Domates Üreticisinin Başı Tuta Hastalığıyla Dertte

Antalya’nın Gazipaşa ilçesinde, 2009 yılından bu yana görülen domates güvesi de denilen “Tuta absoluta” adlı hastalık, domates üreticisini bezdirdi. Tuta hastalığını serasından uzak tutmak isteyen üreticiler pahalı ve zahmetli bir uğraş veriyor. Alınan onca tedbir ve yapılan tüm mücadeleye rağmen seralardan atılamayan bu hastalık nedeniyle üretilen domatesin büyük kısmı çöpe atılıyor. Bu nedenle bu yıl domates fiyatlarının yüksek olması öngörülüyor.Gazipaşa Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü bünyesinde oluşturulan Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi’ne bağlı 14 ziraat mühendisi, Tuta ile mücadele kapsamında ilçe genelindeki tüm domates seralarında inceleme yapıyor. Her yumurtlamada 250 yumurta bırakan Tuta kelebeğinin verdiği zararı en aza indirmek için mücadele eden ziraat mühendisleri, sera sahipleri ve çalışanlarına da bu hastalıkla mücadele yöntemlerini anlatıyor.Seraları gezip üreticiye bilgi veren Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde görevli yüksek ziraat mühendisi Cesur Yıldız, Korubaşı Mahallesinde Hasan Çetiner adlı üreticinin serasında inceleme yaptı. Tutanın zarar verdiği serada çalışan işçilere ve sera sahibine bilgi aktaran Yıldız, tuta ile mücadelenin sadece ilaçla yapılamayacağını söyledi. Tuta ile entegre bir yöntemle mücadele etmenin doğru olacağını ifade eden Yıldız, “Öncelikle aldığınız fidelerde bu hastalık bulunmamalı. Tuta kış aylarını toprak altında veya domates bitkisinin gövdesinde geçirebilecek bir canlı. Bu yüzden sera dışına attığımız atıkları imha etmeliyiz. Çevre temizliği iyi yapılmalı” dedi.Domates güvesinin hayat döngüsünün 35 gün olduğunu belirten Yıldız, ilaçlamanın düzenli aralıklarla yapılması gerektiğini söyledi. Tuta kurdunun bulaştığı dalların koparılarak sera dışında imha edilmesinin önemli olduğunu vurgulayan Yıldız, “Bunların yanı sıra seraya tül çekilmeli ve kelebeği yakalayan tuzak kurulmalı” diye konuştu.Tuta zararlısı ile yapılan mücadeleler hakkında bilgi veren Yüksek Ziraat Mühendisi Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bünyemizde Bitkisel Üretim ve Bitki Sağlığı Şubesi’nde görevli 14 mühendisimiz var. Havaların ısınmasıyla birlikte bütün seraları gezmekteyiz. Bu seralarda önce çevre temizliğine başlamaktayız. Bitki atıklarını imha ettirmekteyiz. Tül çekilmemişse bunları çektirmekteyiz. Buna istinaden tedbirler alınmamışsa ilaçlı mücadeleye geçiyoruz. Bu komple bir mücadeledir. Tek tek bir çözüm olmaz. Bunlara rağmen tutalı ürün varsa bunlar tek tek ayıklanıp atılıyor. Fenomen tuzaklar kuruluyor. Bu şekilde mücadele yapılıyor.”Yıldız, Gazipaşa domatesinin Türkiye genelinde tanınan ve talep edilen bir domates olduğunu hatırlatarak, Gazipaşa üreticisinin bilinçli ve her kalitede domates üretebilecek bir donanıma sahip olduğunu söyledi.Sera sahibi Hasan Çetiner, tuta ile uzun zamandır mücadele ettiklerini belirterek, yaptıkları tüm mücadeleye rağmen tutadan kurtulamadıklarını söyledi.Mustafa Kemal Güneş de tutanın kendilerini maddi ve manevi açıdan çok yıprattığını ifade etti. Bildikleri kadarıyla tutayı tamamen öldüren bir ilacın bulunmadığına değinen Güneş, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kelebekler bitki üzerine yumurta bırakıyor. Yumurta canlanınca meyveye giriyor ve meyve iptal oluyor. İlaç yapıyoruz, tuzak kuruyoruz ama yine tuta oluyor. Domates ekimi bu yıl Antalya’da fazla diyorlar ama yazın ara boşluğuna gelirse vatandaş domatesi pahalı yiyebilir. Yetkililerden bu hastalığa kısa zamanda bir çözüm bulunmasını istiyoruz.”