Gaziantepliler "Gazi" unvanının 99 yıllık haklı gururunu yaşıyor

GAZİANTEP (AA) - FERİDE PELİN İNAL - Kurtuluş Savaşı döneminde imkansızlık ve yoksulluklara rağmen düşmana karşı gösterdiği direnişle örnek gösterilen Gaziantepliler, 8 Şubat 1921'de kente "Gazilik" unvanı verilmesinin 99. yılını kutluyor.

Mondros Mütarekesi'nin 7. maddesi gerekçe gösterilerek 1918-1919 yıllarında önce İngilizler tarafından işgal edilen Gaziantep, daha sonra Fransızlara bırakıldı.

Kentte büyük bir tepkiyle karşılanan işgal nedeniyle halk kendi arasında örgütlendi. 5 Kasım 1919 Cuma günü Ermeni tercümanla şehre inen bir Fransız subayının, Akyol Camisi'nde asılı Türk bayrağını, Türk polisine zorla indirtmesi, Gaziantep'in kurtuluşunu ateşleyen bir unsur olarak öne çıktı.

Özgürlüğü uğruna birbirine daha fazla kenetlenmeye başlayan Gaziantep halkının sabrını taşıran olay ise 21 Ocak 1920'de yaşandı.

Bugünkü İnönü Caddesi'nde, askeri fırın önünden 10 yaşındaki oğlu Mehmet Kamil ile geçen bir kadının, sarhoş 2 Fransız askeri tarafından taciz edilip peçesi açılmak istendi. Bu sırada annesini korumak için taşla saldıran küçük Mehmet Kamil, Fransız askerleri tarafından süngülenerek şehit edildi.

Günümüzde "Şehit Kamil" olarak bilinen Mehmet Kamil'in şehit edilmesi halk diriliş meşalesini yaktı.

Halkın çok sevdiği bir isim olan Şahin Bey'in 28 Mart 1920’de Kilis yolunda Fransızlara karşı direnişi sırasında şehit düşmesinin ardından, şehrin 27 mahallesine bir semt reisi tayin edildi.

Gaziantep halkı yapılan hazırlıkların ardından 1 Nisan 1920’den, 7 Şubat 1921’e kadar Fransızlara karşı "Ölürsem şehit, kalırsam gazi olurum" diyerek direniş gösterdi.

Yaklaşık 10 ay 7 gün süren ve 6 bin 317 vatan evladının şehit verildiği mücadelede yapılan fedakarlıklara karşılık TBMM, şehre 8 Şubat 1921'de "Gazi" unvanını verdi. Yüzlerce yıl "Ayıntap" olarak anılan kentin adı "Gaziantep" olarak değişti.

Fransızlar Ankara Antlaşması’nın ardından 25 Aralık 1921’de şehri boşaltmaya başladı ve iki yıl süren işgalden sonra Gaziantep özgürlüğüne kavuştu.

1921 yılındaki "Gazi" unvanından sonra, halkın Milli Mücadele'de gösterdiği takdire şayan hizmetlerinden dolayı TBMM tarafından, mücadeleden 87 yıl sonra 7 Şubat 2008'de çıkarılan 5734 sayılı kanunla Gaziantep'e "İstiklal Madalyası" verildi.

- "Düzenli orduya karşı halk savunması"

Gaziantep Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Öğretim Üyesi ve Gazikültür AŞ Genel Müdürü Prof. Dr. Halil İbrahim Yakar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Osmanlı Devleti'nin cephede kaybetmemesine rağmen Mondros Mütarekesi'nin ardından işgallerin başladığını söyledi.

İngilizler'in Gaziantep'i işgal edip 26 bin silahı toplattığını, ardından da Fransızların 21 bin 500 askerle kente geldiğini ifade eden Yakar, "O zaman şehrin nüfusu 18-20 bin civarı. Neredeyse her bir vatandaşımıza karşı 1 asker var." dedi.

Gaziantep savunmasının 20. yüzyılın en uzun süren ve en akılda kalan şehir savaşı olduğunu vurgulayan Yakar, "Bu mücadele, düzenli ordulara karşı Antep halkının kadınıyla, kızıyla, çocuğuyla verdiği destansı mücadeledir." diye konuştu.

Yakar, Fransızların kuşatması nedeniyle şehrin dışarıdan erzak ve cephane alamadığına işaret ederek, "Fransızlar Antep'i 1 hafta 10 gün içerisinde alacağını zannederken direniş sürüyor. TBMM'nin yayın organı olan Hakimiyet-i Milliye'de Ayıntaplılar'a ikinci Plevne, Çanakkale benzetmesi yapılıyor." değerlendirmesinde bulundu.

Yakar, şehre verilen Gazi unvanının sadece bir berattan ibaret olmadığını, aslında bir kahramanlığını tescili anlamı taşıdığını kaydetti.

Kentin kurtuluş mücadelesini çok büyük imkansızlıklar altında verdiğini aktaran Yakar, 1 silahın yaklaşık 10 kişi tarafından kullanıldığını, kadınların da erkeklere destek verdiğini söyledi.

Yakar, destansı bir mücadele ortaya koyan Gaziantep halkının aradan geçen 99 yılda kenti çok farklı bir noktaya taşıdığına dikkati çekerek, şöyle devam etti:

"100 yıl çok uzun gibi görünse de devletler için kısa bir süredir. 100 yıl önce önce acı zerdali çekirdeğinden ekmek yapan bu şehir, 2015 yılında dünyanın en iyi 116 mutfağından biri oldu. Fransızlar tarafından telgraf telleri kesildiği için güvercinlerle haberleşen şehir TEKNOFEST'E ev sahipliği yapıyor. Harabeye dönmüş kent 7,5 milyar dolar ihracat yapan bir şehir oldu. Açlık çeken şehir bugün 450 bin Suriyeliyi misafir ediyor."