Geçmişe yolculuğun mekanı: "Zaman Müzesi"

ANIL KURU - Konya'nın tarihi Sille Mahallesi'nde bulunan "Zaman Müzesi", Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait "zaman" ile ilgili sergilediği araçları ve coğrafi konumunun özelliğiyle ziyaretçilerini tarihte bir yolculuğa çıkarıyor.

Geçmişi 5 bin yıla dayanan Sille'de turizmin geliştirilmesi, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkılması amacıyla Selçuklu Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan Sille Şapeli'nde kurulan Türkiye'nin ilk zaman müzesinde, yüzlerce yıl kullanılan "zamanı" gösteren araçlar sergileniyor.

Müzenin ilgi çeken eserleri arasında Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait özel tasarım saatler, Osmanlı paşaları tarafından düzenlenen ve genel kullanıma tanzim edilen ruznameler, cep ve masa takvimleri ve resmi dairelerde kullanılan el yazma-baskı takvimler yer alıyor.

Sille'nin yüzlerce yıl süren çok dinli ve çok kültürlü yapısını yansıtan müze, Müslüman ve Hristiyan mezarlıklarıyla yan yana ve iç içe bulunuyor.

Ayrıca altın, gümüş köstekli cep saatleri, Türk Hava Kurumuna ait, illere göre coğrafik ve ekonomik verilerin bulunduğu cetvelli takvim, Roma dönemi arkeolojik güneş saati örneği ve halen Konya Hacı Hasan Camii kıble duvarında bulunan Osmanlı dönemi güneş saati reprodüksiyonu gibi birçok eser dikkati çekiyor.

Belediye tarafından restore edilerek müze haline dönüştürülen Zaman Müzesi, Tarihi Kentler Birliği tarafından düzenlenen "Tarihi Kentler Birliği, Tarihi ve Kültürel Mirası Koruma Proje ve Uygulamalarını Özendirme Yarışması" kapsamında "Süreklilik Ödülü" aldı.

- "Müze çeşitliliğinin en güzel örneklerinden biri"

Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Çaycı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, son zamanlarda yapılan çalışmalar ve atılımlarla Türkiye'de müze sayısı ve çeşitliliğinin arttığını söyledi.

Tarihi Sille Mahallesi'nde oluşturulan Zaman Müzesi'nin müze çeşitliliğinin en güzel örneklerinden birisi olduğunu ifade eden Çaycı, şöyle konuştu:

"Bu müze, kategorisinin en önemli örneklerinden biridir. Küçük ancak küçük olduğu kadar da enteresan bir mekan ziyaretçilerini bekliyor. Zaman Müzesi, Türkiye için ilklerdendir. Konya'da küçük ölçekli, o döneme ait eserlerin sergilendiği müze ziyaretçilere hizmet veriyor. Zaman denildiğinde genellikle izafi bir konu olması nedeniyle insanların açıklamakta güçlük çektiğini görüyoruz. 'Zaman Müzesi', zamana ait elimizde bulunan somut objelerin teşhir edildiği bir müze haline getirilmiştir. Sille'nin tarihi çok erken dönemlere gider. Burada bulunan küçük bir şapel, müze haline getirilerek değerlendirilmiştir. İslam kültürüne ve İslam bilim tarihine ait zaman objeleri burada korunmaktadır."

- Vaktin belirlendiği mekanlar; "muvakkithaneler"

Türk kültüründe zamandan daha çok "an" ve "vakit" algısının bulunduğuna dikkati çeken Çaycı, "Bu nedenle İslam medeniyetinin unsurları olan külliyeler bünyesinde oluşturulan muvakkithanelerde zamanın ölçüldüğünü ve zaman tayininin yapıldığını biliyoruz. Dolayısıyla İslam şehirlerinin her büyük külliyesinde bir muvakkithanenin varlığı bilinir. Oradaki görevli de ezan vakitlerinin tayini için görevlidir. Muvakkithane 'vaktin belirlendiği mekan' anlamına gelmektedir." ifadelerini kullandı.

Çaycı, Anadolu'nun tarih boyunca ev sahipliği yaptığı farklı medeniyetlerle zengin bir kültüre sahip olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Konya da Anadolu'ya benzer özelliktedir. Konya içinde de Sille'nin farklı bir yeri vardır. Sille'de 1923 yılına kadar farklı etnik gruplardan kaynaklı özel durum çok kültürlü bir yaşamı beraberinde getirmiştir. Çok kültürlü yaşamın parametreleri Sille'de ayakta durmaktadır. Bu müze bir şapele yapılmıştır. Günümüzde bir şapelin zaman müzesi olarak dizayn edilmesi oldukça anlamlıdır."