Folat nedir? Nerelerde bulunur ve nasıl tüketilir?

Her yaş grubundaki insan için önemli bir vitamindir. Vücut için oldukça faydalıdır. Çeşitli sebze ve meyvede doğal olarak bulunur. Vücutta sürekli olarak kalmadığı için günlük belli bir ölçüde ve düzenli olarak folat almanız gerekir. Folat nedir ve vücuttaki görevleri nelerdir sorularının detaylı cevaplarını yazının devamında bulabilirsiniz.

Folat Hakkında Genel Bilgiler

Bir asırdan fazla bir süredir varlığı bilinen ve B grubuna ait bir vitamindir. Meyve, sebze ve tahıllarda doğal olarak bulunur. Suda çözülebilen bir yapısı olduğu için vücutta depolanmaz. Fazlası idrar yoluyla vücuttan atılır. Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunda önemli bir işlevi bulunur. Özellikle hamileler için dengeli düzeyde folat alımı, önem taşıyan bir konudur. Eksik veya fazla olması sağlık açısından tehlikeli olabilir. Her vitamin ve mineralde olduğu gibi düzenli ve ölçülü şekilde alınması vücut için çok faydalıdır. Folatın doğal yollarla besinlerden alınması çeşitli hastalıkların önüne geçebilir ve vücudun daha dirençli olmasını sağlayabilir.

Folat Vitamininin Vücuttaki İşlevleri Nelerdir?

• Folatın kan hücrelerinden DNA ya, anne sütünden erken doğum riskini azaltmasına kadar pek çok önemli işlevi vardır.
• DNA ve RNA sentezini gerçekleştirir,
• Kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu desteklemek, kan oranını yükseltir,
• Beyin ve sinir sisteminin sağlıklı işlemesine yardımcı olur,
• Doğum sonrasında bebeğin ana besini olan anne sütünü artırır,
• Alzheimer ve Parkinson riskini düşürmeye yardımcı olur,
• Cildin sağlıklı olmasını, daha genç, parlak ve canlı görünmesini sağlar,
• Doğal olarak besinlerden alınan folat, kanser riskini büyük ölçüde düşürebilir,
• Kalp hastalıklarına karşı daha dirençli hale gelmenizi sağlar,
• Düzenli ve yeterli folat alımı felç riskini minimuma indirir,
• Folat eksikliği erken doğum tehlikesi oluşturabilir. Zamanında ve sağlıklı doğum yapmak için önem taşır. Yeterli folat alımı, erken doğum yapma riskini azaltır.

Hangi Besinlerde Folat Bulunur?

• Sağlıklı bir vücuda sahip olmanın yolu dengeli ve düzenli bir beslenme şeklinden geçer. Eğer folat eksikliği yaşadığınız tespit edildiyse aşağıdaki besinlerde uygun ölçülerde tüketerek bu oranı dengeleyebilirsiniz.
• Mantar, kereviz, karnabahar, mısır, bezelye, karalahana, bamya, kuşkonmaz, marul, brüksel lahanası, maydanoz, brokoli, ıspanak,
• Muz, mandalina, avakado, limon, greyfurt, portakal,
• Tam buğday ekmekleri, esmer pirinç, yulaf ezmesi,
• Kuru fasulye, bulgur, mercimek

Folat Eksikliği Nedir, Nasıl Anlaşılır?

Alyuvar sayısının azalması, folat eksikliği ile sonuçlanır. Çoğunlukla beslenme düzeni ile ilgili olarak ortaya çıkar.

Nedenleri:

• Yetersiz beslenme ( sebze, meyve ve tahılın az tüketilmesi),
• Genetik faktörler,
• Sağlık sorunları ( kanser, çölyak ve böbrek hastalıkları folat oranını düşürebilir)
• Zararlı alışkanlıklar ( Alkol kan oranını azaltır, kırmızı kan hücrelerinin oluşumunu engeller)
• Kronik ilaç kullanımı

Folat düşüklüğü belirtileri ise:

• Sık sık halsiz ve yorgun hissetme ve nefes nefese kalma,
• Cildin solgun olması,
• Kalbin hızlı atması ve baş ağrısı,
• Uzun zaman aç kalma, kilo ve iştah kaybı,
• Depresyon ve keyifsiz olma hali,
• Kaslarda zayıflık,
• Tat alma hissini kaybetmek şeklinde sıralanabilir.

Folat düşüklüğü tedavisi için doktor tarafından önerilen ilaçlar, düşük olan oranın dengelenmesini sağlar. Eğer gebeyseniz doktorunuz size uygun gördüğü ilaçlara ek olarak, beslenmenize folat içerikli besin takviyesi yapmanızı isteyebilir. Folat eksikliği erken doğuma neden olabilir. Bu dönemde önerilen ilaçlar 4 ay boyunca kullanılır. Bu süre sonunda yeniden tahlil yapılır ve değerlere bakılır. Aç karnına alınan kan tahlili ile folatın ne seviyeye geldiği öğrenilebilir. Sağlıklı bir bireyde ortalama olarak 4.6-18.7 ng/ml aralığında olmalıdır.

Folat Yüksekliği Nedir?

Folat yüksekliği nadir olarak karşılaşılan bir durumdur. Vücutta depolanan bir vitamin türü olmadığı için fazlası idrarla birlikte vücuttan atılır. Bu duruma folik asit içerikli besinleri çok fazla tüketen kişilerde rastlanır. Folat içerikli besinleri fazla tüketen kişilerde B12 eksikliği görülebilir. Bunun nedeni hücrelerin folik asiti kullanmak için B12 vitaminini harcamasıdır. Bu durumda B12 değeri düşer ancak folat harcanmaz. Bu durum kandaki folat düzeyinin yükselmesiyle sonuçlanır. Blind loop adı verilen hastalık bu durumun en ciddi halidir. İnce bağırsakta bakteri oluşumuna verilen bir isimdir. Beslenme şeklinden kaynaklı olan bir yükseklik söz konusu ise daha uygun ölçüde folat içeren bir beslenme programına geçiş yapmanız önerilebilir. Yüksek folat oranı genel olarak sağlık açısından büyük bir risk oluşturmaz.

Folat Eksikliği Anemisi Nedir?

Folik asit eksikliği kimi zaman anemiye neden olur. Folat, vücutta kırmızı kan hücresi oluşumuna yardımcı olur. Vücutta yeteri kadar kan hücresi yoksa folat eksikliği anemisine sebep olabilir. Belirtileri arasında:

• Sinirlilik, yorgunluk ve zayıflık hali,
• Aşırı uyku durumu,
• Soluk cilt ve nefes darlığı vardır.

Yazımızda folat ne demek sorusunu sizler için cevaplamaya çalıştık. Bu belirtilerden sizde olduğunu düşünüyorsanız, kan testi yaptırabilirsiniz. Kan tahlili sonucu ve doktor tedavisi sonucunda kesin tanı koyulabilir. Uygun görülen tedaviyi uygulayarak değerlerinizin normale dönmesini sağlayabilirsiniz.