MUHARREM CİN - Ege ve İç Anadolu bölgelerindeki 4 ilden geçen Frig Yolu, Türkiye'nin en uzun üçüncü yürüyüş yoluna sahip 506 kilometrelik parkuruyla doğaseverlerin yeni uğrak yeri haline geldi.
Frig Vadisi'nin canlandırılması ve turizme kazandırılması amacıyla 2009'da Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan Frigya Kültürel Mirasını Koruma ve Kalkınma Birliği (FRİGKÜM), bölgedeki tarihi, kültürel, jeolojik, doğal güzellikleri bütünlük içinde yürüyerek ayrıca bisikletle keşfetmeyi sağlayacak projeyi hayata geçirdi.
Gezginlerin Frig Yolu'nda bilinçli, güvenli yürümelerini sağlamak için güzergahın tamamı, uluslararası standartlarda kırmızı ve beyaz renklerle işaretlendi, 73 noktaya bilgilendirici yön tabelaları yerleştirildi.
Doğaseverlerin hizmetine açılan ve ülkedeki kültür yollarından biri olan Frig Yolu, Afyonkarahisar, Ankara, Eskişehir ve Kütahya illerinde 8 ilçe, 44 köy ve 5 beldeden geçiyor.
Kütahya'daki Yenice Çiftliği, Afyonkarahisar Seydiler ve Ankara'nın Polatlı ilçesinde bulunan Friglerin siyasi başkenti Gordion (Yassıhöyük) olmak üzere üç noktadan ulaşılabilen yol, Friglerin dini merkezi (Midas) Eskişehir'in Han ilçesine bağlı Yazılıkaya köyünde birleşiyor.
Frig Vadisi, Friglerden kalma kaya yerleşimleri, kaya anıtları, mezar odaları, kilise ve şapelleri, peribacaları ve diğer doğal güzellikleriyle Türkiye'nin en güzel 10 vadisinden birisi olma özelliği taşıyor.
- "FRİGKÜM olarak çalışmalar yapıyoruz"
FRİGKÜM Dönem Başkanı Afyonkarahisar Valisi Mustafa Tutulmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, geçmişte Frig Vadileri'nin turizme kazandırılması konusunda yeterince çalışma yapılmadığını belirterek, bölgenin halkın ve turizmin hizmetine sunulması amacıyla kurulan FRİGKÜM'ün bu kapsamda çalışmalar yaptığını söyledi.
Yürütülen çalışmalarda büyük mesafeler katedildiğini belirten Tutulmaz, şöyle konuştu:
"Son zamanlarda gerek bakanlıkların gerekse FRİGKÜM'ün ve valiliklerin önemli çalışmaları var. Öncelikle Çevre ve Şehircilik Bakanlığımız bu yıl bölgenin master planını çıkardı. Bu plan çerçevesinde 73 eser tespit edildi ve bunlarla ilgili geleceğe yönelik neler yapılabileceği konusunda altyapı oluşturuldu. Bu yıl Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın yaptığı 3 milyon liralık bir yatırımla Seyitler bölgesinden itibaren bu vadilerin daha iyi değerlendirilmesi için çalışmalar başlatıldı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından Frig Vadisi Tabiat Parkı olarak ilan edilmiş olup, çevre düzenlemesi çalışmaları Bakanlıkça sürdürülmektedir."
Tutulmaz, bölgede yürütülecek altyapı çalışmalarında kullanılmak üzere 9 milyon lira ödenek tahsis edildiğini aktardı.
Bölgenin en önemli özelliklerinden birinin de termal su kaynakları olduğuna işaret eden Tutulmaz, "Friglerden beri insanlar tarafından şifa bulmak için kullanılmış ve bölge Şifalı Frigya olarak da anılmıştır. Bu sayede günümüzde bölgedeki illerden Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya illerimizin termal kaynaklarına ilgi artacak. Termal turizmde daha da gelişmesine katkı sağlayacak." değerlendirmesinde bulundu.
- "Alternatif turizmin yeni adresi"
Frig bölgesinde çeşitli etkinlikler düzenlendiğine de değinen Tutulmaz, şöyle devam etti:
"Şu anda İhsaniye Kaymakamlığı tarafından sunulan ve FRİGKÜM ile Afyonkarahisar İl Özel İdaresinin destekleriyle hayata geçirilen proje ile bir zamanlar herkesin hayal olarak gördüğü şeyler gerçekleştirilmektedir. Proje kapsamında yapılan ahşap kulübeler, alınan ATV'ler, bisikletler ve Emre Gölü'nde yapılacak tekne turu ile turistik ürün çeşitliliğini arttırılan Frig Vadileri, alternatif turizmin yeni adresidir. Bu yıl içerisinde benzer projeler vadilerin Kütahya ve Eskişehir bölümlerinde de uygulanacaktır."
Belçika'da yaşayan ve Frig Vadisi'ni görmek için bölgeye gelen Selçuk Özcan da Türkiye'ye izne geldiğini ve tarihi yerleri görmek için bölge bölge gezdiğini dile getirerek, "Frig Vadisi'nin tarihiyle ve oluşumuyla ilgili internetten araştırmalar yapmıştım ama bir türlü gelip görmek nasip olmamıştı. Özellikle bu bölgeyi gezip görme ve inceleme fırsatım oldu. Burada insanların kayaları oyarak neler yaptıklarını gördüm. Doğa harikası ve herkesin görmesi gerektiği yerler." ifadelerini kullandı.
- Frig Vadisi
Milattan önce 9. yüzyılda devlet kuran Friglerin barışçı bir toplum kimliğinde gelişerek tarım ve hayvancılıkla uğraştıkları, kaya mezarları, tapınım alanları ile kendilerine özgü bir mimari getirdikleri, maden işçiliği ve dokumacılıkta ileri gittikleri, yeni müzik aletleri ürettikleri biliniyor.
Kapadokya'daki peribacası oluşumlarının benzerlerine Frig Vadisi'nde de rastlanıyor. Kaya mezarları, kiliseler, sığınma ve barınma amaçlı yapılan mağara kalıntılarından oluşan bölge, milattan önce 900-600 yıllarında Frigler, daha sonra Romalılar tarafından kullanıldı.