Tarihe Kadın Eli

Dünyanın en büyük mermer antik kenti olmasının yanında, gladyatörler ve aşk kenti olarak da bilinen Stratonikeia antik kentinde kazı, restorasyon ve yüzey temizlik çalışmaları sürüyor. Helenistik dönemden Cumhuriyet dönemine kadar tüm medeniyetleri içinde barındıran kent, UNESCO Dünya Mirası geçici listesinde yer alıyor.Antik dönemde nüfusu 100 binin üzerinde olduğu söylenen antik kent, depremler sonrası yıkılmasına rağmen, tekrar ayağa kaldırılmıştı. Günümüzde antik dönem, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi yapılarını içinde barındıran ender antik kentlerden birisi olan Stratonikeia antik kentindeki yazı eski yapıların restorasyonu tamamlanarak ziyaretçilere açıldı.Antik kent içinde hâlâ yüzey temizliğinin yapılmadığı çok sayıda bölge bulunurken, bir taraftan yüzey temizliği yapılırken, diğer taraftan Arkeoloji Bölümü öğrencileri tarafından da kazı çalışmaları sürüyor. Kent içindeki birçok tarihi yapıda restorasyon çalışmalarının devam ettiğini belirten Kazı Başkanı Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Bilal Söğüt, “Stratonikeia antik kentinde antik dönemden günümüze yapılar var. Bunlar sistemli bir şekilde, kazı, konservasyon ve restorasyon çalışmalarını sürdürüyoruz. Bu yapılardan birisi de Kuzey Şehir Kapısı. Kuzey Şehir kapısı, kapı olmasının ötesinde törensel anlamı olan ve mimarisi de özgün az görülen yapılardan birisi. Burada klasik dönemde kapı vardı, Helenistik dönemde aynı kapının benzeri kullanıldı ama 139 yılındaki deprem sonrasında Roma İmparatoru Antonius Pius’un desteği ile yapılan kapı en ihtişamlısı. Aynı zamanda burası Kuzey Giriş kapısından Lagina’ya kutsal alana kadar giden yolun başlandığı da yer. Böylelikle biz buradaki hem yolu ortaya çıkaralım, hem de yolun etrafındaki yapıları ortaya çıkarmak için çalışmalar başlattık. Ağırlıklı olarak buradaki çalışmaları sürdürüyoruz. Törensel önemi fazla çünkü antik dönemde Lagine Hekate kutsal alanda tören başlayacağında anahtar taşıyan genç kızlar oradan buraya yürüdüklerinde bu kapıdan geçiyorlardı. Kente bağlılıklarını bildirdikten sonra da yine aynı şekilde önde anahtar taşıyan kız olmak üzere tekrar geri gidiyorlar ve Lagina Hekate kutsal alanda törene başlıyorlardı. Özellikle o dönemde insanlar bu yolun etrafından çok paralar vererek mezar yerleri satın almışlardı. Şimdi o mezarların olduğu alanları biz temizlemek, konservasyonunu yapmak, insanlar geldiklerinde Kuzey Şehir Kapısı ve onun devamındaki taş döşeli yolları görsünler diye burada çalışma yürütüyoruz” dedi.Stratonikeia antik kentinde Muğla İş Kur Müdürlüğü tarafından Toplum Yararına Çalışma Programı kapsamında çalışan kadınlar yüzey temizliği çalışmalarına katılıyor. Asgari ücret ile antik kentte yüzey temizliği yapan kadınların temizliği sonrası Arkeoloji Bölümü öğrencileri tarihi eserleri küçük fırçalar ile gün yüzüne çıkarıyor. Gülcen Ersin, “Temizlik yapıyoruz. Herkesin gelmesini, gezmesini istiyorum. İllaki çalışma amaçlı değil. Ev hanımıyım. Üç tane okuyan çocuğum var. Çalışmaktan memnunum. Çalışıyoruz, temizlik yapıyoruz” derken, Feriha Dalkıran isimli kadın ise, “Muğla’nın Yatağan ilçesinden geldim. Ev hanımıyım. Aileme katkıda bulunmak için burada çalışıyorum. Memnunum. Ortam güzel. Burada kazı çalışmalarına yardımcı oluyoruz” dedi.