Ganglion kisti, elde ve el bileğinde meydana gelen yaygın kitleler arasındadır. Bu kistler genellikle el bileklerinin sırt kısmında, ön yüzeyinde ya da parmak eklemleri üzerinde görülebilir. Bu kistler genellikle tendon kılıfından ya da eklemlerin yan kısımlarından çıkar. Ganglion kistleri özellikle ilk oluşmaya başladığında ve elin sürekli ağır işleri yapmak için kullanıldığı durumlarda ağrılı seyredebilir.
Ganglionların oluşum mekanizmasının başlamasına neden olan tetikleyici unsurlar hala tam anlamıyla bilinmez. Bu kistler kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Buna ek olarak el bileği üzerinde sürekli yük taşıyan kişilerde ve jimnastikçilerde de sıklıkla rastlanan bir kisttir. Ganglion kisti ayak bölgesinde de oluşabilir. Kist eklemden geçen sinir dokularına baskı yapacak kadar büyüdüğü dönemlerde şiddetli ağrı oluşturabilir. Kistin oluşumu için ortaya bazı teoriler atılmıştır. Bunlardan biri el bileğinin hareketi nedeniyle eklem içindeki sıvıdan geldiğidir. Buna ek olarak en sık kabul edilen teorilerden biri de eklem kapsülünde meydana gelen bir fıtık olduğudur.
Peki, ganglion nedir? İçi su dolu olan bu kistler el bileğinde var olan sinirlere baskı yapıldığı takdirde ağrıya neden olur. Bazı durumlarda çok fazla şişerek elin ve bileğin olası görünümünü bozabilir. El bileği aktif olarak kullanıldığı sürece kist daha da büyür. İstirahat edilmesi durumunda kistte küçülme meydana gelebilir. Bu kistler yumuşaktır ve hareketsizdir. Aniden oluşabilir ve kendi kendine küçülebilir. Bunun yanı sıra tekrarlayabilen türlerdendir. Kist, tendona bağlı kısımlarda meydana gelirse parmaklarda da zayıflık ortaya çıkabilir.
Ganglion kisti teşhisi için öncelikle fizik muayenesi gerekir. Bu kistler yapısı ve görünümü sayesinde kolaylıkla teşhis edilebilir. Her ihtimalin göz önünde bulundurulması ve tam anlamıyla teşhis gerekir. Bu sebeple de çeşitli tetkiklerle konacak tanı kesin hale getirilmelidir. Bu teşhis aşamasında fiziki muayenenin yanı sıra kistin içindeki sıvı şırınga yardımıyla alınarak test edilebilir. Buna ek olarak ultrason tetkiki sayesinde şişliğin sıvıyla mı yoksa katı bir maddeyle mi dolu olduğu da tespit edilebilir. Şişliğin katı olması durumunda atar damarla bağlı olup olmadığı araştırılır. MR taraması çekilerek de tam anlamıyla tanı konabilir.
Eğer hastanın herhangi bir şikayeti yoksa tedavi çok şart değildir. Bu kistlerin yarısı kendiliğinden iyileşebilir türdendir. Fakat kist ağrıya neden oluyor ve hareket kabiliyetini kısıtlıyorsa tedavi gerekir. El bileğini zorlayıcı hareketler kistin büyümesine ve ağrı verici hale gelmesine yol açar. Bu sebeple doktor önerisiyle beraber istirahat edilmesi ve bölgenin atel yardımıyla sarılması tavsiye edilir. Kist küçülmek yerine daha da çok büyür ve ağrıya neden olursa bir enjektör yardımıyla içi boşaltılır. Bu işlem için lokal uyuşturma yapılabilir. Bu yöntem ağrısızdır. İşlem sonrası hasta direkt günlük yaşamına devam edebilir. Bu yöntem de başarılı olmazsa ve yine kist büyümeye devam ederse cerrahi yöntemlere başvurulur. Ameliyata ağrıların artması, el ve bilekte hareket kısıtlılığı, karıncalanma ya da güçsüzleşme olduğu takdirde başvurulur. Kist ameliyatla çıkarılır. Ganglion kisti ameliyatı olanlar yaklaşık 2- 6 hafta sonra normal hayatına devam edebilir. Bu ameliyat için her hastane kendine göre bir fiyat listesi çıkarabilir. Ganglion kisti ameliyatı ücreti konusunda hastanelerden detaylı bilgi alabilirsiniz.
Çölyak ganglion karnın orta kısmındaki pankreasın hemen komşusu olan bir sinir düğümüdür. Ganglion blokajı kronik karın ağrısını gidermek ve azaltmak için oldukça etkili bir yöntemdir. Kanser hastalarında karnın üst kısmında oluşan ağrıların giderilmesi amacıyla çölyak ganglion blokajı uygulanabilir. Bu yöntem genellikle pankreas kanserlerinde uygulanır. Bu kanser durumlarında ilaçların başarısız olduğu ve kanserin ilerlediği dönemlerde uygulanabilir. Buna ek olarak karnın üst kısmında ağrıya neden olan mide, safra kesesi ya da karaciğer ağrılarına da yararlı olduğu bilinir. Bu blokaj işlemi için tomografiyle beraber çölyak ganglionlarının yeri tespit edilmelidir. Kesi ya da dikiş izi olmadan sinir düğümlerine ulaşılır. Ablasyon iğneleri aracılığıyla düğümler kimyasal ilaçlarla tahrip edilir. Bu işlem genellikle lokas anestezi uygulanarak yapılır. Çölyak ganglion tedavisi sayesinde genellikle hastaların ağrıları azalır ve bazen tamamen kaybolur.
Ganglion kistleri çoğu zaman tedavi gerektirmeyen ve kendiliğinden iyileşen kistlerdir. Tedavi uygulanmadan yalnızda takip edilen hastalarda bazı yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler arasında şunlar bulunur:
Hastada meydana gelen ganglion kistlerinin büyümesini engellemek amacıyla bandaj, atel gibi destek materyaller kullanılabilir. Ganglion kisti bozuk para tedavisi de kistin daha fazla büyümesini engeller.
Sıcak havlu kompresleriyle kist etrafında kan dolaşımını artırabilirsiniz. Bu sayede kistin içindeki sıvının tahliyesi yapılabilir. Bu da kistin küçülmesini sağlar.
Ganglion kistine masaj yapmak, sıvı tahliyesi için uygulanabilecek yöntemler arasındadır. Bu işlem sırasında kesinlikle kiste bastırılmaması gerekir.