Ekşi mayalı köy ekmeği: 70 yıllık geleneğin formülü mayasında

Isparta ekmeği, Çünür ekmeği, kara fırın ekmeği veya taş fırın ekmeği gibi birçok isimle bilinen ekmek oda sıcaklığında yaklaşık 1 hafta, buzdolabında ise yaklaşık 1 aya kadar tazeliğini koruyabiliyor. Geleneksel Isparta ekmeği ayrıca, derin dondurucuda da saklanabiliyor. Uzun yıllardır büyüklerinden gördüğü ekmek üretimini devam ettirdiklerini anlatan Faden Kılıç, "Diğer ekmekte 2 gün dışarıda kalınca bayatlama durumu oluşuyor ama bu ekmek dolapta saklanıldığı zaman 1 ay kadar dayanıyor. Bu ekmek dışarıda saklanıldığı zaman bile 1 haftaya kadar tazeliğini koruyor" dedi.

EKŞLİ MAYALI KÖY EKMEĞİ KÜFLENMİYOR VE BAYATLAMIYOR

Isparta’da babaannesi ve annesinden gördükleri ekmek yapımını uzun yıllardır devam ettirdiklerini anlatan 49 yaşındaki Faden Kılıç, "Adı köy ekmeği, kara fırın ekmeği, Çünür ekmeği, ekşi mayalı ekmek ve doğal ekmek olarak biliniyor. Bu ekmeği bir gelenek ve görenek halinde yıllardır yapıyoruz. Ekşi mayadan üretiyor ve hamurları 2.5 kilogram olarak tartıyoruz. Tüketim için dayanıklı, hemen küflenmeyen ve bayatlamayan ekmek olduğu için tercih ediliyor” dedi.

İLK DEFA YİYENLER FARKINI SORUYOR

Çünür ekmeğinin diğer ekmeklere göre farklılıklarını da anlatan Faden Kılıç, "Bu ekmeği ilk defa annemlerden görerek yapmaya başladım. Akşamdan ekşi mayayı üretiyoruz. Sabaha kadar bekledikten sonra kabarıyor ve sonrasında sabah unla birlikte yapılacak miktara göre ayarlıyoruz. Diğer normal ekmeklere pakmaya katıyorlar, ama ben bu daha lezzetli ve daha doğal olduğu için bunu yapmaya devam ediyorum. Bizim ekmeğimizin gramajı, somun ekmeğin 3 katı kadar. Ama bu ekmek, ona göre çok fazla şişmanlatmıyor ve tok tutması bakımından diyet ekmeği diye de biliniyor. İlk defa bu ekmekten yiyenler hep ‘bunun farkı ne, özelliği ne’ diye soruyorlar, ben de anlatıyorum” şeklinde konuştu.

EKŞİ MAYALI KÖY EKMEĞİ BİR AY BOYUNCA BAYATLAMIYOR

Ekmeğin saklama koşullarından bahseden Kılıç, şöyle devam etti:

"İki kişilik bir aile için bu ekmek çok gelse bile, ekmeği bölerek uzun süre saklama şansı bulunuyor. Dondurucuya koyunca, sabah yemek için, akşamdan dışarı bırakılırsa bile yine taze şekilde yenilebiliyor. Diğer ekmek 2 gün dışarıda kalınca bayatlama durumu oluşuyor ama bu ekmek dolapta saklanıldığı zaman 1 ay kadar dayanıyor. Dışarıda saklanıldığı zaman bile 1 haftaya kadar tazeliğini koruyor. Bu ekmek 1 ay süresince bayatlamıyor. Yazın, buzdolabında saklanabiliyor, kışın da doğal ortam soğukluğunda saklanabiliyor. Doğal gaz bulunmayan evlerde bayatlama süresi daha da uzuyor ama dolapta saklama ile de muhafaza yapılabiliyor.”

60-70 SENEDİR AYNI YÖNTEMLE YAPILIYOR

Yaklaşık 60 – 70 yıl öncesinden bu yana annesinden gördüğü ekmeği ailesinin de yapmaya devam ettiğini ifade eden Hasan Hüseyin Bozkurt ise “Bu ekmek, Çünür’ün eski buğday unundan yapılan ekşi mayalı, dayanıklı ekmek. Dolapta 1 ay, normal ortam soğukluğunda 1 hafta – 15 gün bayatlamayan ekmek bu. Hakiki buğday unundan yapılıyor, içinde başka hiç katkı maddesi yok. Biz, aşağı yukarı 60 – 70 senedir annemgilden gördüğümüz kadarıyla bu ekmeği yapmayı devam ettiriyoruz” ifadelerini kullandı.

Ekmek satışı ve fırıncılık sektörünün yaygın olmadığı dönemlerde insanların kendi ekmeklerini kendilerinin yaptıklarından bahseden Bozkurt, “Çünür’de önceki dönemlerde yufka çok fazla yapılmaz ama bu ekmekten yapılırdı. Şimdi de biz bunu devam ettiriyoruz. Eskiden köyde birkaç tane fırın vardı. Fırınlarda ekmek ‘Hak’ usulüyle yapılırdı. Fırınında ekmek yaptığımız kişiye 1 ekmek olarak ‘Hak’ payı verirdik. Ama şu anda hemen hemen herkesin evinde ekmek fırını var ve artık herkes kendi yapabiliyor” ifadelerine yer verdi.

TADINA BAKAN HERKES BEĞENİYOR, FARKI ANLIYOR

Bir gelenek halinde ekmek yapma işini halen daha devam ettirdiklerini aktaran Bozkurt, “Bu ekmeği yemesi harika ve onun için biz de dostlarımıza hediye ediyoruz. Bizlere gelen – gidenlere, özellikle dışarıdan gelenlere bu ekmeklerden hediye ediyoruz. Ekmeğin tadının çok harika olduğunu söylüyorlar, beğeniyorlar” dedi.