Pakistan'ın pembe tuz tünelleri

Başkent İslamabad ile Lahor kentleri arasında bulunan dağlardaki tuz madeni, Büyük İskender'in Hindistan seferi sırasında hasta atlarının buradaki taşları yalayıp iyileşmesiyle keşfedildi.

Atlar sayesinde keşfedilen tuz madenciliğinin başlangıcı da bu tarihe dayanıyor. Bugünkü tuz madenlerinin temelinin ise Babür İmparatoru Ekber Şah döneminde atıldığı biliniyor.

Geniş galeri ve sütunlara sahip görünümüne İngiliz sömürge yönetimi ve Hindistan Genel Valisi Mayo Lordu Richard Bourke döneminde ulaşan madenler Mayo Madenleri olarak da biliniyor.

Tuz Dağları'nın en meşhur madeni ise yıllık 385 bin ton ile Pakistan'ın yıllık tuz üretiminin yarısını tek başına karşılayan yaklaşık 1 kilometre uzunluğundaki Khewra Tuz Madeni.

Pembe ve kırmızı rengiyle bilinen ve yüzde 99 oranında saf tuzdan oluşan Himalaya tuzunun çıkarıldığı bu maden, sömürge devrinde yapılmış tren hattıyla ülkede turistlerin de en çok ziyaret ettiği noktalardan biri.

Yıllık 300 bini aşkın turistin ziyaret ettiği madende, galerilerin içinde tuz taşından Pakistan'ın ünlü yapılarının minyatürleri de yer alıyor.

Işığı geçiren tuz taşlarının içine lamba yerleştirilmesiyle yapılan bu minyatürler arasında Lahor'un meşhur Padişah Camisi, Murree kasabası, Çin Seddi gibi yapılar dışında önemli isimlerin büstleri de bulunuyor.

Maden hem yürüyerek hem de tuz kayalarının taşınması için yapılmış vagonlarla gezilebiliyor.

MADEN ÇEVRESİNDE OLUŞAN EKONOMİ

Tavanı ve duvarları pembe tonlarında olan tünellerde ayrıca yine tuz taşından üretilmiş tuğlalarla inşa edilmiş tedavi merkezleri de yer alıyor.

Maden içinde kurulan bu küçük kliniklere her yıl binlerce kişi astım, bronşit, kulak iltihabı, nefes darlığı ve alerji tedavisi için geliyor. Tamamen ilaçsız uygulanan tedavi süreçleri hem Madencilik hem de Sağlık Bakanlığı kontrolünde ilerliyor.

Maden dışında yine madenden getirilen taşlarla oluşturulmuş klinikler de bulunuyor. Terapi ücretleri 6 bin Pakistan rupisinden (yaklaşık 200 lira) başlıyor.

Bugün maden içinde pembe ve kırmızı taşlardan yapılan heykeller ve maketler bulunurken maden dışında ise hediyelik eşyalar, biblolar ve mekan ışıklandırmaları satılıyor.

Madenden çıkan büyük tuz kayaları, maden çevresindeki Khewra kentindeki imalathanelerde yemeklik tuza ve süs eşyalarına dönüştürülüyor.

Bu imalathanelerden çıkan ürünler ve madenden büyük parçalar halinde çıkarılan pembe tuzun ihracatından Pakistan geçen yıl 51,6 milyon dolar gelir elde etti. Bu rakam 2014'te 16 milyon dolar seviyesindeydi.

Pakistan Madencilik Bakanlığının verilerine göre, Khewra Tuz Madeni'nde hala 600 milyon tonluk tuz rezervi bulunuyor. Tuz Dağları'nın tamamında bu miktarın 1 milyar tonu bulabileceği tahmin ediliyor.