Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Mehmet Büyükekşi, Anadolu Ajansı'na verdiği röportajda dikkat çeken açıklamalarda bulundu. Özellikle çok tartışılan hakem kararlarına yönelik konuşan Büyükekşi yabancı hakemle ilgili flaş kararları duyurdu.
İngiltere Premier Lig CEO'su ile görüştük, maçtan önce veya sonra kulüp başkanlarının hakemler hakkında konuşup konuşmadığını sorduk. 'Hayır, bu bizim lugatımızda yok' dedi. Teknik direktörlerin de konuşması halinde ağır cezalar alacağını söyledi. Ama bizde yenilen, hakemi günah keçisi yapıyor. Görüyoruz, bazı teknik direktörler de hata yapıyor. Futbolcular on pozisyondan birini atabiliyor. Bu onların kötü olduğu anlamına gelmez, başka sıkıntısı vardır. Hakemler için de bu geçerli. Cumhurbaşkanımız da bu yönde uyardı. Bunun çok önemli olduğunu düşünüyoruz, tüm liglerimiz için bunu düşünüyoruz. Her kaybeden 'Hakem bizi doğradı' diyor. Bu kültürümüzü değiştirmemiz lazım.
İnsanlar bilgi sahibi olmadan fikir sahibi oluyorlar. Bilgi sahibi olmadan yazılar yazıyorlar. Olayın aslını bilseler öyle yazmayacaklar. İletişime açığız. O yüzden kulüplerimize "Burası TFF, burası herkese açık" diyoruz."
İngiltere'de PL'de 20 takım var. 19 tane hakemleri var ve buna VAR dahil. 19 hakem, VAR ve sahada görev yapıyor. Bizde 22-23 saha hakemi var, 12 tane VAR hakemi var. Hakem sayımız onlardan çok daha fazla. 'Aynı hakemler görev yapıyor' diyorlar, tabii ki yapacak. İngiltere'de belki aynı hakemler daha çok maç yönetiyorlar. Kendimizi geliştirmemiz lazım. Hatayı başka yerlerde aramayalım, kendimizde arayalım.
Hakem atamalarındaki yapay zeka zaman içerisinde daha iyi olacak. Şu an algoritma ile yapıyoruz. Bir hakem, aynı takımın maçına 3 haftadan önce atanmıyor. 41-42 kriter var. Her hafta yeni kriterler ekliyoruz. Özellikle son 3 maçta aldıkları puanlar, sezon başından beri aldıkları puanlar ekleniyor... Psikoteknik test sonuçları ekleniyor. FIFA hakemi olup olmadıkları bir kriter. Sonuçta FIFA kokartlı hakem sayımız belli. Bu hakemleri daha zor maçlara atamamız gerekiyor. Bu hakemlerimiz Avrupa'da sayısız maç yönetiyorlar ve orada kimse şikayet etmiyor. Hakemlerimizi eleştirirken objektif bakmamız gerekiyor. Yapay zeka konusunda amacımız insan etkisini minimuma indirmek.
Hakemlerimizin, takımların ortalama koşu mesafelerine göre koşularını değerlendiriyoruz. Mesela bir takımın ortalamasından fazla koştuysa artı puan veriyoruz, ortalamanın altında kaldıysa eksi puan veriyoruz.
Hakem eğitmenimiz Hugh Dallas, hakemlerimize her zaman şunu söylüyor: 'Maçları gözlerinizle yönetin, kulağınızla değil.'
Hakemler zaman zaman hata yapıyor, ben de üzülüyorum. Alt liglerde bir maçta top yarım metre çizgiyi geçmiş ama hakem vermiyor. VAR da olmadığı için öyle bir şey oldu. En çok o maça üzüldüm. Bir hakime canınızı emanet ediyorsunuz ama güveniyorsunuz. Hakemlere de güveneceğiz. Yanlış kararlar olabilir ama önemli olan geçmişten bugüne neler olduğu... Geçmişle kıyasladığımızda, 12 haftalık VAR kararları oldukça iyi.
Orta hakemle ilgili yabancı hakem gündemimizde yok, söz konusu değil. Yurt dışında hakemlerimiz bizi başarıyla temsil ediyor. Erasmus'ta nasıl öğrenci değişimi oluyor, bazı ülkelerle, bazı maçlar için hakem değişimi olabilir. Onlar da kabul ederse. O da elit hakemler olacak. Ama şu an bir gelişme yok.
VAR hakemi sayısını 12'den yukarıya çıkarmak istiyoruz. Haftada 18 maç var. Sayıyı tamamlayamazsak, belki yabancı VAR hakemi getirebiliriz. Kasım veya aralık ayındaki sonuçlara bağlı. Belki VAR için yabancı hakem getirebiliriz. Sayıdan çok, kalitesi yüksek VAR hakemi lazım.
Cüneyt Çakır'a jübile sözü verdim. UEFA'dan izin de geldi. İskoçya ve Çekya ile hazırlık maçlarımız var. Gaziantep'teki maçı Çekya maçını 5 dakika Cüneyt Çakır yönetecek. Ona güzel bir plaket vereceğim. Yurt dışında görev almak istiyor. UEFA'da görev alabilmesi adına destek olacağız.
Hakem değişimi için Hollanda ile yazıştık. Belçika, Almanya, Fransa ve İngiltere'de hakem sayısı kısıtlı, onlardan sonuç alamadık. Azerbaycan istedi ama biz düşünmedik.
Premier League'in yayın geliri 4 milyar pound. Bizim şu anda yaklaşık 120 milyon dolar. Niye? Çünkü orada hakemlerle ilgili kimse konuşmuyor, kimse malını kötülemiyor. Ürün değerli, malzeme değerli.
Kulüplerin 25 Milyar TL borcu var, faizleri de eklersek 50 Milyar TL'yi buluyor. Bunun altından kalkamazlar. Bu sorunu hep birlikte çözmemiz lazım. Cumhurbaşkanımıza da bahsettim, en önemli konu akademi. Akademi zorunluluğu getireceğiz. Yabancı oyuncu getirmek yerine, yabancı altyapı hocası yetiştirecek hoca getirmek önemli olacak. Biz getireceğiz. TFF olarak bu hoca yetiştirme konusunu, üzerimize vazife alacağız. Eğittiğimiz hocalara altyapıda geçerli olmak üzere sertifika vereceğiz. Hocaların maaşları asgari ücret, bunları düzenleyeceğiz. İlk 6 ay ücretleri biz ödeyeceğiz, sonra kulüpler ödesin. Çocuklarımızı yetiştireceğiz, devamlı futbol getirerek bu işi sürdüremeyiz.
Kulüplerin harcama limitleriyle ilgili artış talep yok. Bizim çalışmamız, onların ek talep istemesine sebebiyet vermeyecek bir çalışmaydı. Bize ulaşan bir talep yok.
Yabancı kuralı için biz karar almayacağız. Tüm kulüplerimizin ortak kararları ve ülkemizin durumu göz önüne alınarak değişemeyecek bir karar almamız gerekiyor.