"Yemen: Savaşın Tehditleri ve Barışın Fırsatları" Konferansı

İSTANBUL (AA) - Araştırmacı ve siyasi analist Celine Jrizi, "Yemen, bölgede patlamaya hazır bir bombadır. Eğer o bomba patlarsa herkesi yakar. Bomba sadece Yemenlilerin elinde patlamayacak. Orada her şey yıkıldı, değerler yok edildi. Orada güçler kazanım elde etmek isterken, tek kaybeden masum insanlar ve halk oldu." dedi.

Tawakkol Karman Vakfı tarafından düzenlenen "Yemen: Savaşın Tehditleri ve Barışın Fırsatları" Konferansında "Çatışmanın Kökleri ve Savaşın Nedenleri" başlığında düzenlenen oturumda, araştırmacı, yazar ve analistler sunum yaptı.

Fransa'daki Müslüman ve Arap Dünyası Çalışmaları Merkezi (IREMAM) Araştırma Direktörü Dr. François Burgat da "Yemen'deki Çatışmada Dini Grupların Rolü" başlıklı oturumda konuştu.

Türkiye'ye birçok defa geldiğini anlatan Burgat, "Bir devrimin, Arap devrimlerinin başarılı olamadığı bir ortamda Türkiye devrimini başarabildi. Bunun için teşekkür etmek isterim." dedi.

Yemen'deki iç çatışmalarla ilgili bilgi veren Burgat, buradaki terör gruplarının, bölgedeki bütün ülkelerin yanlış siyasetlerinin sonucunda ortaya çıktığını aktardı.

Burgat, radikal cihatçı grupların herhangi bir zaman veya mekanda, değişik bölgelerde, coğrafya gözetmeksizin ortaya çıkıp katliamlar yaptığını anlatarak, "Şu an Yemen'de varlar ancak bazen başka bir yere giderler. Bunların bir ajandaları var. Bazen Suriye'de, Yemen'de başka bir yerde çıkıp ajandaları kapsamında terör eylemlerini yapıyorlar." dedi.

Bu grupların terör eylemlerini siyasi otoriteleri dize getirmek için yapmadığına dikkati çeken Burgat, "Örneğin DEAŞ'ın Yezidilere karşı yaptığı katliamlara bakıldığında, orada Irak hükümetine yönelik bir baskı olmadığını biliyoruz. Bunlar o terör gruplarının özel yapısıdır." diye konuştu.

Burgat, Yemen'in şu anda bir tahlil sürecini yaşadığını ifade ederek, "Bu gruplar, ülke, devlet müesseselerini kaybettiği zaman ortaya çıkar. Ülke varlığını hissettirmediği anda bunlar ortaya çıkar." değerlendirmesini yaptı.

- "Yemen, bölgede patlamaya hazır bir bombadır"

Araştırmacı ve siyasi analist Celine Jrizi de "Yemen Bölgesel Çatışma Dengesinde" başlıklı sunumunda, coğrafi konumuna bakılınca Yemen'in uluslararası deniz taşımacılığında önemli olduğunu söyledi.

Uluslararası ticaretin toplandığı odak noktası olan Yemen'deki savaşta, coğrafi konumunun etkisinin büyük olduğunu vurgulayan Jrizi, "Yemen'i almak, kuşatmak aslında bütün bölgeyi, Arap bölgesini kuşatmak anlamına gelir." dedi.

Jrizi, Suudi Arabistan'ın istikrar ve güven ortamının oluşmaması için elinden geleni yaptığını savunarak, şunları kaydetti:

"Artık Yemen Suudi'nin de elinden kaçmış. Bütün herkesin söz sahibi olmak istediği bir noktaya geldi. Yemen'de yaşananlar sadece iç güvenliği tehdit etmez, tehditler bütün bölgeyi kapsayacak düzeye geldi. Suudi Arabistan, Yemen'i kontrol altına alamayacağını anladı. Yemen bölgede patlamaya hazır bir bombadır. Eğer o bomba patlarsa herkesi yakar. Bomba sadece Yemenlilerin elinde patlamayacak. Orada her şey yıkıldı, değerler yok edildi. Orada güçler kazanım elde etmek isterken, tek kaybeden masum insanlar ve halk. Bomba patladığında ilk acıyı İran'dan daha ziyade Körfez ülkeleri yaşayacak."

- Yemen'deki çocuk askerler

"Savaş Altındaki Yemen'de İnsan Hakları" konusunda sunum yapan SAM Hak ve Özgürlükler Örgütü eski başkanı Nabil Albaydani de Yemen'de 1,6 milyon çocuğun işçi olarak çalıştığını, kuzeydeki savaşçıların yüzde 50'sinin de çocuklardan oluştuğunu söyledi.

Yemen'de geçen yıl çocukların silahlandırılmasını engellemek amacıyla hazırlanan projenin de hayata geçirilemediğini anlatan Albaydani, kız çocuklarının da 15 yaşında evlendirildiğini anlattı.

Kadına yönelik şiddetin de bölgede devam ettiğini ifade eden Albaydani, savaş döneminde kadına yönelik şiddettin yüzde 33 oranında arttığını, kanunların olmamasının da bu açıdan etkili olduğunu söyledi.

- Diğer konuşmacılar

Konferans kapsamında düzenlenen oturumlarda, Yemenli aktivist İbrahim Qatabi "Çatışmanın Kökleri ve Savaşın Nedenleri", Yemenli yazar ve araştırmacı Abdulnaser Almuadea "Çatışmanın Kökleri ve Savaşın Yerel Nedenleri", Fransız araştırmacı ve aktivist Lora Laura Gaveriux "Yemen'deki Savaşın Gelişmeleri ve Yansımaları", Kanadalı gazeteci Patricia Leidl ise "Yemen'de İnsani Meseleye Karşı Uluslararası Sorumluluk" başlığı altında konuşma yaptı.

Oturumlarda ayrıca, Orta Doğu İnsani Yardım Heyeti Üyesi Guillermo W. Giarratana "Yemen'de Uluslararası Örgütlerin Çalışması", ABD Barış Enstitüsünün Kıdemli Üyesi Radwan Ziade de "Uluslararası Deneyimlerin Işığında Barış ve Ulusal Uzlaşmanın Geleceği" konularında görüşlerini paylaştı.