Van Gölü’nün kirliliği masaya yatırıldı

Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez başkanlığında ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan’ın koordinatörlüğünde gölün kirlilik sorunu ve çözüm yolları değerlendirilmek üzere "Van Gölü Havzası Koruma Eylem Planı" toplantısı yapıldı.
Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez başkanlığında ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan koordinatörlüğünde ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı heyetin katılımıyla kentteki bir otelde düzenlenen "Van Gölü Havzası Koruma Eylem Planı" değerlendirme toplantısında gölün kirlilik sorunu ve çözüm yolları masaya yatırıldı. Toplantıya; Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Çalışkan, Su ve Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Toprak Yönetimi Daire Başkanı Gürsel Erul, Edremit Belediye Başkanı İsmail Say, Tuşba Belediye Başkanı Salih Akman, Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Kemal Atlı, VASKİ Genel Müdürü Ülker Cem Kaplan ve ilgili kurumlar ve STK temsilcileri katıldı.

“Van Gölü’nü birilerinin gelip koruması ve kurtarmasını beklemek yanlış”
Toplantıda konuşan Van Valisi ve Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mehmet Emin Bilmez, ilgili kurumlar ve STK’larında katıldığı bir toplantıda kapsamlı olarak Van Gölü’nün konuşulmasının çok önemli olduğunu ifade etti. Van Gölü’nün geçmişten günümüze mavi geldiğini ve bunu gelecek nesillere mavi olarak aktarmanın büyük bir sorumluluk olduğunu vurgulayan Vali Bilmez, “Şu anda gölümüz hızla kirleniyor. Van Gölü’nü birilerinin gelip koruması ve kurtarmasını beklemek yanlıştır. Bizler Van Gölü havzasında yaşayan insanlar olarak bu değerimizi korumalıyız. Bu koruma sadece kanalizasyon yapmakla, kamu kurumlarıyla olmaz. Göl çevresinde yaşayan vatandaşların katı atıklarını göle su taşıyan kanallara atmaması gerekir. Şu anda sahilde hummalı bir çalışma var. Göl çevresindeki ahırların yıkılması çok önemli. Ahırların büyük bir kısmı yıkıldı. Diğerlerini de kısa sürede kaldıracağız. Burada vatandaşların bilinçlenmesi ve STK’ların bize destek vermesi gerekiyor. Şimdi Cumhurbaşkanımızın bizzat talimatıyla ve eşi Hanımefendinin himayesinde başdanışmanının koordinesinde koruma çalışmaları yürütülüyor. Bu çok önemlidir. Toplumsal bir duyarlılık oluşturarak Van Gölü’ne sahip çıkmalıyız. Van Gölü’nün korunması için alan yönetimi oluşturmalıyız. Bugün dünyada en değerli olan çevre ve sudur. Bundan dolayı orijinal haliyle günümüze gelen Van Gölü’nü korumak çok kıymetlidir. Van Gölümüzde 500 bin yıldır yaşayan yeni bir tür keşfedildi ve tescillendi. Yani Van Gölü’nün çok gizemleri var. Van Gölümüzün korunması için emek gösteren herkese çok teşekkür ediyorum. İnşallah yapılan çalıştaylarda korumayla ilgili yol haritası çıkacaktır. Toplantımızın hayırlı olmasını diliyorum” dedi.

“Kurtarma çalışmalarının yapılması gerekiyor”
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Şevli, Van Gölü’nün her geçen gün daha çok kirletilmesinin üzücü olduğunu aktardı. Kentte yapımı tamamlanan İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nin Van Gölü’nün korunmasına ciddi katkı sağlayacağını ifade eden Şevli, "Van Gölü’nün Gevaş ilçesinden başlayıp Çarpanak Adası’na kadar kıyı kesiminde bir kurtarma çalışması yapılması gerekir. Birçok yerde kanalizasyon alt yapısı yok. Turizm master planının hayata geçirilmesi lazım. Sadece temizlik değil, çevre düzenlemesi, sahil bandı çalışmaları profesyonel ekiplerce yürütülmeli" şeklinde konuştu.

“Bu çalışma Van için mutluluk verici”
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, Van Gölü’nün tüm bölge için önemli bir konuma sahip olduğunu aktararak; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın çevre konusundaki hassas çalışmalarının Van Gölü’yle de bütünleştiğini belirtti. Orhan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu çalışma Van için mutluluk verici. Sonuca ulaşmamız konusunda çok ciddi destek verildi. Daha önce bu konuda farklı görüşmeler gerçekleştirdik. Birçok kurum bu işin içinde. Süreci bu güne kadar getirdik. Bugün de farkındalık oluşturulması adına tüm kurumlarımızla konuyu bir kez daha ele alacağız."

“Tesisimiz su alma noktasına geldi”
Van Büyükşehir Belediyesi Su ve Kanalizasyon İdaresi (VASKİ) Genel Müdürü Ülker Cem Kaplan, Van Gölü’nün kirlenmesinin en önemli kirlilik kaynağının eski arıtma tesisinin yetersiz kalmasından kaynaklandığını belirtti. Kaplan, yapımı tamamlanan yeni Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’yle kirliliğin ortadan kalkacağını ifade ederek, tamamlanan arıtma tesisi hakkında şunları kaydetti:
“Şurayı özellikle belirtmek istiyorum, kamuoyunun doğru bilmesi açından, tesisimiz 2018 yılında ihale edildiğinde yıllık bütçesi 20 milyon TL, 2019 yıllında 25 milyon TL iken 2020 yılında valimiz, milletvekillerimiz, başdanışmanımızın ve bölgedeki belediye başkanlarımızın yoğun girişimleri sonucunda Cumhurbaşkanımızın emirleri ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızın destekleri ve İller Bankası Genel Müdürlüğümüz tarafından 132 milyon TL kredi sağlandı. Projemizin 5-6 yıl değil de 1 yıl içinde bitiyor. Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisimize su alabilecek noktadayız. Şu an valimizin emirleri doğrultusunda çevre düzeni, asfaltlama ve yeşillendirme çalışmalarıyla beraber önümüzdeki süreçte hızlı bir şekilde hizmete alacağız.”

“2021 yılı için de güzel haberler duyacaksınız”
VASKİ Genel Müdürü Ülker Cem Kaplan, “Erciş bölgesinde iki arıtma tesisimiz var; Çelebibağ arıtma tesisi ve 2020 yılı içerisinde İller Bankası Bölge Müdürlüğümüz tarafından yapılıp tarafımıza devredilen Gölağzı İçme Suyu Arıtma Tesisi, bu tesisimiz göl kenarındaki ikinci en büyük tesisimiz. Bununda işletmesi yüzde yüz kapasiteyle devam ediyor. Erciş’te VASKİ’den kaynaklı bir kirliliğimiz yok. Gevaş Arıtma Tesisi, son dönemde yaptığımız revizelerle dört dörtlük çalışır durumda, nitekim Edremit ilçemizdeki tesisimiz de aynı şekilde çalışmaktadır. Bunun dışında gölü ikinci dereceden kirleten ilçelerimiz konusunda da valimiz ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının talimatları doğrultusunda kararlar alındı. İlerleyen süreçte ilçe belediyelerimizle beraber açıklamalarını yapacağız. İlçelerimiz; Muradiye, Çaldıran, Özalp, Saray, Gürpınar ve Bahçesaray atıksu arıtma tesislerimizle ilgili 2021 yılı içinde güzel haberler duyacaksınız” diye belirtti.

“Biz sahillerimizi kullandıkça temizlenecek, kullandıkça dikkat edeceğiz”
Van Gölü ve havzasının kirliliğinin direk kanalizasyon kaynaklı olmadığını ve noktasal kirlilik konusunda Merkez İleri Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi’nin tamamlanmasıyla büyük bir kısmının hal olacağını ifade eden VASKİ Genel Müdürü Kaplan, göl kirliliği sadece kanalizasyon kirliliğinden kaynaklanmadığına dikkat çekerek, “Van Gölü sahilindeki herhangi bir yapılaşmanın kanalizasyonu olacak diye bir kanunumuz ve mevzuatımız yok. Aslında sızdırmaz, hatta sızdırmalı fosseptik doğaya tehlikeli bir kavram değildir. Düzgün bir şekilde yapılmış fosseptik doğayı koruduğunu düşünüyorum. Özellikle Bahçesaray ve Çatak derelerimizin kirliliğinin açığa çıkmasının nedeni kanalizasyondur. Kanalizasyonu yaptığınız takdirde onun bir yere akıtılması gerekiyor. Dolayısıyla kapalı havza modelinde olan Van Gölü, bölgede yapılan bütün kanalizasyonların akacağı yerde göl oluyor. Sadece kanalizasyon kaynaklı kirleticilerimiz yok, hayvansal kaynaklı kirleticilerde var. Valimiz önemli bir noktaya değindi; ‘Biz sahili kullanmıyoruz, hayvanlarımız kullanıyor’ dedi. Bizim sahilleri kullanmamız gerektiğine inanıyorum. Biz sahillerimizi kullandıkça temizlenecek, kullandıkça dikkat edeceğiz. Burada özellikle son olarak masanın oluşmasında emeği geçen herkese teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.
Çevre ve Yönetim Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Çalışan, Van Gölü Havzası Koruma Eylem Planı için Ankara’da bir takım çalışmalar yaptıklarını belirterek, çalışmanın hayırlı olmasını diledi.
Tuşba Belediye Başkanı Salih Akman, Su ve Toprak Yönetimi Daire Başkanı Gürsel Erul ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ali Kemal Atlı’nın da birer konuşma yaptığı program, Van Gölü’nde yapılması planlanan çalışmaların sunumunun ardından katılımcıların görüşlerini bildirmesiyle son buldu.
Toplantı sonrasında Vali Mehmet Emin Bilmez, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Gülşen Orhan, VASKİ Genel Müdürü Ülker Cem Kaplan ve toplantıya katılan yetkililer helikopter ile Van Gölü kıyı incelemesi gerçekleştirdi.