Füze kalkanı çöpe gitti!

Bush yönetiminin Avrupa ile en büyük güvenlik projesi dediği “Füze Kalkanı” Obama tarafından rafa kaldırıldı. Rusya’nın tepkisini çeken proje yerine füze tehdidi altındaki ülkelere hava savunma sistemleri satılacak. Türkiye de bu ülkelerden biri...

ABD’nin eski başkanı George Bush, 2 dönemlik başkanlık süresi boyunca Avrupa ile güvenlik işbirliğini artırmak için sürekli olarak Avrupa’nın göbeğine kurulacak “Füze Kalkanı Projesi”ni ABD’nin en önemli güvenlik hamlelerinden biri olarak tanıttı. İran, Kuzey Kore gibi uzun menzilli füzelere sahip ülkelere karşı tüm Avrupa’yı koruma kalkanı altına alacak olan proje bu ülkelerden fırlatılacak bir füzeyi havada tespit eden radar sistemi ve havada imha edecek füzelerden oluşuyordu. Tarihçesi Bush’tan önceye dayanan ve Polonya ile Çek Cumhuriyeti’ne yerleştirilecek olan sistemlerden oluşacak füze kalkanı için Amerikalılar, son 20 yılda 100 milyar dolar harcadı. Ancak Rusya, yıllardır bu projenin aslında kendisini hedef aldığını ve gerekli yanıtın verileceğini belirtiyordu. Ve sonunda yeni ABD Başkanı Barack Obama bu dev projeyi çöpe attığını açıkladı.
Ülkelere füze satacak

Her şey dün Wall Street Journal gazetesinin, “ABD füze kalkanından vazgeçiyor. Onun yerine bölgesel hava savunma sistemleri kurulmasına ağırlık verecek. Bu şekilde bu sistemleri satan Amerikan şirketlerinin de füze tehdidi altındaki ülkelerden büyük ihaleler alarak para kazanması sağlanacak” haberiyle başladı. Çek Cumhuriyeti ve Polonya Başbakanları tarafından yapılan açıklama ile bomba patladı. Her iki lider de önceki gece ABD Başkanı’nın kendilerini telefonla arayarak Füze Kalkanı projesinin rafa kalktığını belirttiğini söyledi. Ajanslara flaş haber olarak düşen bu gelişmenin ardından Pentagon yetkilileri bir açıklama yayınlamak zorunda kaldı.
Obama Türkiye’yi işaret etti
ABD Savunma Bakanlığı sözcüsü Geoff Morrell, Beyaz Saray’ın “daha uygun bir sistem” üzerinde çalıştığını söyledi. Sözcü, planın Avrupa’daki müttefiklerini daha iyi koruyacak yeni bir planla değiştirildiğini belirtti. Morrell, füze kalkanı sistemini “İran tehdidinin azaldığını gördükten sonra” değiştirme kararı aldıklarını kaydetti. Obama da “Daha akıllıca bir yol izlemeye karar verdik. Başarısı kanıtlanmış sistemlerle Avrupa’daki müttefiklerimizi koruyacağız. Bu savunma sistemlerinin hedefi Rusya değil İran’dır. İran’ın kısa ve orta menzilli füzeleri uzun menzilli füzelerden fazla. Yeni tesisler İran’a daha yakın bir bölgelerde olacak” açıklamasını yaptı. Obama’nın bu sözlerle Türkiye’yi işaret ettiği yorumu yapıldı. Ancak projeyi ABD’nin Baltık ülkelerinin güvenliğini sağlamaya yönelik bir bağlılığı olarak gören Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde bu sözler büyük hayal kırıklığı yarattı.
Türkiye’ye teklifin sebebi buymuş

Türkiye’yi ABD’nin bir numaralı silah müşterisi haline getirecek olan 7.8 milyar dolarlık Patriot hava savunma sistemleri teklifinin sırrı bu açıklamayla çözüldü. Reuters ajansı, “Bu açıklamayla birlikte hava savunma sistemleri üreten Amerikan şirketlerinin füze tehdidi altındaki birçok ülkeden milyarlarca dolarlık ihale almalarının önü açıldı” yorumunu yaptı. Obama’nın basın toplantısındaki, “Başarısı kanıtlanmış sistemleri Avrupa’daki müttefiklerimize sunacağız” şeklindeki sözleri de buna kapı açmak şeklinde yorumlandı. Türkiye için Pentagon’dan yapılan açıklamada satışın 13 Patriot (Vatansever) ateşleme ünitesi ve 72 PAC-3 füzesini kapsadığı belirtilmişti. Pentagon, Kongre’ye gönderdiği yazılı açıklamada Türkiye’nin bu füzeleri savunma kapasitesini güçlendirmek için kullanacağı ve bölgesel tehditlere karşı bir caydırıcı güç oluşturacağını söyledi. İran’ın 1500-2000 km menzile sahip Şahab 3 füzeleri Türkiye’yi menzili içine alıyor. 4000 ve 5000 km. menzile sahip Şahab4 ve 5 füzelerini de geliştirmekte olduğu biliniyor.
PUTİN’İN ZAFERİ

Füze Kalkanı projesinin en büyük muhalifi Rusya’ydı. Bu projenin ABD ile Rusya’yı ikinci bir soğuk savaş dönemine iteceğini belirten Rusya Başbakanı Vladimir Putin, ABD’yi tehdit etmekten de kaçınmadı. “Bu proje İran ve Kuzey Kore’yi değil bizi hedef alıyor. İptal edilmezse biz de Avrupa’daki toprağımız olan Kaliningrad’a uzun menzilli İskender füzelerini yerleştiriz” diyen Rusya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya yerine ABD ile ortak bir savunma sistemini Türkiye ya da Azerbaycan’a kurmayı bile önermişti. Bush’un hararetli bir şekilde savunduğu Füze Kalkanı projesini Obama’nın rafa kaldırmasını Amerikan basınında “Putin’in zaferi” olarak yorumlandı.

NATO kararı olumlu buldu

ABD yönetiminin Çek Cumhuriyeti ve Polonya’da kurulması planlanan füze kalkanında önemli bir değişikliğe gideceğini açıklaması, NATO Genel Sekreteri Anders Fogh Rasmussen tarafından memnuniyetle karşılandı. Sözcüsüne göre Rasmussen, ABD’nin füze kalkanı projesinde Doğu Avrupalı NATO üyelerinin de çıkarlarına olan kapsayıcı bir sürece yönelmesini “olumlu bir adım” olarak değerlendirdi. Rasmussen, Washington’ın füze kalkanında NATO üyelerini daha büyük ölçüde kapsayan bir değişikliğe gideceği izlenimi edindiğini belirtip, atılacak bir adımın “müttefiklerin bölünmezliğinin işareti” olacağını ifade etti.