Çoğunlukla zorlu ıkınmalar ve basınç esnasında oluşur. Fissür oluştuktan sonra hastaların makatları daha da sıkılaşır ve dışkılama zorlaşır. Dışkılama zorlaştıkça fissür derinleşir ve bir kısır döngü oluşur. Ağrı korkusuyla insanlar büyük tuvaletini tutar ve dışkı sertleşerek fissürü arttırır.
Çatlak en çok arka orta hatta oluşur. İlk bir aylık dönemdeki yırtıklara erken (akut) anal fissür, daha uzun süreli çatlaklara ise kronik anal fissür denir.
Anal Fissür Tanısı Nasıl Konur?
Makatta çatlak hastalığı (anal fissür) tanısı doktorun şikayetleri değerlendirmesi sonucunda kesinleşebilir. Ayırıcı tanı için doktorun makat bölgesi muayenesi yapması gerekir. Bazı hastada yakınmalar ile birlikte bölgenin parmakla yapılan muayenesinde teşhis konabilir.
Eğer doktor altta yatan başka bir hastalıktan şüphelenmiyor ise tedavi öncesi değerlendirme için çoğu zaman sadece muayene yeterli olur. Fakat doktor gerekli görürse ek bazı tetkikler gerekebilir. Bu tetkikler bağırsağın son bölümünün değerlendirmesi için önemlidir. Bu nedenle ayırıcı tanı için anoskopi, rektoskopi veya sigmoidoskopi tetkiki yapılması gerekebilir.
Fissür Belirtileri
Ağrı: Fissür belirtilerinin en temeli ağrıdır. Hastaların çoğunda anal ağrı ve özellikle ağrılı dışkılama görülür. Ağrı, dışkının çıkışı sırasında genellikle yırtılır, kesilir gibi veya yanma şeklinde hissedilir. Makat bölgesindeki kasların kasılması ağrıya sebep olmaktadır. Tuvalet esnasında veya tuvalet sonrası şiddetli ağrılar söz konusudur.
Kanama: Bazı hastalarda kırmızı parlak renkte kanama ve ağrı olabilir. Ancak bu kanama hemoroiddeki gibi fazla değil peçeteye bulacak şekilde nadir kanamalardır. Kanama sebebiyle hasta kendisinde hemoroid basur olduğunu zannedebilir. Ancak bu kanama hemoroiddeki gibi fazla değil peçeteye bulacak şekilde nadir kanamalardır.
Şişlik: Fissürün kenarında şişlikler oluşabilir. Bu daha çok kronikleşmiş fissürlerde görülebilir.
Kaşıntı: Bazı hastalarda kaşıntı şikayetleri de görülür.
Anal Fissür Oluşumuna Yol Açan Etkenler
Hastalarda makatta çatlak – yırtık (anal fissür) oluşumunu kolaylaştıran, oluşuma sebep olan bazı faktörler vardır;
Dışkılama Problemleri
Makatta çatlak (fissür) genellikle bir kabızlık döneminin akabinde oluşabilir. Sert, kuru (taş gibi) bir dışkının zorla makattan geçmesi sırasında bu bölgede yırtık oluşur. Ender olarak şiddetli bir ishal atağını takiben fazla miktarda dışkılama sonucunda tahrişe bağlı da oluşabilir.
Makat bölgesinin yetersiz temizlenmesi (kötü hijyen) ve bazı infeksiyonlar
Hassas bir bölge olması sebebiyle makat ve etrafındaki hastalıklar ciddi sıkıntılar yaratabilir. Makat bölgesinin yetersiz temizliği (kötü hijyeni) makatta tahrişe ve makatta çatlak – yırtık (anal fissür) hastalığına neden olabilir. Dışkılama sonunda tuvalet kağıtları ile aşırı derecede temizleme gayreti makat bölgesinde tahriş veya makatta çatlak hastalığına (anal fissür) yol açabilir. Normalde dışkılama sonrası makat bölgesinin temizliği su ile yapılmalı ve ardından bölge ıslak kalmaması için kurutulmalıdır.
Makatın (anal bölgenin) tahrişe - travmaya maruz kalması
Makat bölgesi derisi çok hassastır. Bu nedenle bu deri bölgesindeki tahrişler makatta çatlak hastalığına (anal fissür) neden olabilir.
Bunlardan sık görülenleri aşağıda sıralanmıştır;
Doğum döneminde,
Lavman sırasında,
Anal yolla cinsel ilişki,
Makat bölgesi ameliyatları sonrasında.
Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Yasir Gözü
www.avrupacerrahimerkezi.com