Dilimizde birçok kelime birden fazla anlamın karşılığı olarak kullanılabilir. Geç kelimesi halk arasındaki günlük konuşma dilinde fazlasıyla yer alan bir kelimedir. Erken kelimesi geçin zıt anlamlısıdır. Sıfat ve zarf türlerinde farklı anlamlara sahiptir.
Geçin eş anlamlısı olan kelimeler de cümle içindeki kullanımına bağlı olarak değişiklik gösterir. Genel anlam olarak belli bir zaman diliminin sonrasında gerçekleşen durum için kullanılır.
Türk Dil Kurumu, geç kelimesi için sıfat ve zarf türlerinde farklı tanımlar yapmıştır. Bu tanımlar ve bu tanımlar için verilen bazı örnek cümleler şu şekildedir:
Sıfat olarak "Belli bir zaman diliminden sonra olan" şeklinde tanımlanır.
Örnek cümlesi ise şudur:
"Gecenin geç ve yıldızsız bir saatiydi. (Nazım Hikmet)"
Sonra, erken olmayan, son gibi ifadeler halk arasında geç yerine kullanılabilir. Geç kelimesi atasözleri ve deyimler içinde de sıkça kullanılır. Ayrıca bazı farklı kelimeler ile bir araya gelerek yeni anlamda ve birleşik kelimeler üretebilir.
Bu durumlar için bazı örnekler şunlardır: Geç kalmak, geç olsun da güç olmasın, er ya da geçe, geç doğan…
Bir kelimenin anlamını pekiştirmek için en iyi yöntem o kelimeyi cümle içinde kullanmaktır. Bu sayede o kelimenin yerine geçecek olan eş anlamlısını tespit etmek de daha kolay olacaktır.
Kelimenin hangi amaçla o cümlede yer aldığını anlamak için cümlenin bütününe bakmak gerekir. Geç eş anlamlısı kelimeler ile ve geç kelimesiyle kurulan bazı örnek cümleler şunlardır:
Saat çok geç oldu, haydi uyuyalım!