İSTANBUL (İHA) - Dünyanın en büyük fındık üreticisi konumundaki Türkiye'nin, yeterli tanıtımın yapılması halinde, ABD'ye ihracatını 7 bin 500 tondan 50 bin tona çıkarabileceği belirtildi. 280 milyonluk nüfusuyla çok büyük pazar olan Amerika'da son 5 yılda fındık tüketiminin, yüzde 30'un üzerinde artış gösterdiği vurgulanarak, dünya tüketiminin üzerinde fındık üretimi bulunan Türkiye'nin, bu ürünü ihraç etmekten başka şansı bulunmadığı bildirildi.
Karadeniz Fındık Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Başkan, İHA muhabirine yaptığı açıklamada, Türk fındığının rakipsiz olmadığını ifade ederken, piyasaya yeni ülkelerin girmeye başladığına dikkat çekti. Arjantin, Gürcistan, İtalya ve Azerbaycan'da yeni fındık bahçeleri kurulduğunu anlatan Başkan, fındığın pahalı olduğu yıllarda Avrupa gıda sanayiinin alternatif kakaolu, bademli ve sütlü mamullere ağırlık verdiğini söyledi.
Ahmet Başkan, 2003 yılında Fiskobirlik'in devleti bile dinlemeyerek yüksek fiyat koyması yüzünden, Avrupalı'nın fındığın alternatifine yöneldiğini kaydederek, "Şu anda geçen senenin 40-45 bin altında bir seyir var. Türkiye'nin, dünya tüketiminin üzerinde bir üretimi var. Bu ürünü ihraç etmekten başka şansımız yok. O nedenle Türkiye daha fazla fındık satmalı" dedi.
Dünyada 1 milyon 200 bin ton fındık potansiyeli bulunduğunu belirten Başkan, "Bizim ucuz fındık satarak, rakiplerin üretim yapmasını engellememiz lazım. Fiskobirlik, devletin belirlediği 2 milyonluk fiyatın üzerine çıkarak 2.5 milyon liradan fındık aldı. Üreticiler de stok yaptı. Bunların hepsi zarar edecek. Çünkü Avrupalı, pahalı fındık yerine alternatif ürünlerden satın aldı" diye konuştu.
'ABD'YE FINDIĞI BİZ TANITTIK' Karadeniz Fındık Mamulleri İhracatçılar Birliği Başkanı Ahmet Başkan, ABD'li fındık üreticilerinin, Türk fındığına damping soruşturması açılması için Uluslararası Ticaret Komisyonu'na (ITC) geçen yıl ekim ayında yapmış oldukları soruşturma başvurularını geri çektiğini hatırlatarak, "Bu, Türk Fındık Tanıtım Grubu'nun bir başarısıdır. Amerika'daki tanıtım grubumuzun üyesi olan Oregon, davayı açan kuruluştu. Bizden konuyla ilgili arkadaşlar, Oregon yetkilileriyle görüştü ve tanıtım grubundan çıkmalarını istediler. Onlar da bunu göze almadılar ve damping davalarını geri çektiler. Oregon yetkilileri konseyden çıkmayı göze alamadı. Çünkü Amerika'da fındık yetişiyor ama halkın yüzde 80'i fındığı tanımıyor. Bizim oradaki çalışmalarımızla fındık tanındı" dedi.
Sadece Almanya'nın yılda 90 bin ton fındık tükettiğini, Amerika'nın da bir kaç yıl içerisinde bu rakamlara ulaşabileceğini ifade eden Başkan, "Biz yeter ki etkin şekilde fındığı tanıtalım. Önümüzdeki yıllarda ABD'ye 50 bin ton fındık ihraç etmek bence hiç de hayal değil" diye konuştu.
"KARADENİZ'İN EFENDİSİ" Bu arada, İHA muhabirinin derlediği bilgilere göre, dünya fındık üretiminin yüzde 75'ini gerçekleştiren Türkiye, diğer fındık üreten ülkeler arasında, üstün ürün kalitesi dolayısıyla eçkin bir yere sahip. Dünya fındık ihracatının yaklaşık 70-75'ini gerçekleştiren Türkiye'nin fındığa dayalı sanayisi de oldukça gelişmiş durumda. Halen Türkiye'de yıllık 1 milyon 800 bin ton kapasiteli 180 kırma fabrikası ile yıllık 350 bin ton kapasiteli 40 işletme tesisi bulunuyor. 1980'li yılların başına kadar ihracatının yüzde 90'ı kabuklu ve naturel iç olarak gerçekleşirken, fındık işleme sanayisindeki olumlu ve hızlı gelişmeler sonucunda, işlenmiş fındık ihracatının toplum ihracattaki payı günümüzde yüzde 30'un üzerine çıkmayı başardı.
Çerezden yağa, çikolatadan bisküviye kadar çok geniş kullanımı bulunan ve Karadeniz halkının önde gelen geçim kaynağı olan fındık, Türkiye için sadece ekonomik değil, sosyal ve toplumsal bir değer oluşturuyor. İlk defa Çin'de yetiştirilen ve bundan 3 bin yıl önce geldiği Karadeniz'de "krallığını ilan eden" fındık, en fazla döviz getiren ürün olması, Türkiye nüfusunun 5 milyonundan fazlasını doğrudan ilgilendirmesi sebebiyle büyük önem taşıyor. Bölge ekonomisini ayakta tutan ve istihdam sağlayan başlıca ve bazı bölgeler için tek ürün olması, fındığın diğer tarımsal ürünlere değerini arttırırken, erozyon tehlikesine karşı en önemli koruyucu bitki olması, pek çok alanda yarar sağladığını gözler önüne seriyor.
Dünyanın en önemli fındık üreticilerinden biri konumunda bulunan Türkiye, son yıllarda dünya fındık üretiminin yaklaşık yüzde 75'ini tek başına sağlıyor. Fındık üretiminde lider kent olan Ordu'yu ise Akçakoca, Giresun ve Trabzon izliyor.
ÇİKOLATADAN YAĞ ÜRETİMİNE Türkiye, fındık ihracatından yılda ortalama 700 milyon dolar gelir elde ediyor. Özellikle çikolata üretiminde kullanılmak üzere fındık alan ülkelerin başında Almanya, İtalya, Fransa, Belçika, İsviçre ve İngiltere gibi Avrupalı ülkeler geliyor. Fındık çerezlik olarak tüketildiği gibi, pastacılık ve şekerleme sanayiinde geniş ölçüde kullanılıyor. Üretilen fındığın yüzde 15'lik bölümü ise çeşitli sanayilerden yan ürün olarak ülke içerisinde tüketiliyor. Yağ, yem, kontralit ve petrokimya sanayileri, fındığın diğer kullanım alanları olurken, fındık kabuğu özellikle Karadeniz Bölgesi'nde yakacak olarak da kullanılıyor. Ayrıca, üretim fazlalığı sebebiyle yağlık olarak ayrılan fındıklar, Ordu Soya A.Ş. tarafından yemeklik yağ olarak hazırlanıyor.
Enerji değeri yüksek olan fındık, kanda kolestrolün yükselmesini önlediği gibi, kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etki gösteriyor. Yapılan bir çalışmaya göre, günde en az bir kere fındık yiyen veya fındık yağı kullanan bir insanın, hiç fındık yemeyen insana göre enfarktüsten ölme riski yarı yarıya azalıyor.
Fındığın, "tombul", "palaz", "foşa", "mincane", "çakıldak", "kalıkara", "uzunmusa", "kan", "kargalak", "cavcava", "sivri", "incekara", "acı", "kuş", "yuvarlak badem" ve "yassı badem" gibi çeşitleri bulunuyor.