Semt isimlerinde yaşayan kapılar

Betül Songur

28.05.2018 14:22

Listeye Ekle

Jeopolitik konumu ile tarihin en önemli şehirleri arasında bulunan İstanbul'da giriş çıkışlar yaklaşık 60 kapıyla kontrol altında tutuluyordu.

Bazıları ayakta kalamasa da hala İstanbul sokaklarında korunmaya devam eden kapılar mevcut. Bu kapılar artık işlevini yitirseler de semtlere verilen isimlerle yaşatılmaya devam ediyor...

Önceki İçerik Sonraki İçerik

Bu kapılar artık semt isimlerinde yaşıyor

Bizans ve Osmanlı döneminde İstanbul'u çevreleyen 'Marmara', 'Haliç' ve 'kara' surlarındaki kapılar, sabah saatlerinde açılır ve akşam kapatılırdı.

Bizans ve Osmanlı döneminde açılan Marmara surları üzerindeki kapılar şöyle:

- Yedikule'de sahil yolu üzerindeki ''Mermerkule Kapısı'', - Çevresindeki nar ağaçlarından adını alan ''Debbağ Kapı'' da denilen ''Narlı Kapı'', - Bizanslıların ''Porta Psamatia'' dedikleri ''Samatya Kapısı'', - ''Davutpaşa Kapısı'', - Bizans döneminde ''Blanga veya Vlanga Kapısı'', Osmanlı döneminde önce ''Yeni Langa Kapısı'' denilen ''Yenikapı'',

- Piri Reis'in ''Bab-ı Kum'' adını verdiği, bir iskeleye ve kumluğa açılan ve günümüzde olduğu gibi 18. yüzyılda da ''şen meyhaneler''in yer aldığı ''Kumkapı'', - Küçük Ayasofya Kilisesi'ne gidenlerin kullandığı, Osmanlı zamanında adı ''Kadırga Limanı Kapısı'' olarak değiştirilen ''Sofia Kapısı'', - Bizanslıların ''Porta Ferrata'' ve ''Porta Marina'' dedikleri, Osmanlı dönemindeki adı ''Çatladısu Kapısı'' olan ''Çatladıkapı''. Osmanlı zamanında kapının adı 1532 yılında yaşanan depremde burçlarından birinin çatlaması üzerine ''Çatladıkapı'' olarak değiştirildi. Kapının önünde Türk cündileri cirit oynar, halk da alanın çevresini hıncahınç doldurup müsabakaları izlermiş.

- Bizans Sarayına açılan ''Bukoleon Sarayı Kapısı'', - Topkapı Sarayı'nın ahırlarına açılan ''Ahırkapı''. Burada ahırların bulunduğu kaynaklarda yer alsa da kimi İstanbullulara göre bu kapının adı ahir (son) kelimesinden geliyor. - ''Balıkhane Kapısı'', - Sepetçiler Köşkü'nün yanında olduğu varsayılan ''Hasırcılar Kapısı''. Kapının sur penceresinden sarayda boğdurulanların cesetleri denize atılırmış. - ''Ayia Maria Hodegetria Kapısı'', - Adını Bizans döneminin Mangana Sarayı'ndan alan ve artık kapalı bulunan ''Mangana Kapısı'',

- Adını Bizans'ın azizlerinden Ayios Yeoryios'ten alan ''Aya Yorgi Kapısı'', - Osmanlı döneminde açılan ''Demirkapı'', - Osmanlı döneminde büyük olasılıkla değirmene açılan ''Değirmen Kapısı'', - Topkapı Sarayı'nı korumak için yerleştirilen toplardan adını alan ''Top Kapı''. Kapı, Fatih Sultan Mehmet'in yaptırdığı ''Saray-ı Cedid-i Amire'' adlı saraya da ''Topkapı Sarayı'' olarak adını verdi.