Filipinler, resif gerginliği nedeniyle Çin Büyükelçisi'ni Dışişleri Bakanlığına çağırdı

Filipinler, Güney Çin Denizi'nde Çin'e ait yaklaşık 200 geminin iki ülke arasında egemenlik ihtilafına konu olan Whitsun Resifi çevresine demirlemesiyle ortaya çıkan gerginlik nedeniyle Çin'in Manila'daki büyükelçisini Dışişleri Bakanlığına çağırdı.

Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, Müsteşar Elizabeth Buensuceso, Çin Büyükelçisi Huang Şilian'a, Filipinler'in "Julian Felipe Resifi" olarak adlandırdığı bölgedeki Çin'e ait araçların varlığına ilişin rahatsızlığını ilettiği bildirildi.

Müsteşar Buensuceso'nun görüşmede Büyükelçisi Huang'a, "Filipinler'in Palawan eyaletinin 324 kilometre açığındaki resifin, Manila yönetimine balıkçılık, petrol gaz ve diğer kaynaklarını münhasıran kullanma hakkı tanıyan uluslararası kabul görmüş deniz aşırı bölgesi olduğunu" ifade ettiği belirtilen açıklamada, "Çin araçlarının süregelen mevcudiyeti bölgesel gerginlik kaynağıdır." dediği aktarıldı.

Açıklamada ayrıca Buensuceso'nun, Çin Büyükelçisi'ne Uluslararası Tahkim Mahkemesinin 2016'da Çin'in Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerini hükümsüz kıldığını hatırlattığı kaydedildi.

- Çin, teknelerin fırtına nedeniyle resife sığındığını savunmuştu

Çin'in "Niu'e Ciao", Filipinler'in "Julian Felipe" olarak adlandırdığı, "V" biçimli okyanus resifine çok sayıda teknenin demirlemesi, teknelerin hafif silahlar taşıyan milis botları olduğunu iddia eden Filipinler'in tepkisine sebep olmuş, Pekin yönetimi ise onların fırtına nedeniyle resife sığınan balıkçı tekneleri olduğunu savunmuştu.

Filipinler Savunma Bakanı Delfin Lorenzana, 21 Mart’ta yaptığı açıklamada, "Çin, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı resifin yakınındaki 220 tekneyi geri çekmeli." ifadesini kullanmıştı.

Çin'e ait teknelerin varlığının, bölgenin askerileştirilmesine yönelik açık ve kışkırtıcı bir eylem olduğunu dile getiren Lorenzana, egemenlik haklarını savunma konusunda kararlı olduklarını vurgulamıştı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Çunying, 22 Mart’ta yaptığı açıklamada, kayalığın Çin'in hak iddia ettiği Nanşa Takımadaları'nın bir parçası olduğunu ve teknelerin deniz şartlarındaki değişim ve rüzgardan korunmak için resif yakınlarına sığındığını belirterek "Bu çok normal. İlgili tarafların buna makul bir şekilde bakmasını umuyoruz." ifadesini kullanmıştı.

- Güney Çin Denizi anlaşmazlığı

Çin, 1947'de yayımladığı haritayla egemenlik ihtilaflarının yaşandığı Güney Çin Denizi'nin yüzde 80'i üzerinde hak iddiasında bulunurken, yeraltı kaynakları açısından zengin bölgede başta Filipinler olmak üzere aralarında Vietnam, Brunei ve Malezya'nın da bulunduğu komşu ülkelerle egemenlik tartışmaları yaşıyor.

Pekin yönetiminin Güney Çin Denizi'ndeki egemenlik iddiasına dayanarak adalara üsler inşa etmesine, bölge ülkelerinin yanı sıra ABD de karşı çıkıyor.

Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa Çündao" olarak adlandırılıyor.

Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016'da Filipinler'in başvurusuyla, Çin'in, Güney Çin Denizi'nde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal zemini olmadığına karar vermişti.