknik olabilir. Bunlardan ilki, oluşan yumruyu dondurarak yok etme olarak da bilinen kriyoablasyon girişimidir. Diğer bir yöntem ise tümörü iğne yardımıyla alma olarak tanımlanan perkütanöz eksizyon prosedürüdür. Son yöntem ise cerrahi girişimle tümörü yerinden çıkarmaya dayanır.
Normal şartlarda herhangi bir zararı olmasa da, meme dokusunda fibroadenom olduğunu bilen kadınlar psikolojik baskı altında hisseder. Her an meme kanserine yakalanma korkusu taşıyan kadınlar, tümör iyi huylu olsa dahi psikolojik karmaşa yaşayabilir. Bu da zamanda anksiyete ve depresyon gibi ruhsal bozukluklara sebep olabilir. İlerleyen durumlarda yumrunun bekletilmeden çıkarılması, kişinin rahatlaması için önemlidir.
Çok az ve nadir olsa da bazı fibroadenom türleri, meme kanserine neden olabilir. Bu durum özellikle karmaşık fibroadenom türlerinde bir miktar daha fazladır. Bu nedenle doktorunuz, fibroadenom varlığında kısa aralıklarla büyüme ve form değişimi takibi yapar ve gerektiği anda cerrahi müdahale ile yumruyu tamamen temizler.