Görüntülere geçmeden önce G20 nedir ve Recep Tayyip Erdoğan'a elini uzatmadan geçen dünyanın en önemli liderleri kimlerdir bir bakalım.
Uluslararası ekonomik işbirliğini arttırmayı amaçlayan, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomileri bir araya getiren, küresel ekonomik kararların alındığı bir platform. 20 üyesi var. O yüzden Grup 20 deniliyor. G20 de kısaltılmış hali.
ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Kore, Hindistan, İngiltere, İtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye. Grubun 20'nci üyesi Avrupa Birliği.
(Bizim gözlemleyebildiğimiz kadarıyla Recep Tayyip Erdoğan'a elini uzatan tek temsilci Suudi Arabistan'dan. Paranoyaklığın lüzumu yok. Bununla birlikte uluslararası arenada Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye'nin IŞİD'e destek verdiği konusundaki iddialar [1] sıkça eleştiri konusu oluyor. O nedenle sadece Suudi Arabistan temsilcisinin Recep Tayyip Erdoğan'a elini uzatmış olması biraz manidar desek abartmış olmayız. Ya da belki sadece sahneye poz vermeye çıkmadan önce Erdoğan zaten hepsiyle el sıkışmıştı. Başka bir iddiaya göre ise grup fotoğrafı protokolünde ev sahibi ülke ile tokalaşılmıyor. Eh bu zaman da Suudi Arabistan temsilcisiyle tokalaşma daha bi' manidar hale geliyor.)
Bu ülkelerin yanı sıra, üye olmamakla birlikte uluslararası bazı kuruluşlar da katılıyor.
Bu kuruluşlar da şöyle: Uluslararası Para Fonu (IMF) Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler, Dünya Ticaret Örgütü, OECD ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)
(İşin şakalı kısmı bir yana gerçekten gözlerden kaçan bir Erdoğan-Obama-Putin üçgeni söz konusu.)
G20 ülkeleri dünyada üretilen bütün mal ve hizmetlerin parasal değerinin yüzde 85’ine, küresel ticaretin yüzde 75’ne sahipler. Dünya nüfusunun da üçte ikisi G-20’de yaşıyor.
G20’nin aldığı kararlar ekmeğimizin fiyatından, eğitimimize, teknoloji kullanımımızdan, soluduğumuz havanın kalitesine kadar her alanda yaşamımızı etkileyebilecek potansiyele sahip. Tabii liderler aralarında anlaşabilirse ve verdikleri sözleri tutarlarsa.
1999’da Asya ekonomik krizi çıkınca ABD ve Kanada Maliye Bakanları krizle baş edebilmek için bir grup kurmaya karar verdiler. Bu amaçla, 20 ülkeyi G20’yi oluşturmak için davet ettiler. Bu davette uluslararası finans için önemli bir ülke olmak, jeo-stratejik konum, nüfus, kendi bölgesindeki önemi gibi faktörleri gözettiler. 2008’e kadar G20 Merkez Bankası Başkanları ile Maliye Bakanlarının buluşma platformu oldu ama bu tarihten sonra liderler düzeyinde de buluşmaya başladı.
Resmi bir karar alma mekanizması yok. Her üye kendi görüşlerini dile getirir. Uzlaşma ilkesine göre hareket edilir. Zaten kendisini de “küresel ekonomik konularda yapıcı tartışmaların gerçekleştiği gayri resmi bir platform” olarak tanımlıyor. Her sene yapılan zirvenin sonunda ülkelerin fikirleri ve çekinceleri göz önüne alınarak bir bildiri yayınlanıyor. Böylece ülkeler, bildirideki hedeflere ulaşmak için söz vermiş oluyor.
Hayır.
Birçok uluslararası örgütün tersine devamlı bir personeli yok. Genel Sekreterliği de. Başkanlık rotasyon usûlü ile yapılıyor. Bir önceki, bir sonraki ve halihazırdaki başkanlık, zirve toplantısının konularına, konuşmacılarına karar veriyor. G-20’nin ilişkili grupları da var: Düşünce kuruluşlarının toplandığı T20, Emek gruplarının toplandığı L20, Gençlik örgütlerinin toplandığı Y20 gibi. Türkiye, 2015’teki dönem başkanlığı sırasında kadın hakları örgütlerinin toplandığı W20’yi de kurdu.
Türkiye, hem gelişmiş hem gelişmekte olan en büyük ülkeleri kapsadığı için temsil gücünün yüksek olduğunu düşünüyor. G20'yi küresel ekonomik işbirliği ve eşgüdüm açısından en uygun platform olarak tanımlıyor. Bu nedenle G20’nin bütün faaliyetlerini ve toplantılarını önemseyip, üst düzeyde etkin katılım ilkesine göre hareket ediyor. Ayrıca küresel ekonomik yönetişimin pekiştirilmesi bakımından G20’nin rolünün güçlendirilmesinden de yana.
Türkiye’nin hazırladığı gündemin 3 ana ilkesi ve 11 başlığı var.
İlkeler: Kapsayıcılık, uygulama ve büyüme amaçlı yatırım.
Kapsayıcılık: G20’ye üye olmayan ülkelerin sesinin de duyulması Türkiye’nin özel önem verdiği bir konu. Her dönem başkanı üye ülkelerin dışında dört misafir davet edebiliyor. Türkiye bu hakkını Azerbaycan, Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) Dönem Başkanı Malezya, Afrika Birliği dönem Başkanı Benin, Afrika Kalkınması için Yeni Ortaklık Örgütü (NEPAD) Dönem Başkanı Senegal ve Singapur merkezli bağımsız bir danışmanlık şirketi olan Global Governance için kullandı.
Uygulama: Zirvede verilen sözlerin tutulmasına Türkiye özel önem veriyor. Somut adımların atılması için görev gücü grupları oluşturdu.
Yatırım: G-20 Ekonomik büyümeyi amaçlıyor. Türkiye de ekonomik büyümenin sağlanması için üretime yatırımın temel olduğunu düşünüyor. Bu nedenle de özellikle KOBİ’lere yatırımın önemine dikkat çekiyor.
11 başlık da şöyle: Finansal düzenlemeler, Uluslararası Finansal yapı, uluslar arası vergilendirme, yolsuzlukla mücadele, makro politikada işbirliği, yatırım, ticaret, istihdam, kalkınma, enerji, iklim değişikliği.
Türkiye bu başlıklar altında KOBİ’lerin desteklenmesi ve Dünya KOBİ Forumu oluşturulması, özellikle gençlerin işsizliği ile mücadele, ekonomik büyüme ve ticaretin arttırılmasına özel önem veriyor.
Ancak zirvede küresel yakıcı sorunlar da ele alınıyor. Bu çerçevedeki ağırlıklı konu mülteciler ve terörle mücadele olacak.
Kaynak: Al Jazeera
Tekzip ve düzeltme: Parantez içinde ve italik yazılmış yorumlar editörün katkısıdır. Uluslararası arenada IŞİD'e destek verdiği iddia edilen ülkelerden üçü Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye. G20 zirvesinde Vladimr Putin de bu suçlamaları yeniden gündeme getirdi ve arasında G20 ülkelerinin de bulunduğu 40 ülkenin IŞİD'i desteklediğini iddia etti. (bkz. Putin Reveals ISIS Funded by 40 Countries, Including G20 Members)
