Fransa'da bir göçmenlik gerçeği: İş bulmak için isim değiştir

Christian Fraser

BBC, Paris

Fransız komedi film 'İtalyan', Kuzey Afrika kökenlilerin isim değiştirerek daha iyi bir iş arayışını hem güldürüp hem düşündürerek gündeme getiriyor.

Dino Fabrizzi, hiç sandığınız gibi biri değil...

Arkadaşlarına sorarsanız o bir İtalyan otomobil satıcısı. Başarılı, sevilen, her an terfi etmesi beklenen, yakında evlenmeye hazırlanan bir genç.

Ama evde annesine sorarsanız, onun adı "Mourad Ben Saoud." İş bulmak için adını değiştirmiş olan Cezayir kökenli bir Fransız vatandaşı.

Dino, Fransa'da gösterime giren "L'Italien" yani "İtalyan" adlı yeni Fransız filminin ana karakteri. Bu film Fransa'daki bir gerçeği yansıtıyor, ikinci ve üçüncü kuşak göçmenlerin giderek daha sık karşı karşıya kaldığı bir gerçek bu.

Filmde Dino adlı karakterin annesi Raşida rolünü oynayan Farida Ouchani, "Dino'nun iki yaşamı var" diyor.

"İş bulmak, daire kiralamak, normal bir yaşama sahip olmak için adını değiştiriyor. Ama o bir Arap."

Farida Ouchani "Burada işler böyle yürüyor. İnsanlar kökenleri konusunda seçim yapmak zorunda. Benim filmde oynadığım rol ilginç. İlk kuşak göçmenler böyle bir seçim yapma zorunluluğuyla karşı karşıya değildi." diye sürdürüyor sözlerini.

Şimdiki ekonomik durumda Avrupa'nın herhangi bir ülkesinde iş bulmak zor. İşverenler kılı kırk yarıyor çünkü iş arayan insan çok.

Ama Fransa'da, eğer göçmen bir aileden geliyorsanız, iş bulmak özellikle güç.

Fransa'da işsizlik oranı yüzde 10 civarında.

Paris'in yoksul mahallelerinde, banliyölerde bu oranın iki kat arttığı tahmin ediliyor.

"İtalyan" adlı filmde Dino rolünü oynayan Kad Merad adlı aktör de filmlerde daha fazla rol alabilmek için adını Kaddour'dan Kad'a çevirmiş.

Bu güç seçimi yapmak zorunda kalan çok kişi var Fransa'da.

Naima Mili, üçüncü kuşak Cezayir asıllı bir Fransız. Büyükbabası İkinci Dünya Savaşı'dan sonra Cezayir'den Fransa'ya inşaat sektöründe çalışmaya gelmiş.

Ama Naima'nın gözü yükseklerde.

Naima Mili, dört dil bilen üniversite mezunu bir genç kadın. Geçmişte Credit Agricole, Total ve France Telecom gibi önde gelen Fransız şirketlerinde çalışmış. Ama daha 30'lu yaşların ortasında olmasına rağmen hep duvarlar çıkmış karşısına.

Yüzden fazla şirkete başvurduğu halde bir tanesinden bile mülakat için çağırı gelmemiş.

Şimdi adını değiştirmeye karar vermiş. Bundan böyle adı Naima değil "Naomi" olacak.

"Tek bir şirket mülakat için çağırsın yeter" diyor. "Neler yapabileceğimi onlara gösterebilmek için kapıdan içeri adım atabilmem lazım. Çoğu zaman başvurularıma yanıt bile almıyorum."

Naima, iş deneyimi zengin olan, çok hoş görünümlü bir kişi olduğundan başvurularında bu kadar başarısız olması garip aslında. Söylediğine bakılırsa, onu görenler çoğu zaman "İtalyan güzeli" diye iltifat ediyorlarmış kendisine.

Ama yalnız isim değil işverenlerin baktığı.

Seine-Saint-Denis bölgesinde, yani posta koduyla "93" diye bilinen bölgede oturuyorsanız, özgeçmişinizi içeren başvuru mektubuna bakmaları bile şanslı olduğunuz anlamına geliyor.

Naima Mili'nin kuzeni şimdi başvuru mektuplarını posta kodu "92" yani Hauts-de-Seine'den gönderiyor. Bu adres, anlaşılan işverenlerin gözünde daha makbul.

Le Monde gazetesinde çalışan spor muhabiri Mustapha Kessous, "Fransa'da ne yazık ki bir gariplik" var diyor.

"Arap ismine benzeyen yabancı bir adınız varsa, çok iyi yeteneklere sahip olmanız lazım. İyi de yeterli değil, mükemmel olmanız lazım. Ama bazen mükemmel de olsanız, yetmiyor."

Fransa'da bugünlerde çok tartışılan bir makalede, gazeteci Kessous, şimdiki İçişleri Bakanı Brice Hortefeux ile ilk defa nasıl tanıştığını anlatıyor.

Şimdiki İçişleri Bakanı daha önce ulusal kimlik ve göçmenlikten sorumlu bakandı.

Mustapha Kessous ayağa kalkarak bakanı karşılıyor, el sıkışırken karşılıklı gülümsüyorlar. Ardından bakan şaka yollu, "Gerekli belgeleriniz var mı?" diye soruyor.

Ama hükümet, şimdi şirketlerin adları ve kökenleri belirtilmeyen başvuru mektuplarını dikkate almalarını teşvik ediyor.

Bu girişimi uygulayan şirketlerden biri başkentteki ulaşım şirketi Regie Autonome des Transports Parisiens.

Internet üzerinden başvuruları kabul ediyorlar. Bu başvurularda isim ve adres bildirme zorunluluğu yok.

Şirketteki bir yetkili, Jean Pierre Baratta, "Dün yine çok farklı kökenlerden gelen bir grup başvuru sahibine şirketimizde iş verdik" diyor.

Ve şöyle devam ediyor: "Şirketimiz için büyük bir artı puan bu. Bizde çalışmaya gelenler için de umut verici."

Kimlik ve göçmenler, Fransa'da şu sırada iki önemli tartışma konusu. Üstelik yalnız beyaz perdede değil, gerçek yaşamda...

"İtalyan" adlı film Fransa'yı ırkçı olmakla suçlamıyor ama, Fransa vatandaşı bile olsanız Fransız toplumu ile bütünleşmenin ne kadar karmaşık olduğuna dikkati çekiyor.

Bu film bir komedi olabilir ama, kimileri için Dino'nun öyküsü, düş kırıcı bir gerçek.