Gaziantep'in Barak kültürü Ezo Gelin bebeklerle tanıtılıyor

GAZİANTEP (AA) - FERİDE PELİN İNAL - Gaziantep'in Oğuzeli ilçesinde mesleki eğitim kursuna katılan kadınlar, kendine has düğünleri, yemekleri ve müzikleriyle meşhur Barak kültürünü tanıtmak amacıyla Ezo Gelin bebekleri yöreye özgü kıyafetlerle süslüyor.

Oğuzeli Belediyesi tarafından açılan, Kaymakamlık, İlçe Halk Eğitim Müdürlüğü ve İŞKUR'un destek verdiği Barak Kostüm Dikimi (Ezo Gelin Bebek) Mesleki Eğitim Kursu'nda yöreye ait kültür geleceğe aktarılıyor.

Karkamış, Oğuzeli ve Nizip ilçeleri ile Suriye'nin kuzeyindeki bazı bölgeleri kapsayan Barak Ovası'ndaki köylerde hayatlarını sürdüren Anadolu Türkmen boylarından gelen kadınlara ait kıyafetler, kurs kapsamında Ezo Gelin adı verilen bebeklerde hayat buluyor.

Çalışma sayesinde kendine has düğünleri, yemekleri ve müzikleriyle meşhur Barak kültürünün de Ezo Gelin bebekler aracılığıyla tanıtılması amaçlanıyor.

Oğuzeli Kaymakamı Büşra Uçar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ezo Gelin'in Türkiye'de en çok bilinen kadınlardan biri olduğunu ve yörenin tanıtımına büyük katkı sağladığını söyledi.

Uçar, 1900'lü yılların başında Oğuzeli ilçesine bağlı Dokuzyol köyünde doğan Ezo Gelin'in yaşam öyküsüyle türkülere, filmlere konu olduğunu, sayesinde Barak kültürünü de tanıttıklarını dile getirdi.

Bebeklerin üzerindeki kıyafetlerin Ezo Gelin'in günlük kıyafetlerini yansıttığını anlatan Uçar, "Başında 'ahmediye' dediğimiz eşarbı var. Köylü kadifesi, köynek ve yemenisi var. Bu kültürü gelecek nesillere aktarmak için projeye giriştik. 15 kursiyerimiz bebekleri üretiyor. Üretime katkı sağlamaları, kendi ayakları üzerinde durmaları bizim için çok önemli. Ezo Gelin bebek kıyafetlerini Türkiye'ye, dünyaya tanıtmak istiyoruz." dedi.

- "Her gören çok beğeniyor"

Oğuzeli Belediye Başkanı Mehmet Sait Kılıç da Barak kültürünü tanıtmak için çalışmalar yaptıklarını anlatarak, geleneksel mimari olan kerpiçle Ezo Gelin-Barak Kültür Evi yaptıklarını, Ezo Gelin bebekler yaparak, kıyafet tasarladıklarını ifade etti.

Yaklaşık bir buçuk ay önce başladıkları kursta 500 bebek yaptıklarını aktaran Kılıç, şöyle konuştu:

"Kendi satış mağazamızda ve internet üzerinden satışa sunduk. Kıyafetler aslına uygun olarak tasarlandı. Barak kültürü dediğimiz Türkmen kültürü yavaş yavaş kaybolmaya yüz tutuyor. Ezo Gelin'i sıçrama tahtası yaparak bu kültürü yaşatmak, tanıtmak, devamlılığını sağlamak adına yapılan projelerden biri. Her gören çok beğeniyor. Kız çocukları bebekle oynamayı sever. Bizim kültürümüze yabancı olan bebekler var. Çocuklarımız onlarla oynayacağına kendi kültürünü, kıyafetlerini tanısın. Kendisine bu kahramanları örnek alsın. Amaçlarımızdan birisi de budur."

İŞKUR İl Müdürü Sıraç Ekin kendileri için çok özel bir proje olduğunu, yöresel bir kültürün canlandırılmasına katkı vermekten dolayı çok mutlu olduklarını söyledi.

Kursun, kültürü canlandırmasının yanı sıra kadınlara da istihdam sağladığına dikkati çeken Ekin, "Meslek sahibi oluyorlar. Aile ekonomisine katkı sağlıyorlar. El becerilerinin geliştirilmesiyle ilgili talebimiz var. Başarılarını gördükçe mutlu oluyoruz. Bu kursun Türkiye'deki yöresel el sanatına ilişkin en iyi kurslardan biri olduğunu düşünüyorum." dedi.

Kursiyerlerden Kezban Ertürk, unutulmaya yüz tutmuş gelenekleri, görenekleri yaşatmak istediklerini ifade ederek, "Barak kültürünü yaşatmak, geleceğe aktarmak istiyoruz. 12 yaşındaki kızım bazen bana yardıma geldiğinde kıyafetleri görünce şaşırıyor. Bu kurs sayesinde Barak kültüründe ne var gösteriyoruz. Bunun yanı sıra bizim için de gelir kaynağı oluyor. Emeği geçenlere teşekkür ediyorum." diye konuştu.

Songül Özböke de adetlerini, geçmişi öğrenmek için kursa geldiğini ifade ederek, Barak kültürünü kurs sayesinde tanıdığını kaydetti.

- Ezo Gelin'in hikayesi

Asıl adı Zöhre Bozgeyik olan Ezo Gelin, 1909'da Gaziantep'e bağlı Uruş köyünde dünyaya geldi. Çocukluğundan itibaren "Ezo" diye çağrılan Zöhre, güzelliğiyle dillere destan oldu. Çok sevmesine rağmen berdel usulüyle evlilik yapmak zorunda kalan Ezo Gelin, 1936'da Cerablus'un Kozbaş köyünde oturan teyzesinin oğlu Memey ile (Mehmet) evlendirildi.

Bir süre sonra hastalanan Ezo Gelin, yoksulluk nedeniyle eşi tarafından tedavi ettirilemedi. Güzelliği, aşkı ve vatan hasretiyle nam salan Ezo Gelin'in hikayesi dilden dile dolaştı. Adına türküler yakılan, hayatı filmlere konu olan ve yaptığı bir çorbaya da adı verilen Ezo Gelin, 1956 yılında vefat etti.

Vasiyeti üzerine Türkiye sınırında bulunan Bozhüyük köyünde bir tepeye defnedilen Ezo Gelin'in mezarı, 1999 yılında köyüne getirildi.