Folik asidin vücut için önemi nedir?

Bu vitamin, çeşitli ve önemli görevlerle vücutta kendine yer edinir. Her yetişkin sağlıklı bireyin günlük ortalama olarak belli bir miktar folik asit alması gerekir. İçerisinde folik asit bulunan pek çok meyve ve sebze vardır. Folik asit nedir, sizin için ne gibi faydaları vardır sorularınızın cevabını sizler için araştırdığımız yazımızı okuyarak alabilirsiniz.

Folik Asit Nedir?

Suda çözünen bir B vitamini türüdür. Doğal olarak gıdalarda ve yapay olarak takviyeli gıdalarda bulunur. Hücre üretiminde oldukça önemli bir fonksiyona sahiptir. Bu yüzden özellikle bebeklik, ergenlik ve hamilelik gibi hızlı büyüme ve gelişmelerin söz konusu olduğu dönemlerde alımı çok önemlidir.

Folik Asidin Vücuttaki İşlevleri Nelerdir?

Folik asit ne işe yarar sorusunun pek çok cevabı vardır. Yeni hücre üretimi ve üretilen bu hücrelerin korunmasına yardımcı olur. Bir diğer fonksiyonu ise yine vücut için çok önem taşır. Kanser hastalığına neden olan DNA değişikliklerini önler. Kemik iliğinde bulunan kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin yapımı; karbonhidratların enerjiye dönüştürülmesi, DNA ve RNA üretimi için gerekli olan bir işlemdir. Ayrıca folik asidin damar sertliğini azaltarak kalp krizi, felç, bunama gibi hastalıkların oluşma riskini azalttığı bilinir. Gerekli görülen durumlarda folik asit ilaç takviyesi de uygulanabilir. Folik asit takviyesi anne adayının sağlıklı bir hamilelik geçirmesine ve bebeğin gelişimine çok yardımcı olur.

Folik Asit ve Faydaları

Folik asit faydalarına baktığınızda oldukça hayati bir organ olan kalp için pek çok yararı olduğunu görebilirsiniz. Tüm vücut için faydaları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Düşük yapma ve doğumsal anomali (genetik hastalık, rahimde bebekte şekil bozukluğu vb.) riskini düşürür,
• Folik asit takviyesinin yüksek homosistein seviyesini düşürdüğü tespit edilmiştir. Bu yükseklik kardiyovasküler (kalp-damar) hastalıklar ile ilişkilendirilen bir durumdur. Dolayısıyla yeterli ve düzenli folik asit alımıyla kalp sağlığının korunması ve damar sertliğinin azaltılmasını sağlayabilirsiniz.
• Depresyon riskini düşürmeye yardımcı olur. Bazı çalışmalarda folat (folik asit) düzeyinin düşük olması; depresyon riskinin artması ve antidepresan tedavisine yanıt verme zayıflığı ile ilişkili olduğu görülmüştür.
• Kolorektal, servikal, akciğer, özofageal, meme, yumurtalık ve pankreas gibi kanser türlerinin gelişme riskini azaltır. Bazı çalışmalarda folat alımının düşük olması, kadınlarda meme kanseri oranının artması ile ilişkili olduğu görülmüştür.

Hangi Besinler Folik Asit İçerir?

Bağışıklık sisteminin normal şekilde çalışmasına, kan oluşumuna, yorgunluğun azaltılması ve amino asit sentezi gibi pek çok işleve sahip olan folik asit doğal olarak pek çok gıdada bulunur. Ancak kimi zaman kahvaltılık gevrek, unlu mamüller, kraker ve makarna gibi endüstriyel ürünlere de eklenir.

Folik asit içeren besinler:

• Brüksel lahanası, pancar, brokoli, frenk soğanı, ıspanak, marul, kuşkonmaz, kırmızı biber, maydanoz, kıvırcık lahana, kişniş yaprakları
• Çilek, papaya, kivi,kayısı, misket limonu, greyfurt, muz, limon, avakado, portakal
• Karaciğer ve böbrek gibi kırmızı etlerde, yumurta ve bazı deniz ürünleri
• Susam, nohut, soya fasulyesi, fındık, ceviz susam, kurutulmuş siyah bezelye olarak sayılabilir.

Folik Asit Eksikliğine Neden Olan Durumlar Nelerdir?

Suda çözünen bir B vitamini türü olan folik asit, vücudun yağ dokularında depolanmaz. Kullanılmayan folik asit idrar ile vücuttan atılır. Yetişkin ve sağlıklı bir bireyin günlük alması gereken miktar 400 mcg olarak belirlenmiştir. Folik asit eksikliğine:

• Böbrek diyalizi
• Yeteri kadar meyve ve sebze tüketiminin olmadığı diyetler
• Hemolitik anemiler
• Aşırı alkol tüketimi
• Meyve ve sebzeleri çok fazla pişirmek (folat ısı ile kolayca bozulabilir) gibi durumlar neden olabilir.

Folik Asit Eksikliğinin Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Anlaşılır?

Folik asit eksikliği pek çok şekilde belirti gösterir. Eğer aşağıda belirtilerden durumlardan bazılarını belli bir süredir kendinizde gözlemliyorsanız, folat değerinizi öğrenmeniz faydalı olabilir. Folik asit kolunuzdan alınan kan örneği ile ölçülür. Kan verme işlemi öncesinde 6-8 saat kadar aç kalmanız gerekebilir. Sabah hiçbir şey yemeden kan verirseniz, doğru bir sonuç alabilirsiniz.

Folik asit eksikliği belirtileri:

• Solukluk,baş ağrısı, nefes darlığı,
• Baş dönmesi, halsizlik, yorgunluk,
• İshal, sinirlilik, büyümede yavaşlama,
• Uyuşukluk, kaslarda güçsüzlük,

Nörolojik belirtiler: batma, karıncalanma ve yanma hissi
Psikolojik sorunlar: depresyon, hafıza problemleri, zihinsel karışıklık, anlama ve yargılama problemleri
Mide-bağırsak belirtileri: mide bulantısı, kilo kaybı, kusma, karın ağrısı

Hamilelikte Folik Asit Alımının Önemi

Vücuttaki işlevleri ve eksikliği durumunda vücudun işleyişine olan olumsuz etkileri göz önüne alındığında her birey için yeterli folik asit alımı önem taşır. Ancak hamilelik döneminde, anne adayı ve gelişmekte olan bebek için öneminin daha fazla olduğunu söylemek yanlış olmaz. Eğer anne, hamilelik süreci boyunca yeterli düzeyde folat alırsa, en çok rastlanan merkezi sinir sistemi anomalilerinin çok yüksek bir oranda azaldığı görülmüştür. En sık rastlanan anomaliler omurganın açık kalması, beynin kafatası kemiğinin dışına çıkması, beynin ve vücudun gelişmemesi gibi durumlardır. Merkezi sinir sisteminde meydana gelen bu hastalıklar, bebeğin yaşama olasılığını azaltır. Folik asit ve tabii ki diğer vitamin ve minerallerin yeterli alımıyla %70 gibi bir oranda bu risk azalmış olur. Kalp ve böbrek hastalıklarının da kısmen önüne geçildiği söylenir. Mümkün olduğunca doğal besinlerden ve gerekli durumlarda ilaç takviyesi ile yeterli düzeyde bu vitamini alabilirsiniz.