İsrail Tarihi Eserler Kurumu'ndan (İTEK) yapılan yazılı açıklamaya göre, ülkenin (Tarihi Filistin toprakları) güneyindeki Necef (Negev) Çölü'nde bulunan Raht kentinde yeni bir mahallenin inşa edilmesi çalışmaları sırasında yapılan kazılarda milattan sonra 7. ve 8. yüzyıllara ait olduğu belirlenen bir caminin ortaya çıkarıldığı belirtildi.
"BU DÜNYADAKİ ÇOK ENDER KEŞİFLERDEN BİRİDİR"
Açıklamada, İTEK’e bağlı Kazı Birimi müdürleri Jon Seligman ile Shahar Zur’un, “Alanda yapılan kazılarda tarihi milattan sonra 7. ve 8’inci yüzyıllara ait olduğu belirlenen bir kırsal alan camisi keşfedildi. Bu dünyadaki çok ender keşiflerden biridir. Özellikle de daha önce böylesine bir keşfin yapılmadığı Negev’deki Biru's Sebi (Beer Şeva) kentinin kuzeyinde bulunması çok önemlidir.” ifadelerine yer verildi.
"CAMİ BÖLGEDE YAŞAYAN ÇİFTÇİLERE HİZMET ETMİŞ"
Seligman ile Zur milattan sonraki 7’nci ve 8’inci yüzyıllarda Mekke ve Kudüs’teki camilerin büyüklüğüne işaret ederek, “Bilindiği üzere bu zaman aralığında Mekke ve Kudüs’te büyük camiler var. Ancak elimizdeki bulgular keşfedilen bu mescidin küçük olduğunu gösteriyor. Öyle görünüyor ki bu mescit o dönemlerde bölgede yaşayan çiftçilere hizmet etmiş.” dedi.
Seligman ile Zur, ayrıca bulunan caminin dikdörtgen bir yapıda ve güneyinde Mekke yönünde bir de mihraba sahip olduğuna vurgu yaptı.
Açıklamada, bölgede yapılan kazılarda ayrıca tarihi erken İslam dönemine ulaşan ve içinde açık avluların, odaların, kilerlerin ve mutfakların bulunduğu bölünmüş alanlardan oluşan küçük bir yerleşim alanının da ortaya çıktığı belirtildi.
"KÜLTÜREL VE DİNİ DEĞİŞİMLER..."
Öte yandan, açıklamada görüşlerine yer verilen İTEK’e bağlı Erken İslam Devri Uzmanı Gideon Avni de yaklaşık 1200 yıllık camiye ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:
“Bu, İslam’ın 636 yılındaki Arap fetihleriyle İsrail’e (Tarihi Filistin) ulaşmasından bu yana keşfedilen en eski camidir. Beer Şeva (Biru’s Sebi) ile Aşkelon (Askalan) arasındaki tarımsal yerleşim yakınındaki caminin keşfedilmesi, ülkenin Romalılardan erken İslami döneme geçişinde geçirdiği kültürel ve dini değişimlere işaret ediyor.”
Avni, cami ve yakınlarındaki yerleşim alanının keşfinin ülkenin söz konusu dönemdeki yapısını araştırma ve inceleme çalışmalarına büyük bir katkı sağladığını kaydetti.
İTEK açıklamasında, Negev'deki İsrail vatandaşı Filistinli Bedevileri Kalkındırma ve İskan Kurumu ile İTEK’in, bu özel keşif alanının inşa edilmek üzere olan yeni mahalleye entegre edilebilecek olası yollar üzerinde çalıştığı bilgisine yer verdi.
(AA)
