Fındığa kahverengi kokarca tehdidi

HAYATİ AKÇAY - Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, güçlü yapısı nedeniyle kahverengi kokarca türünün, yeşil kokarcaya göre fındığa zararının daha fazla olabileceğini tahmin ettiklerini söyledi.

Soydan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin önemli ihraç ürünlerinden fındığın, bölgenin de önemli geçim kaynaklarından olduğunu belirtti.

Son yıllarda bazı zararlı böceklerin fındık üretimi ve rekoltesine olumsuz yansımaları olduğuna dikkati çeken Soydan, "Son iki yıldır özellikle yeşil kokarca olarak bilinen zararlı böceğin fındığa önemli ölçüde zararı oldu. Şu anda ürünümüz yeşil kokarcanın haricinde kahverengi kokarcanın da tehdidi altında." dedi.

Soydan, kahverengi kokarcanın ilk olarak 2016 yılında Gürcistan'da etkisini gösterdiğinin altını çizerek, şu değerlendirmede bulundu:

"Zararlı böceğin Gürcistan'da yetiştirilen fındığa çok ciddi zarar verdiğini öğrendik. Yapılan araştırmalarda, bu böceğin ülkemize de girdiği anlaşılmaktadır. Özellikle Karadeniz'in doğu tarafında bu böceğe rastlandı. Güçlü yapısı dolayısıyla kahverengi kokarca türünün, yeşil kokarcaya göre fındığa zararının daha fazla olabileceğini tahmin ediyoruz."

Soydan, kahverengi kokarcanın Türk fındığına zarar vermemesi için Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü başta olmak üzere ziraat odalarının, üniversitelerin, tarım ve orman il müdürlüklerinin önlem almaya çalıştığını anlattı.

Böceğin, Gürcistan'da olduğu gibi Türkiye'de ürüne zarar vermemesi için çalışmaların sürdüğünü dile getiren Soydan, ilgili kurumların yakın zamanda böceğin zararlarına ilişkin bilgilerin yer aldığı broşürler hazırlayarak üreticilere dağıtacağını söyledi.

- "Böcek nisan ve mayıs aylarında ortaya çıkıyor"

Soydan, kahverengi kokarcanın nisan ve mayıs ayından itibaren bölgede sık görülmeye başladığını belirterek, şöyle devam etti:

"Özellikle hava sıcaklığı 18-20 dereceyi bulduğunda böcek lavralarını fındık dallarına bırakarak ürüne zarar vermeye başlayacak. Bu aylarda fındıkta doğum süreci başladıktan sonra böcek fındığa zarar veriyor. Bu noktada elimizi biraz daha çabuk tutarak zararlıyı fındıktan uzak tutmak lazım."

Kahverengi kokarca ile mücadelede üreticilere büyük sorumluluk ve iş düştüğüne işaret eden Soydan, şunları kaydetti:

"Üreticilerimiz bu zararlı böcekle ilgili nasıl ve ne şekilde mücadele edeceğini ziraat odaları uzmanlarından öğrenebilirler. Üreticilerimizin zamanında ve doğru şekilde bu böcekle mücadele yapmaları gerekiyor. En önemlisi bu böcekle ilgili tavsiye edilen ilaçların kullanılmasıdır. Üreticilerimize çok büyük görevler düşüyor. Ziraat odaları olarak bu böceği gündemimizin ilk sırasına aldık çünkü Gürcistan'da fındığa verdiği zararlar ortada. Fındığımızın gerek kalitesi gerekse veriminde sorun olmaması için elimizden geleni yapacağız."

- İhracatçılar da tedirgin

Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (KFMİB) Yönetim Kurulu Başkanı İlyas Edip Sevinç, zararlı böceklerden en etkilisinin kahverengi kokarca olduğunu söyledi.

Türkiye'de kahverengi kokarca ile üst düzeyde mücadele edilmesi gerektiğini ifade eden Sevinç, "Fındık sektörleri olarak birleşip bu sorunla bir an evvel başa çıkmalıyız. Aksi durumda Gürcistan'da yaşanan tablo ülkemizde de yaşanabilir." dedi.

Sevinç, böceğin fındık bahçelerinde yüzde 50-60 verim kaybına yol açtığına dikkati çekerek, "Böcek bulaştığı ağaçtaki fındığı 20 gün içinde tamamen bitiriyor. Aynı zamanda ardından da zararlı bakteriler bırakıyor. Dolayısıyla bu böcekle ilgili vakit kaybetmeden önlemlerimizi almamız gerekiyor." diye konuştu.