Finlandiya'nın Nokia sonrası dönemi

Mark Bosworth

BBC, Helsinki

Nokia bir zamanlar dünya çapındaki cep telefonu piyasasında egemendi ama akıllı telefon sektöründeki yoğun rekabet karşısında etkinliği zayıfladı. Finlandiya'nın en büyük şirketi küçülmek zorunda kalırken, binlerce çalışan işten çıkarılmayla yüz yüze kaldı.

Helsinki'deki 'Slush' konferansı, Finlandiya'nın geleceğine bir pencere açılmasını sağlıyor.

Kuzey Avrupa'daki en büyük iş kurma konferansında 500 şirket ve 200 yatırımcı bir araya geldi. Hepsi de sonraki "büyük balığın" peşinde.

'Slush' 5 yıl önce, 'Angry Birds' oyununu yapan Rovio şirketinin pazarlama şefi Peter Vesterbacka tarafından düzenlenmeye başlandı.

Vesterbacka, "Finlandiya başlangıçlar için, yenilikler ve işler yaratmak için dünyanın en dinamik yerlerinden biri olageldi" diyerek şu örneği veriyor:

"Angry Birds, Helsinki'nin çamulu sokaklarından çıktı; Los Angeles'tan, Hollywood'dan, California'dan değil. Gelecek yeni kurulacak işlerde. Bence gelecekteki işler buralardan çıkacak. Geçmişi bir yana bırakıp nereye yatırım yapacağımıza bakmalıyız."

Haziran ayında Nokia son işten çıkarma duyurusunu yaptı; küresel çapta 10 bin kişi işsiz kaldı. Bunlar içinden 3700 kişi Finlandiya'daydı ve bu kişiler, Nokia'nın Finli işgücünün yüzde 40'ını oluşturuyordu.

Geçen Nisan ayında şirket, ayrılan çok becerikli çalışanlarına mali yardım ve eğitim sunarak, kendi işlerini kurmalarında yardımcı olmak için bir program başlattı. Böylece, Finlandiya'da şimdiye kadar eski Nokia çalışanları tarafından 220 iş kuruldu.

Bunlardan biri, 'Sailfish' işletim sistemini görücüye çıkaran Jolla Mobile.

Jolla'nın kurucu ortaklarından ve genel müdürü Marc Dillon, 10 yıl boyunca San Diego ve Helsinki'de Nokia için çalıştıktan sonra geçen yıl işten çıkarılmış.

"Stratejik bir değişim vardı ve çıkıp yeni ürünler yaratmak için gerekli hünere, kabiliyete ve geçmişe sahip olduğumuzun farkına vardık" diyor şimdi.

Piyasaya sunduklarında, Finlandiya'nın ana cep telefonu şebekelerinin kendi cihazlarını kullanacağı iddiasındalar.

Fikirler görücüye çıkıyor

Slush konferansında, cep telefonu uygulamalarından, köpekler için yemek ve fitness hizmetine kadar yüzlerce yeni şirket fikirlerini ortaya atıyor. Jüri üyelerini etkilemek için sadece 2 dakikaları var.

"Sağlığınızı size geri vereceğiz" diyor biri. Öbürü, "Şu anda baktığınız şey dünyadaki en tanınmış marka olacak" diye iddia ediyor.

Geçen yılın birincisi, gitar çalmayı öğreten iPad oyunu 'WildChords' ile Finli yeni şirket Ovelin oldu.

Aslen 4 olan ekip üyesi sayısı bir yıl içinde 12'ye çıkmış ve artık Silicon Vadisi'nden finansman gelmeye başlamış.

Fin hükümeti de yeni şirketlerin ekonominin geleceği açısından önemini fark etmekte gecikmemiş.

Küçük işyerlerine yatırım yapan girişimci kapitalistlere ve araştırma-geliştirmeye yatırım yapan yeni şirketlere vergi indirimi gibi teşvikler sunuluyor.

Fin Başbakanı Jyrki Katainen de konferansa katılıyor.

Nokia'nın Finlandiya ekonomisi üzerindeki olumlu etkisini hatırlatıyor. 2000 yılında ülke gayrı sayfi yurtiçi hasılasının yüzde 4'ünü karşılarken, 2011'de bu oran yüzde 0,5'e düştü.

Nokia geçenlerde, Espoo kentindeki ana merkez binasını satmayı planladığını duyurdu.

Ancak Başbakan, Nokia'nın hem Finlandiya'da hem de yurtdışında önemli oyuncu olmayı sürdüreceğine inanıyor.

"Geleneksel endüstrimize ne olursa olsun, yeni şeylere ihtiyacımız var. Yeni kurulan girişimler bizi geleceğe taşıyan cankurtaran simidi gibi. Eminim çok sayıda başarı hikayesi çıkacak" diyor.

Başarı hikayeleri şimdiden ortaya çıkıyor. Rovio, 'Angry Birds' ile yolu açtı ve şimdi, eski bir Nokia araştırma merkezinde kurulu tablet oyun şirketi Supercell büyük beğeni topluyor.

Slush konferansında iki Supercell oyunu 'Hay Day' ve 'Clash of Clans' Amerikan iPad listesinde ilk sıralara yerleşti.

Girişimcilere yatırımcılarla tanışmalarından önce koçluk yapan Start-Up Sauna programından Miki Kuusi, Nokia'yı küçücük bir ormandaki büyük bir ağaca benzetiyor.

Örneği şöyle açıklıyor: "Etrafındaki ekosistem gelişirken Nokia şimdi kötüleşiyor. Hatta, Nokia'nın düşüşünün ülke için hayırlı olduğunu, böylece refah saülamak için yeni yollar aramak zorunda kaldığımızı söyleyenler bile var."