Gerçek "Çile Yolu" neresi tartışması

Tel Aviv (AA)- İsrailli bir arkeolog, binlerce yıldır inanılanın aksine, Hz. İsa'nın yargılandığı Antonia Kalesi ile sırtında çarmıhla izlediği "Via Dolorosa" (Çile Yolu) güzergahının farklı olduğunu, yine Eski Kent içinde Ermeni mahallesinden başladığını öne sürdü.

Kudüs'teki Albright Enstitüsünden Dr. Şimon Gibson'a göre, Hz. İsa'nın Roma İmparatorluğu döneminde Vali Pontius Pilate tarafından yargılanarak ölümle cezalandırıldığı Antonia Kalesi, Eski Kent'in batı kesiminde, Jaffa Kapısı tarafındaki Ermeni mahallesinde "David Kulesi"nin yakınında bulunuyor.

Haaretz gazetesinin haberine göre, Dr. Gibson, bulduğu bir taş kaldırımdan yola çıkarak, Hz. İsa'nın 14 ayrı noktada durduğu ve sonunda çarmıha gerilip öldüğü yerde inşa edilen Holy Sepulchere kilisesine kadar uzanan Via Dolorosa'nın da gerçekte buradaki, halihazırda park yeri olan alandan başlaması gerektiğini söyledi. Dr. Gibson, Via Dolorosa'nun buradan kiliseye kadar uzandığını belirtti.

Söz konusu kalenin, Titus'un Kudüs'ü ele geçirdiği İ.Ö. 70 yılında yıkıldığına inanılıyor. "İsa'nın Son Günleri" adlı, İngilizce bir kitap yayımlayan Gibson, kitabında Via Dolorosa'nın gerçek güzergahıyla ilgili geleneğin, Haçlılar döneminde değiştirildiği iddiasında. Haçlıların kentin Müslüman, Yahudi ve Hristiyanlarını katlettiğini ve geleneklerini de sildiğini söylüyor.

İsrailli arkeologlardan Prof. Meir Ben-Dov ise Gibson'un değerlendirmelerini "son derece saçma" olarak niteledi. Ben-Dov, o dönemin ünlü tarihçilerinden Josephus Flavius'un, binlerce diğer tanık gibi, Antonia Kalesi'nin Tapınak Dağı'nın (Haremüşşerif) köşesinde bulunduğunu söylediğini aktararak, "Ben, 1980'lerde kulenin temellerini ortaya çıkardım" dedi.Ben-Dov'a göre, Romalı askerler Tapınak Dağı'na hiç girmedi ve bu nedenle de kale Tapınak Dağı'nın yanına inşa edildi. Josephus'un da o dönemde Romalı askerlerin Antonia Kalesinin surlarında durarak dua eden Yahudileri gözlediğini aktardığı belirtiliyor.

İsa'nın yargılandığı ve Antonia Kalesi olarak bilinen alan, Hristiyanlığın en kutsal mekanlarından biri oldu. Via Dolorosa olarak bilinen İsa'nın sırtında kendi çarmıhını taşıdığı 14 noktalık güzergahın ilki Antonia Kalesi. İsa'nın çarmıha gerilip öldüğü yerde ise sonradan Hristiyanların Hac yeri olarak kabul edilen Holy Sepulchere Kilisesi inşa edildi.