Dünyada sadece Van Gölü'nün tuzlu ve sodalı suyunda yaşayabilen ve nesli koruma altında olan inci kefali için üreme dönemi nedeniyle 15 Nisan -15 Temmuz tarihleri arası av yasağı uygulanıyor. Bölgenin önemli değerlerinden olan ve Alaska'daki somon balıkları gibi akıntının tersine yüzerek zaman zaman uçarcasına derelere akın eden inci kefali için alınan önlemler meyvesini verdi.
Van Gölü'nde 20 yıldır alınan önlemler işe yaradı
Daha önce 15 santim olan inci kefalinin boyu, koruma yöntemleri sayesinde 24 santimetreye kadar ulaştı.Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, eskiye oranla inci kefalinde olumlu farklılıklar gözlendiğini, 20 yıllık önlemler ve koruma yöntemleri sayesinde balığın kilosunun arttığını, boyunun uzadığını belirterek, bunun da ekonomik, ekolojik ve estetik açıdan önemli bir gelişmeyi gösterdiğini söyledi.
Dr. Mustafa Akkuş, balık stoklarının yüzde 70- 80'lik kısmının tamamının 2050'ye kadar çökeceğini belirterek şunları kaydetti:
"Bu aslında bize şunu gösteriyor. Doğayı koruma noktasında insan olarak çok zayıfız. Ülkemizin en doğusunda 1750 rakımlı Van Gölü'nde aslında bir başarının öyküsü yatıyor. Buradaki inci kefali koruma çalışmaları sonucunda artık yok olmaktan kurtulmuş ve çok sevindirici gelişmeler yaşamışızdır.
1990'lı yıllara gittiğimiz zaman 17- 18 inci kefali balığı bir kilo gelirken, bugün 8- 9 balık, bir kilo geliyor. Yine 1990'lı yıllara gittiğimiz zaman balıkçılar 16 milimlik göz açıklığına sahip balık ağları kullanırken, bugün 24 milimlik ağlar kullanıyor. Yani aradan geçen yaklaşık 20 sene içerisinde balığın boyu inanılmaz bir şekilde büyüdü ve artık balıkçılar daha büyük gözlü ağlar kullanmak mecburiyetinde kalıyor.
Bu bize neyi gösteriyor? Bu bize koruma çalışmalarındaki büyük başarıyı gösteriyor. Çünkü, artık inci kefali üremek için derelere girdiğinde yapılan koruma çalışmaları sayesinde, tekrardan göle geri dönüyor ve balık büyüme fırsatı buluyor. Balık büyüdüğü zaman da ekonomik olarak da değeri artıyor.Yaklaşık 600 bin yıllık gölde yaşayan inci kefalleri, artık sürdürülebilir bir yönetim planına kavuştuğunu bizlere gösteriyor."
Akkuş, inci kefalinin gölden çekilmesiyle Van Gölü'nün adete çöle dönüşeceğini anlatarak, "İnci kefali olmadan Van Gölü, manasız bir göl haline gelir. İnci kefalini korursak, adeta Van Gölü'nün ruhunu da korumuş oluruz.
Bu çalışmaların ilerleyen yıllarda yine başarılı bir şekilde devam etmesini temenni ediyoruz. Koruma çalışmalarında bizim hikayelerimiz hep kötüdür. Hep yok olan türlerden bahsederiz. Bugün dünyada her 13 dakikada bir bir canlı türü, bir daha geri dönmemek üzere yok oluyor.
Eğer inci kefalini korumazsak,13 dakikada bir yok olan türlerden biri haline gelecek. Bu aslında bütün dünyaya örnek teşkil edecek bir başarının öyküsüdür. Geçmiş yıllarda inci kefalinin boyu 15-16 santimetreyken, bugün geldiğimiz noktada inci kefalinin boyu ortalama 21-14 santimetre arasında değişiyor" dedi.