Filistin için diplomasi trafiği

ABD'nin Tel Aviv'deki büyükelçiliğini Kudüs'e taşımasını protesto eden Filistinlilere yönelik İsrail şiddeti ve Gazze Şeridi'ndeki olayların ardından Filistin'e destek amacıyla Türkiye'nin de girişimleriyle uluslararası diplomaside yoğun bir trafik yaşanıyor.

Uluslararası diplomatik girişimlerin bir bölümü Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde sürdürülüyor. İsrail'in Filistinlilere yönelik katliamı üzerine Kuveyt'in acil toplantıya çağırdığı BM Güvenlik Konseyi (BMGK) bugün gelişmeleri ele alacak.

Olayların ardından BMGK'nın geçici üyesi Kuveyt'in acil toplantı talebi üzerine konsey üyesi ülkelerin temsilcileri bugün bir araya gelecek. BMGK'nın dünkü olayları ele alması, BM Ortadoğu Barış Süreci Özel Koordinatörü Nikolay Mladenov'un konseyi bilgilendirmesi bekleniyor.

Konsey toplantısından nasıl bir sonuç çıkacağı henüz bilinmiyor. Kuveyt'in dün üye ülkelere sunduğu açıklama metni üzerinde ortak bir görüş oluşmadı. BMGK'nın Gazze sınırındaki protestolarda İsrail güvenlik güçlerinin gerçek mermi kullanması sonucu Filistinlilerin ölümüne ilişkin soruşturma talebi ABD'nin engeline takıldı.

Kuveyt'in teklif ettiği metinde, Filistinlilerin hayatını kaybetmesinden duyulan öfke ve üzüntünün dile getirilmesi, olaylara ilişkin bağımsız ve şeffaf soruşturma başlatılması, ayrıca taraflara itidal çağrısı yapılması öngörülüyordu.

Konseyin bugünkü toplantısında da daimi üye ABD'nin veto yetkisi nedeniyle dünkü olaylarla ilgili İsrail aleyhine herhangi bir açıklama metni ya da tasarının kabul edilmesi beklenmiyor.

İsrail askerlerinin Gazze sınırında Filistinlilere ateş açması sonucu şehit olanların sayısı 59'a ulaşmış, yaralıların sayısı ise 2770'i aşmıştı.

- BM Genel Kuruluna taşınacak

Ancak Türkiye başta olmak üzere Filistin'e destek olmayı amaçlayan ülkeler konuyu BM Genel Kurulu'na taşımaya hazırlanıyor.

Diplomatik kaynaklardan alınan bilgiye göre, Türkiye, aralık ayında olduğu gibi Filistin meselesini BM Genel Kurulu zeminine getirmek için çalışma yapıyor. BMGK'dan sonuç alınamaması nedeniyle konunun 193 üyeli Genel Kurul'da ele alınmasının önemine vurgu yapılıyor.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ da dünkü Bakanlar Kurulu toplantısından sonra yaptığı açıklamada, "BM Güvenlik Konseyi derhal harekete geçmelidir. Türkiye, bu anlamda Kuveyt ve Filistin'in yaptığı çağrılara olumlu yaklaşmaktadır. Bu çağrıların olumlu bir neticeye dönüşmesini desteklemektedir. İslam ülkeleri de atılan bu haksız adım karşısında yekvücut olmalı, birlikte hareket etmelidir." ifadesini kullanmıştı.

- ABD'nin BM'deki hezimeti

Filistin meselesi geçen yıl sonunda BM Genel Kuruluna geldiğinde ABD yönetimi büyük bir hezimet yaşamıştı. ABD Başkanı Donald Trump'ın 6 Aralık'ta Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıdıklarını açıklamasının ardından Kudüs için Filistin'e destek girişimleri hızlanmıştı.

Türkiye ve bazı İslam ülkelerinin girişimiyle konu BM zeminine taşınmıştı. BMGK'nın geçici üyesi Mısır, ABD kararının geçersiz sayılması için hazırlanan karar tasarısı konseye sunmuş ancak beklendiği üzere daimi üye ABD'nin vetosuyla tasarı kabul edilmemişti. 15 üyeli BMGK'da sadece ABD tasarıyı veto etmiş, tasarı lehine 14 oy çıkmasına rağmen karar alınamamıştı.

Bunun üzerine tasarı, BM Genel Kuruluna taşındı. Daha önce reddedilen karar tasarısı, yine Türkiye ve birçok İslam ülkesinin girişimleriyle 193 üyeli BM Genel Kuruluna sunuldu. BM Genel Kurulunda 21 Aralık'ta yapılan oylamada tasarı 9'a karşı 128 oyla kabul gördü. ABD ve İsrail’in dışında sadece Guatemala, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya, Nauru, Togo ve Palau tasarıya karşı oy kullandı.

- İİT nezdinde görüşmeler sürüyor

BM'deki sürecin yanı sıra Türkiye, bir taraftan da İslam ülkeleri nezdinde girişimlerini sürdürüyor. Türkiye'nin İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Zirve Dönem Başkanı olarak İİT ülkelerini cuma günü toplantıya çağırdı.

Toplantıya yönelik hazırlıklar devam ederken Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da birçok mevkidaşıyla telefon görüşmeleri yapıyor.

Diplomatik kaynakların verdiği bilgiye göre, Çavuşoğlu bugün İİT Genel Sekreteri Yusuf bin Ahmed el-Useymin'in yanı sıra Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Kuveyt Dışişleri Bakanı Sabah el-Halid el-Hamad es-Sabah ve Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile görüştü.