Geceleri idrara uyanmak normal midir? (Noktüri)
Op. Dr. Murat Çeltik sizler için yazdı
Geceleri idrara gitme durumuna noktüri ismi verilir. Gece idrara gitme uyku bozukluğu veya bir hastalık sebebiyle olabilir.
Kişinin geceleri idrara kalkması yanında idrar şikayetleri de dikkate alınmalıdır. Erkek hastalarda geceleri idrara kalkma durumunda ilk olarak prostat hastalığı düşünülür. Kadınlarda özellikle menopoz sonrası geceleri idrara uyanma sık görülen bir bulgudur, kadınlarda prostat olmadığı için toplum içerisinde gece idrar uyanmalarının normal olduğu düşünülür. Kadınlardaki gece idrara kalkmanın en sık sebebi düşük kapasiteli mesane, aşırı aktif mesane gibi mesane patolojileridir.
Kişinin gün boyu bir ila yedi kez idrara çıkması normal sınırlarda sayılabilirken gece bir kez idrara uyanmak anormal olarak kabul edilebilir. Ortalama olarak 7-8 saat uyku döneminde hasta idrar için uyanmak zorunda kalmaz. Gece yatmadan önce tuvalete gidildikten sonra sabah uyanana kadar idrar için uyanmak gerekmez, eğer hastanın uyanması gerekiyorsa hastanın tetkik edilmesi gerekir.
Hastanın ayrıntılı olarak bilgilerinin alınması gerekir. Hastanın yaşı, sebepleri düşünürken çok önemlidir. İleri yaş ve erkek hastalarda prostat büyümesi belirtileri olarak düşünülürken genç erkeklerde mesane hiperaktivitesi, diabet gibi hastalıklar akla gelebilir. Geceleri idrara kalkmanın ne kadar zamandır olduğu, genel durumdaki bozulmalar, kilo değişiklikleri, depresyon, stres, menopoz gibi durumlar gözönünde bulundurulmalıdır.
GECELERİ İDRAR KALKMAK VE İDRARI TUVALETE YETİŞENE KADAR KAÇIRMAK TEDAVİ EDİLEBİLİR Mİ?
Geceleri idrara kalkmak rahatsız edici bir durumdur, buna ilaveten kişide tuvalete yetişene kadar idrarı kaçırma şikayeti de bulunabilir. Bu hastalarda gece idrara kalkmaya sebep olan durum dışında mesane kapasitesi veya mesanenin aşırı çalışması durumu söz konusu olabilir. Bu tür şikayetlerin varlığında idrar tahlili, üriner sistem ultrason, gerekirse idrar akım hızı, ürodinamik değerlendirmeler yapılmalıdır. Bu testler dışında biyokimyasal testlerle kan şekeri düzeyi, üre , kreatinin değerleri, tam idrar analizi ve idrar kültürü yapılmalıdır.
Hastanın değerlendirmesinde geceleri kaç defa idrara kalktığı, her defasında ne kadar hacimde idrar yaptığı, acil idrar yapma hissinin olup olmadığı, idrar kaçırma (inkontinans) bulgularının olup olmadığı, gün içerisinde idrar ile ilgili semptomlar (sıklık, sıkışma, idrarda yanma, idrarda duraksama, zorlanarak idrar yapma, akım hızında azalma, idrarı tam boşaltamama hissi gibi) önemlidir.
Bu sonuçlarla beraber hastadan alınan bilgiler ışığında tanı konarak sorunun tedavisi için ilaç, sıvı kısıtlaması, egzersiz uygulamaları, elektriksel stimülasyon cihazlarının kullanımı ile tedavi sağlanmaktadır.
GECELERİ İDRAR KAÇIRMAK HANGİ YAŞLARDA GÖRÜLÜR?
Genelde çocuklarda nadiren erişkinlerde görülen gece altını ıslatma durumuna enürezis nokturna denir. Erişkin yaşlarda bir hastalığa bağlı veya mesane ile ilgili sorunlarda (düşük kapasiteli mesane, aşırı aktif mesane, sfinkter sorunları) gece altını islatma sorunu ile karşı karşıya kalınabilir. Normal şartlarda hastada idrar ile ilgili sorun ortaya çıktığında geceleri idrara uyanma olarak belirti verebilir fakat zaman zaman hastalar bu zorlamayı ya hissetmez ya da idrara gidene kadar idrarını tutamaz. Uyanamama sorunları yorgunluk, uyku problemi gibi sebeplerle olurken, idrara yetişememe mesane ve sfinkter ile ilgili sorunlarda ortaya çıkar. Yürüme sorunu yaşayan (ortopedik veya nörolojik sebeple) hastalarda da idrara yetişememe görülebilir fakat genelde bu hastalarda mesane ile ilgili bir patoloji de söz konusudur. Bu tür şikayeti olan hastalarda idrar tahlili, idrar kültürü, üriner sistem ultrasonografisi, ürodinamik test ve kan tahlilleri yapılarak tanı konup, sonuca göre tedavi planı yapılır.
Geceleri idrara kalkmak nedeni ortaya konarak tedavi edilebilme ihtimali olan bir sağlık sorunudur. Geceleri idrar kaçırma sorunu da en sık çocuklarda olmakla beraber, erişkinlerde de görülebilen tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur.
SORU VE GÖRÜŞLERİNİZ İÇİN: muratceltik@mynet.com
Facebook: Murat Çeltik
