Geniz Akıntısı: Neden olur, nasıl geçer?

Özellikle mevsim geçişlerinde görülen alerjik reaksiyonlar, grip ve soğuk algınlığı ile ortaya çıkabileceği gibi kuru ve soğuk havalarda da geniz akıntısına rastlamak mümkün. Çünkü bu durum daha çok vücudun direncini kaybettiği, bağışıklık sisteminin zayıfladığı durumlarda kendini gösterir. Bunların yanı sıra geniz akıntısına sebep olan birçok neden vardır.

Geniz Akıntısı Neden Olur?

Geniz akıntısı olduğunda boğazda gıcık hissi oluşur, öksürürsünüz ve devamlı olarak boğazınızı temizleme ihtiyacı duyarsınız. Geniz akıntısı belirtileri olarak karşımıza çıkan ve bu durumlara neden olan sebepleri sıralayacak olursak;

1. Grip ve soğuk algınlığı

Özellikle hava değişimi dönemlerinde ya da bir hastalık virüsü vücuda girdiği zaman bünye zayıflar, bağışıklık düşer ve hastalanırız. Bu hastalıkla birlikte genizde bir akıntı oluşur. Bu geniz akıntısı ağız kokusu ve mide rahatsızlıklarına sebebiyet verebilir. Grip ve nezle dışında diğer üst solunum yolu enfeksiyonları da geniz akıntısı ve öksürük nedenlerindendir.

2. Sinüzit

Sinüsler, kafatasında bulunan ve kanallarının uçları burna doğru olan içi hava dolu kemik boşluklarıdır. Bazı mikrop ve bakteriler yüzünden mukoza denilen sıvının sertleşip bu bölgenin iltihaplanması durumuna sinüs iltihabı ya da sinüzit denir. Sinüzit tedavi edilebilse de bazı kişilerde kronik hale gelebilir. Özellikle baş ağrısı ve genizde oluşarak boğazdan mideye doğru akan bir sıvı ile kendini gösterir. Bu akıntı çoğu zaman mide bulantısı, kusma, iştahsızlık ve boğazda enfeksiyona neden olduğu için öksürüğe de yol açar. Dolayısıyla sinüzit de geniz akıntısının başlıca sebeplerindendir.

3. Alerjik reaksiyonlar

Alerjiye bağlı geniz akıntısı için birçok neden gösterilebilecek olsa da en önemlisi "saman nezlesi" diye de bilinen alerjik rinittir. Alerjik rinit, burun içinde bulunan mukoza sıvısının iltihaplanmasına ve geniz akıntısına neden olur. Özellikle bahar aylarında oluşan polenler, alerjik rinitin ve dolayısıyla da geniz akıntısının başlıca nedenidir.

4. Hamilelik

Kadınlarda hamilelik döneminde hormon değişikliklerinin yanı sıra vücuttaki bazı salgıların da normalden daha az ya da daha fazla olduğu gözlemlenir. Örneğin, mukus salgısı normal kişilerde günlük 1-2 litre olması gerekirken bazı hamilelerde fazla salgılanması durumu görülebilir. Bu durum da genizden mideye doğru bir akıntıya sebep olarak mide bulantılarına neden olur.

5. Sigara ve bazı kimyasallar

Sigara içmek ciğerlere zarar vermesinin yanında vücudun birçok bölgesini de etkiler. Ağızdan başlayıp ciğerlere kadar dumanın geçtiği her bölgeye zarar veren sigara, geniz akıntısı ve balgam oluşumuna da neden olur. Yalnızca sigara içmek değil içilen ortamda bulunmak, yani pasif içici olmak da zararlıdır. Solunan sigara dumanı mukozanın akarak boğazda birikmesine ve boğazda gıcık ve öksürük oluşmasına neden olur. Bunun dışında bazı kimyasallar da sigara ile aynı etkiyi yaratarak boğazın tahriş olmasına ve genizden mideye giden bir akıntıya neden olurlar.

6. Burna kaçan yabancı nesne

Genelde çocuklarda daha çok görülen burna yabancı bir cisim kaçması durumunda da mukoza sıvısı bu maddeyi oradan çıkarmak için fazla salgılanır. Normalden daha fazla mukoza salgılanması sonucunda da geniz akıntısı oluşur.

7. Tüketilen bazı gıdalar

Bazı baharatlar ve besinler genze kaçtığı durumda mukus salgısını etkileyerek mukusun artmasına ve artan mukusun akıntıya neden olmasına yol açarlar. Mukusun akışını tetiklediği bilinen gıdalar; süt ürünleri, hayvansal ürünler, hayvansal yağlar, bazı sebzeler (patates, mısır, kabak gibi), buğday, şeker, un, fındık ve fıstıktır. Bu gıdalar mukus ve balgamı çoğaltarak akıntı oluşumunu tetikler.

8. Diğer nedenler

Yukarıda bahsettiğimiz nedenler dışında akıntıya neden olan daha birçok sebep vardır.

• Tansiyon ilaçları ya da kadınların kullandığı doğum kontrol hapları dahil olmak üzere bazı ilaçlar,
• Havada yaşanan ani değişimler,
• Havanın kuru ve kirli olması,
• Parfüm ve bazı temizlik ürünleri,
• Bağışıklık sistemini zayıflatan durumlar geniz akıntısına neden olur.

Geniz Akıntısı Nasıl Geçer?

Geniz akıntısı çoğu zaman büyük bir rahatsızlık vermediği sürece çok fazla önemsenmez. Ancak akıntının sürekli olduğu durumlarda mideye giden akıntı, mide hastalıklarından biri olan reflüye neden olabilir. Yoğun akıntı nefes tıkanmalarına, kronik öksürüklere ve üst solunum yolu enfeksiyonlarına, bademciklerin şişmesine ve iltihaplanmasına sebep olabilir. Bu yüzden boğazda mukus birikmesi şeklinde başlayıp hastalık belirtileri görüldüğü durumlarda mutlaka bir kulak burun boğaz doktoruna gidilmeli ve muayene olunmalıdır. Akıntının geçmesi için uygulanacak ilaçlı ve ilaçsız doğal tedavi yöntemleri şunlardır:

1. İlaç tedavisi

Öncelikle burun spreyleri, tıkalı olan genzi açarak rahat nefes almayı sağlar. Bunun dışında düzensiz olan akıntıyı düzene sokarak rahatsızlık durumunu ortadan kaldırır. Bu spreylerin çocuklarda kullanılması tavsiye edilmeyeceği gibi yetişkinler de doktor tavsiyesi üzerine kullanmalıdır.

Antibiyotik, iltihabı kurutmada kullanılan en etkili ilaçlardan biridir. Ancak antibiyotik kullanımı mutlaka bir doktorun tavsiyesi üzerine olmalı. Asla kendi kafanıza göre bir antibiyotik kullanımı yapmamalısınız. Eğer boğazda ya da sinüslerde bir iltihap durumu varsa doktorunuz uygun gördüğü takdirde antibiyotik tedavisi uygulayacaktır.

Antihistaminik ilaçlar da, alerjisi olan kişilerin geniz akıntısını önlemeye yardımcı olur.

Geniz Akıntısına Doğal Çözüm

1. Tuzlu su

Bu karışım genizde olan akıntı için en iyi tedavi yöntemi olup hazırlaması oldukça kolaydır. Bir bardak suyun içine 2 çay kaşığı tuz karıştırarak gün içinde en az 3 kere gargara yapabilirsiniz. Ancak akıntının sebebi sinüzit ise sinüzite iyi gelen en iyi yöntem, deniz suyu kullanmaktır. Bu sayede burun ve üst solunum yolunun temizlenmesini sağlayabilirsiniz.

2. Zencefil ve kekik

Zencefil ve kekikle yapılan bu karışım oldukça etkilidir. Bir bardak suya 1 çay kaşığı zencefil, 1 çay kaşığı kekik karıştırıp bunu bir çay gibi demleyip için. Bu hazırladığınız çayı günde 1-2 kere içerek akıntıyı yok edebilirsiniz.

3. Elma sirkesi

Elma sirkesi içerisinde bulundurduğu vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengindir. Gün içinde içtiğiniz suya birkaç damla elma sirkesi damlatıp tüketirseniz, genizde oluşan akıntının yok olmasını sağlarsınız.

Bu yöntemlerin haricinde;

• Bulunduğunuz ortamın mutlaka nemli olmasına dikkat etmeli,
• Bol miktarda su, meyve suyu ve bitki çayı içmeli, süt tüketimini azaltmalı,
• Burnunuzu devamlı olarak su ile temizlemeli,
• Baharatlı yiyecekler tüketmekten kaçınmalı,
• Yatağınızın hijyenik olmasına dikkat edip çarşaf ve yastık kılıflarını sık sık değiştirmelisiniz.