Gemi ve yat ihracatında "kontrat ve teslimat" etkisi

İSTANBUL (AA) - BELGİN YAKIŞAN MUTLU - Gemi ve yat sektörünün ihracatı, yılın ilk çeyreğinde neredeyse yarı yarıya düşerek 178 milyon 222,1 bin dolara gerilerken, sektör temsilcileri söz konusu düşüşte yılbaşında yeni kontratların işleme sunulmasının ve ürün teslimatlarının 12-18 ay gibi uzun bir süreçte gerçekleştirilmesinin etkili olduğunu belirtiyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi'nden (TİM) derlenen verilere göre, geçen yılın ilk çeyreğinde 298 milyon 331,7 bin dolar düzeyinde bulunan gemi ve yat sektörü ihracatı, bu yılın aynı döneminde 178 milyon 222,1 bin dolara indi. Söz konusu dönemde dış satımı yüzde 40,3 azalan sektör, 93 noktaya ihracat gerçekleştirdi.

Gemi ve yat sektörünün yılın ilk çeyreğindeki ihracatının 100 milyon 677,1 bin dolarlık kısmını İstanbul gerçekleştirdi. Bu rakam, sektörün toplam ihracatının yüzde 56,5'ine denk geldi.

İstanbul'un ardından en fazla gemi ve yat ihracatı gerçekleştiren kentler, 61 milyon 558,1 bin dolarla Yalova, 9 milyon 988,4 bin dolarla İzmir, 1 milyon 938,2 bin dolarla Bursa ve 1 milyon 165,7 bin dolarla Muğla oldu. Söz konusu 5 kent ayrıca, sektörün 1 milyon doların üzerinde ihracat gerçekleştiren illeri olarak kayıtlara geçti.

Bu dönemde Bursa, miktar bazında gemi ve yat ihracatını en fazla artıran kent olarak öne çıktı. Bursa'nın 2017'nin ilk çeyreğinde 1 milyon 34,7 bin dolar olan ihracatı, bu yılın aynı döneminde 1 milyon 938,2 bin dolara ulaştı.

Bursa'nın ardından en fazla ihracatını artıran kent Trabzon olurken, bu kentin geçen yılın ilk çeyreğinde neredeyse sıfır olan ihracatı, bu yılın aynı döneminde 406,5 bin dolara çıktı.

- En fazla ihracat Norveç'e

Gemi ve yat sektörünün yılın ilk çeyreğinde en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke Norveç oldu. Norveç'e 65 milyon 69,3 bin dolarlık ihracat yapılırken, söz konusu ülke sektör ihracatının yüzde 36,5'lik kısmını karşıladı.

Sektörün en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülkeler sıralamasında Norveç'i, 32 milyon 972,3 bin dolarla Hollanda, 17 milyon 928,6 bin dolarla İtalya ve 16 milyon 760,8 bin dolarla Marshall Adaları takip etti.

Geçen yılın ilk çeyreğinde gemi ve yat ihraç edilmeyen Yeni Zelanda, İspanya, Moritanya, Özbekistan, Bangladeş, Kırgızistan, Uganda, Pakistan, Haiti, Hindistan, Macaristan, Madagaskar, Gambiya, Endonezya, İrlanda, Yemen, Suriye, Bosna Hersek, Benin, Somali, Şili, Tunus, Belize, Cebelitarık, Bursa Serbest Bölge, Kitts ve Nevis ile Yeni Kalodenya olmak üzere 28 yeni noktanın, 2018'in ilk çeyreğinde sektörün pazarları arasına girdiği görüldü. Söz konusu noktalara toplamda 10 milyon 604,3 bin dolarlık ihracat gerçekleştirildi.

- "2018 ihracat hedefimiz 1,1 milyar dolar civarında"

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği Başkanı Başaran Bayrak, gemi ve yat sektörü ihracatının yılın ilk aylarında, sürpriz durumlar haricinde genelde düşük seyrettiğini söyledi.

Bir önceki yılbaşındaki kontratların kapanarak yeni kontratların işleme sunulmasının ilk aylarda düşük ivmeye neden olduğunu belirten Bayrak, "Bir geminin yapılışı ve teslimi 12-18 ay gibi bir süreç alır. Bu bağlamda baktığınız zaman bu aylara tekabül eden ihracat rakamlarında düşüş yaşanır." dedi.

Bayrak, 2017'de geçmiş yıldan alınan siparişlerin tesliminin yoğun olarak gerçekleştirildiğini, bunun da ihracat rakamlarına pozitif yansıdığını ifade etti.

Teslimat etkisini de göz önüne aldıklarında, gemi ve yat sektörü ihracatının, 2018'de geçen yıla kıyasla düşük seyredeceğini aktaran Bayrak, şunları kaydetti:

Biz bu yıl ihracatımızda düşüş yaşanacağını teyit ediyoruz ancak bunun yanında olumlu haber de vereyim; geçen yılın kasım-aralık aylarında yurt dışı siparişlerde birtakım yeni artışlar oldu. Bunların teslimleri de 2018'in sonu ve 2019'un başına denk gelecektir. O tarihlerde ihracatımızda artış görülecektir. Ağırlıklı olarak siparişler Avrupa ülkelerinden verildi. Bizim en önemli destinasyonumuz ve ihracat noktalarımızın başında Kuzey Avrupa ülkeleri geliyor. Özellikle Norveç, Fransa, Hollanda, İtalya gibi ülkelerden siparişler alıyoruz. Bunun dışında, küçük servis hizmet gemilerinde dünyanın her tarafında varız. Afrika, Orta Doğu, Katar, kısmen Rusya, küçük gezinti tekneleri ve botlarda Amerika'da varız."

Başaran Bayrak, sektör olarak bu yıl için ihracat hedeflerinin 1,1 milyar dolar civarında olduğunu da bildirdi.