Gaz sancısı: Neden olur, nasıl geçer?

Gaz sancısı, yutulan havayla birlikte bağırsak bakterilerinin yediğimiz besinleri fermente etmesi sonucunda midede ve bağırsaklarda oluşan gazdır. Oluşan gaz miktarı fazla ise ve gaz dışarı atılamazsa, gaz sıkışması meydana gelir. Gaz sıkışması, şiddetli sancıya sebep olur. Gaz sancıları her an her yerde yaşanabilir.

Bazen topluluk içinde de bağırsaklarda gaz oluşması durumuyla karşı karşıya kalınabilir. Bu durumun utanç verici olduğu düşünülerek, gazın dışarı çıkmasına izin verilmez. Bu durumlarda da gaz içeride hapsolarak sancı, kramp ve kasılmalara neden olur. İnsanlar ortalama olarak günde 10 kez gaz çıkarır. Gaz çıkarılabildiği takdirde, gaz sancısı şikayetleri de ortadan kalkar.

Gaz Sancısı Neden Olur?

1. Kabızlık

Dışkının katılaşarak vücuttan dışarı çıkmasının zorlaşması şeklinde açıklanabilecek kabızlık esasında bağırsaklardaki hareketlerin azalmasına neden olur. Bağırsak hareketlerinin azalması vücutta gaz sıkışmasına neden olur. Gaz sancısı belirtisi kendini alt karında şişkinlik ve sancıyla hissettirir. Gaz, anüste baskı olduğunda meydana gelir. Kabızlık giderildiğinde vücutta biriken gaz çıkarılabilir ve tuvalet ihtiyacı giderilebilirse ağrıda azalma görülür.

2. Hazımsızlık

Laktoz intoleransı gibi gıda hazımsızlıklarının neden olduğu gaz sancıları alt karında kramp şeklinde sancıyla birlikte kendini gösterir. Özellikle süt içtikten sonra bu sancıların meydana gelme ihtimali daha yüksektir. Genel olarak laktoza duyarlı kişilerde ve mide problemi yaşayan kişilerde bu problem görülür. Bu tarz sorunlar kişiler özel olarak üretilen laktozsuz süt tercih etmelidirler. Eğer süt ürünleri kullanmak tüketmek istiyorlarsa ancak bu şekilde laktoza bağlı hazımsızlığın önüne geçebilirler.

3. Hava yutmak

Nefes alırken ya da yemek yerken bir miktar hava yutmak normal bir durumdur. Ancak sakız çiğnemek, sigara içmek, pipetle içecek içmek, yemek yerken çiğnemeden yutmak ve yemek yerken konuşmak yüksek miktarda hava yutulmasına neden olur. Hava yutulması gaz oluşumuna sebep olur ve sonucunda gaz sancılarıyla karşı karşıya kalınır.

4. Bazı gıdalar

Yediğimiz çoğu gıda karbonhidrat içerir. Bu karbonhidratların birçoğunu biz sindiremeyiz. Ancak bağırsaklarımızda bulunan 500 farklı tür bakteri sindirir. Sindirme esnasında gaz miktarı çok olursa gaz sıkışması meydana gelir. Özellikle karbonhidrat bakımından zengin olan kuru fasulye, soğan, lahana, karnabahar, brokoli, enginar, kuru üzüm, mercimek, erik kurusu, elma ve başka birtakım bakliyat çeşitleri bağırsakta gaz oluşuma neden olur. Makarna, patates gibi nişastalı gıdalar, düzensiz öğünler yemek, ikinci kez ısıtılan yiyecekler de gaz sıkışmasına sebep olur.

5. Çölyak hastalığı

Buğday, arpa ve çavdarda ortak bulunan protein glutendir. Glutene karşı hassasiyeti olan kişilerde çölyak hastalığı mevcuttur. Glutene karşı duyarlılığı olan kişilerde, ince bağırsakta gluten sindirimi zorlaşır. Genellikle şişkinlik, gaz ve karın ağrısıyla belirti verir. Bu hastalar gluten tüketmediği takdirde herhangi bir sorun yaşamazlar.

6. Huzursuz bağırsak sendromu

Bir tür bağırsak düzensizliği olan huzursuz bağırsak sendromunun en büyük belirtisi dışkılama düzeninin bozulmasıdır. Hasta sürekli bir ishal bir kabız olarak bağırsak düzensizliğine maruz kalır. Gaz sancısı ve fazla miktarda gaz çıkarımı söz konusudur. Kötü kokulu gaz oluşumu da bu hastalığın belirtilerindendir.

7. Lifli besinlerin tüketimi

Genellikle sağlığa yararı olduğu bilinen lifli besinler, sindirim sistemini rahatlatır. Ancak bu lifli besinler gaz oluşumuna sebep olur. Bazı meyveler, sebzeler, tam tahıllı besinler ve baklagiller lif açısından zengindir. Ancak sindirimleri esnasında gaz oluşmasına neden olurlar.

8. Bağırsak iltihabı

E.coli ve salmonella gibi bağırsak iltihaplarına neden olan bakteriler, gaz sıkışmasına ve mide ağrılarına sebep olurlar. Ağrı midede ve kalın bağırsakta hissedilir. Gaz sıkışmasına bulantı, halsizlik, ishal ve ateş eşlik eder. Aynı zamanda spastik kolon adıyla bilinen bağırsak sendromu da gaz sıkışması sorunlarına neden olur.

9. Kadınsal nedenler

Kadınların birçoğunda adet döneminden birkaç gün önce vajina ve rahim civarında gaz sancısı yaşanır. Adetin başlamasıyla ağrı azalır. Bazı kadınlar ise yumurtlamadan hemen sonra şişkinlik ve kramplarla karşı karşıya kalırlar. Erken hamilelik döneminde de yaşanabilen gaz sıkışması, progesteron hormonunun yükselerek bağırsak düz kaslarını gevşetmesiyle oluşur.

Gaz Sancısı Nasıl Geçer?

Günlük yaşamı çoğu zaman ciddi anlamda etkileyen bir durum olan bağırsakta gaz sıkışması halinde neler yapılmalıdır? Bunun için pek çok yardımcı gıda ve bitki bulunuyor. Bu besinlerin içerisindeki etken maddeler sayesinde gaz sıkışmasının önüne geçilebilir. Düzenli beslenme, egzersiz ve diyet de bağırsakların hareketliliği açısından önemlidir.

1. Bitkiler ve yardımcı besinler

Yetişkinlerde gaz sancısı nasıl geçer konusunda uygulanabilecek pek çok bitkisel yöntem mevcuttur. Bu bitkilerin etkisi sayesinde, günlük yaşamda yaşanan sıkıntıların önüne geçilmiş olur. Bağırsakları düzenleyen ve rahatlatan bitkiler yetişkinler tarafından fazlaca kullanılmaktadır.

• Nane çayı: Mide gurultusunu yok eder ve gaz ağrısını giderir. İçerdiği mentol sayesinde sindirim sistemini rahatlatıcı etkisi vardır.
• Zencefil: İçeriğindeki gingerol ve shagol etken maddeleri sayesinde mide bulantısını giderir. Mide nezlesine, hazımsızlığa ve gaz sıkışmasına iyi gelir.
• Kimyon: Kimyon tohumu çiğnemek de gaz giderici etken bir maddedir. Yemeklerde de baharat olarak tercih edilmesi sayesinde sindirimi kolaylaştırır. Gaz oluşumunu engeller.
• Papatya çayı: Gaz sıkışmasına ne iyi gelir konusunda papatya çayının rahatlatıcı etkisinden faydalanılabilir. Rahatlatıcı, yatıştırıcı etkisi vardır. Krampları önler ve iltihap giderici olarak kullanılır. Hazımsızlığa iyi gelir ve gaz sorunlarını giderir. En çok tercih edilen gaz giderici ve sindirim sistemini rahatlatıcı bitkisel yöntemdir.
• Bal kabağı: Bal kabağı sindirimi kolay besinler arasındadır. Tüketilmesi gaz oluşmasına engel olur ve sindirimi rahatlatır.
• Kabartma tozu: Bir bardak suya 1-2 çay kaşığı kabartma tozu (karbonat) ilave edilir. Gaz ağrılarının sebebi midedeki fazla miktardaki asittir. Karbonat, gaz ağrılarını yatıştırmak için asite karşı savaşır.

2. İlaç tedavisi

Gaz sancıları doğal yöntemlerle giderilemiyorsa hekim tarafından reçete edilen bazı ilaç tedavileri uygulanır. İnatçı gaz sancıları, çok rahatsız edici hale gelebilir. Özellikle mide rahatsızlıkları olan hastalarda diğer insanlara göre bu sorun daha rahatsız edicidir. Uygulanan bazı ilaç tedavileri şunlardır:

• Antiasitler: Yemek yedikten sonra alınan bu antiasit tabletler, gaz oluşumuna engel olur. Sindirimin rahat şekilde gerçekleşmesine yardımcı olur. Var olan gaz ağrıları için de antiasit tabletler çiğnemek gaz sorunlarının giderilmesini sağlar.
• Antibiyotikler: Doktor kontrolünde ve doktor tavsiyesiyle alınan antibiyotikler, akut gaz ağrıları durumunda reçete edilir. Hekim, mideye rahatsızlık vermeyecek türde antibiyotikleri kısa süreli olarak reçete edebilir.