Popüler dizi ve kitap serisi Game of Thrones’un takipçileri, serinin gerçek kahramanının kim olduğu hakkında yoğun tartışmalara giriyor sürekli. Daenerys mi, Tyrion mu, Jon Snow mu, Hodor mu (Hodor mu? Gerçekten ana karakterin Hodor olduğunu sorgulayan var mı!!??!) derken işler gittikçe karışıyor ve bir türlü bu ilişkilerin içinden çıkılamıyor. Bir karakterin kahraman olarak ön plana çıktığı an, vahşice öldürülüşüne şahit oluyoruz
Ama aralarından birkaç karakter, hala ayakta. Ve eğer hangi karakterin gerçek kahraman olduğunu tartışmaya başlayacaksak -en hayati öneme sahip olan, diğer karakterlerle en geniş ve önemli iletişim ağına sahip olan karakterden bahsediyoruz- matematiği işin içine katmamız gerekiyor.
Macalester College’in matematik profesrölerinden Andrew J. Beveridge ve öğrencisi Jie Shan, birçok disiplinden köklerini alarak ortaya çıkan ağ bilimini (network science) kullanarak Game of Thrones kitaplarını bir sosyal ağa dönüştürmeye karar vermiş. Ortaya çıkan sonuç çok keyifli. Kitaplar ve HBO’da yayınlanan dizi, güçlü karakterleri, sıklıkla değişen biat ilişkileri ve girift ilişki dinamikleriyle matematiksel incelenmek için biçilmiş kaftandı.
“Bu, ağ bilimi için gösterişli bir çalışma,” diyor ve ekliyor Beveridge: “aynı zamanda matematiğin neyle ilgilendiğini de ortaya koyuyor; kalıpları bulmak ve açıklamak.” Network of Thrones adını verdikleri çalışma, Amerika Matematik birliğinin Math Horizons isimli dergisinde yayınlandı.
İkili çalışmaya, serinin iüçüncü kitabı olan Kılıçların Fırtınası’nda karakterlerin birbirleriyle etkileşime girdiği anlar üzerinden karakterleri birbirine bağlayarak başlıyor. Kitapta herhangi iki karakterin arasındaki bir olayın anlatıldığı 15 satırlık bir bölüm, o karakterlerin arasına eklenen bir çizgiyi ifade ediyor. Kalınlaşan çizgiler, bu karakterlerin birbirleriyle ne kadar etkileşime geçtiğini ortaya koyuyor.
Daha sonra ise karakterleri birkaç farklı ölçekle derecelendirmişler. Bunlardan birisi, karakteri kaç kişinin onunla iletişim halinde olduğunu belirleyerek sıralayan ‘merkeziyet derecesi’. 'PageRank' gibi diğer ölçekler ise bir karakterin hangi önemli karakterle iletişim halinde olduğunu belirliyor.
Her ölçekte tek bir karakter birinci sırada karşılarına çıkmış: kendi küçük yüreği dev adam Tyrion! Lannisterların cin gibi ve marjinal karakteri, boyuna karşın dizinin en büyük karakteri olarak görülüyor. Kitaplarda da en çok bakış açısı bölümüne sahip olan Tyrion’un ern önemli karakter olarak ortaya çıkması, aslında şaşırtıcı değil. Tyrion’u Jon Snow ve Sansa Stark takip ediyor.
Daenerys Targaryen de önemli bir karakter, ancak sıralaması yaşadığı yer Essos’tan dolayı biraz düşük. Essos, çoğunlukla olayların meydana geldiği Westeros’tan uzakta. Bu nedenle Daenerys, biraz daha izole bir karakter. Ancak yine de Daenerys önemli bir karakter. Kendisine bu önemi sağlayan şey de, büyük karakterlerle kurduğu iletişim ve bağ. Ayrıca bir karakter eğer Essos’tan başka bir kişiyle iletişim kurmak istiyorsa, önce Daenerys’le muhatap olmalı.
Profesör Beveridge, serinin geleceğini tahmin etmede de ağ biliminin kullanılabileceğini söylüyor. Bunu destekleyen karakter de Daenerys Targaryen ve onun ilişkileri. (Sahiden, iki kitap sonra Daenerys’in öyküsü oldukça yükselmişti.) “Daenerys gerçekten geleceği temsil ediyor, insanlarla kurduğu ilişkiler üzerinden neler olacağını tahmin edebiliyorsunuz” diyor Beveridge.
Bu kurgusal yanının dışında, ağ bilimi aslında birçok ciddi çalışmada da kullanılıyor. Bunun en önemli örneklerinden biri de Amerika Birleşik Devletleri’nin bu bilimi terörist ağlar üzerinde çalışırken kullanıyor.
