Fındığın "DNA"sını çıkaran akademisyenler "tek ağaç" modeliyle verim artışı hedefliyor

Düzce Üniversitesi (DÜ) bünyesindeki Fındık Uygulama ve Araştırma Merkezi'nde (DÜFAM) akademisyenler, yürüttükleri bilimsel çalışmalarla üründe verim ve kalite artışı hedefliyor.

Kuruluşu geçen yıl gerçekleştirilen merkezde, bölgenin önemli tarım ürünlerinin başında gelen fındıkta verimin desteklenmesi için bilimsel çalışmalar yürütüyor.

Merkezde çeşitli fındık çeşitlerini genetik olarak inceleyen akademisyenler, yürüttükleri çalışmalarla elde ettikleri verilere göre verim artırma yöntemlerini denedi.

Akademisyenler, seralarda aşılama yöntemiyle geliştirilen "tek ağaç" fındık modelini yaygınlaştırarak üründe verim ve kaliteyi 3 katına çıkarmayı amaçlıyor.

Tek ağaç uygulamasında mahsulün böcek veya diğer zararlılardan, olumsuz hava koşullarından daha az etkilendiği, üründe verim ve kalite kaybının önüne geçildiği belirlendi.

Ülkede yaygın olarak uygulanan geleneksel ocak dikim sisteminde yılda bir dallardan maksimum 5 kilogram mahsul alınırken, tek ağaç fındık sisteminde 8-9 kilograma kadar ürün elde edilebileceği sonucuna ulaşıldı.

- "Fındık üzerinde aşılama yaygınlaşmaya başladı"

Merkezin Müdürü DÜ Orman Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Şemsettin Kulaç, AA muhabirine, küresel iklim değişikliğine karşı fındığı korumanın yolunun, tek ağaç fındık sistemi olacağını söyledi.

Sistemin Türkiye için yeni olduğunu, yurt dışında bu çalışmanın önceki yıllarda yapıldığını aktaran Kulaç, yöntemin uygulandığı ülkelerle ilgili bilgi verdi.

İklim koşulları ve çeşitlilik açısından fındığın optimum yetişme alanının Türkiye olduğunu dile getiren Kulaç, ülkede kısa bir geçmişe sahip tek ağaç fındık modeli sistemiyle ilgili bazı yarım kalan çalışmalar bulunduğunu anlattı.

Kulaç, merkez kurulmadan önce de fındıkla ilgili bilimsel çalışmalar yürüttüklerini anlatarak, seralarda aşılama yöntemiyle geliştirilen "tek ağaç" modelini yaygınlaştırarak üründe verim ve kalite artışı hedeflediklerini kaydetti.

Fındık üzerinde aşılamanın yaygınlaşmaya başladığına işaret eden Kulaç, şöyle devam etti:

"Bununla ilgili üreticiler artmaya başladı. Yakın bir gelecekte arz biraz daha fazlalaşınca belki fiyat düşecektir. Şu anda ağaç fidanının tanesi 160-180 liradan satılıyor. Ceviz fidanını 60-80 liraya bulabiliyorsunuz. Niye çünkü ceviz fidanını üretmesi çok kolay. Her tohum fidana dönüyor, bir yıl içerisinde aşıya geliyor ve aşıdaki başarı oranı çok yüksek."

Kulaç, fidan ne kadar kolay elde edilirse fiyatının da düşük olacağını dile getirerek, "Zor olunca da pahalı oluyor. Şu anda biraz pahalı. Biz vatandaşlara öneriyoruz, en azından örnek olarak bahçesinin bir kenarında denesinler, görsünler. Ondan sonra karar versinler." diye konuştu.