Gevale Kalesi tarihe ışık tutuyor

Selçuklu’nun yanı sıra birçok tarihi döneme şahitlik eden Gevale Kalesinde 2012 yılında başlatılan arkeolojik kazı çalışmaları Necmettin Erbakan Üniversitesi (NEÜ) Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı ve kazı ekibi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın öncülüğünde bin 700 metre rakımlı tepede devam ediyor.
Selçuklu Belediyesi, Konya Müzeler Müdürlüğü ve NEÜ’nün iş birliği ile tarihi Gevale Kalesi’nde yürütülen kazı çalışmaları yaz dönemi için kısa bir aranın ardından yeniden başladı. Konya’nın batısında yer alan ve Selçuklu’nun yanı sıra birçok tarihi dönemin önemli kalelerinden biri olan Gevale Kalesi, yapılan çalışmaların tamamlanmasıyla Konya turizmine canlılık sağlayacak.
NEÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı ve kazı ekibi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın öncülüğünde gerçekleştirilen çalışmalar titizlikle yürütülüyor. Çalışmalar sırasında Roma döneminden başlayarak, Bizans, Selçuklu ve Karaman Beyliğine ait çok sayıda mimari kalıntı ve küçük objelerden oluşan buluntular gün yüzüne çıkartıldı.

“Selçuklu Döneminin savunma amaçlı en iyi kalelerinden birisidir”
Gevale kalesinde yürütülen arkeolojik kazı çalışmalarıyla ilgili detaylı bilgi veren Dr. Çaycı, Gevale Kalesinin stratejik amaçlı bir yer olduğunu vurguladığı konuşmasında Selçuklu Döneminin muhafaza edilen savunma amaçlı en iyi kalelerden biri olduğuna dikkat çekti. Arkeolojik kazı çalışmalarının 2012 yılından bu yana Selçuklu Belediyesi, Konya Müzeler Müdürlüğü ve NEÜ işbirliğinde sürdüğünü ifade eden Prof. Dr. Ahmet Çaycı, Gevale Kalesindeki çalışmaların yüzey araştırması ile başladığını, sonra kazı çalışmalarına geçildiğini, ortaya çıkan mekanların tamamının el emeği göz nuru çabaların bir ürünü olduğunu söyledi. Ortaçağ ve Selçuklu başta olmak üzere Karamanoğlu dönemi, daha geriye gidildiğinde Bizans ve Roma dönemine kadar giden mimari buluntuların ve küçük objelerin Gevale Kalesinde yapılan çalışmalar sonucu elde edildiğini ifade eden Çaycı, temin edilen bütün ürünlerin Konya Müzeler Müdürlüğüne teslim edildiğini kaydetti.
2019 yılı itibariyle yapılan çalışmalara da değinen Prof. Dr. Ahmet Çaycı, yine ismi geçen üç kurumun koordinasyonunda müşterek faaliyetlerin devam ettiğini söyledi. Dr. Çaycı, “2019 yılı Ağustos ayının başından itibaren arkeolojik kazı çalışmalarımıza başladık. Çalışmalarımız başarılı bir şekilde bütün hızıyla devam etmektedir. Şu an 16 işçi, öğrencilerimiz ve kazı ekibinden oluşan teknik grupla çalışmalarımız sürüyor. Burası savunma amaçlı olarak kullanılan Selçuklu döneminin en iyi kalelerinden birisidir. Buna birde Selçuklu ilçe sınırları içindeki Sille’yi dahil ettiğimiz zaman Sille, Ak Manastır ve Gevale Kalesinden oluşan üçlü tarihi mekanların Konyalıların uzun vadede hizmetine sunulacak olması bizim açımızdan ayrı bir önem taşımaktadır. Bu çalışmalarımız özverili bir şekilde devam edecektir” dedi.

“Gevale Kalesi üzerinde çok çetin savaşlar gerçekleşmiştir”
Necmettin Erbakan Üniversitesi Türk İslam Sanatları ve Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Dr. Zekeriya Şimşir’de Gevale Kalesinde kazı çalışmaları sırasında bulunan mimari buluntulara değindiği konuşmasında şunları söyledi; “Burada çok sayıda mimari buluntular içinde küçük objelerde elde edildi. Bu buluntular içinde Karamanoğlu dönemine ait alçı süslemeler en başlıca buluntulardır. Bunun yanı sıra çini buluntular da var. Sırlı ve sırsız seramikler, madeni eserler içinde ok uçları çeşitli savaş malzemeleri, çive ve benzeri malzemeler, cam bilezikler, az sayıda da olsa tesera dediğimiz geniş mozaik alanlara ait küçük buluntuları burada zikredebiliriz. Burada çeşitli savaşlar gerçekleştiği için özellikle Karamanoğlu ile Osmanlı mücadelesi arasında Osmanlıların Karamanoğluna son darbeyi vurduğu Gevale Kalesi çok tahrip edilmiştir. Daha sonraki dönemlerde ise tabiat şartları ve insan eliyle yapılan tahribatlar neticesinde burada ciddi anlamda kültür varlıkları tahrip edilmiştir” şeklinde konuştu.
Tarihe ışık tutacak birçok tarihi eserin çıkarıldığı kazı çalışmalarında en önemli buluntular arasında Bizans, Selçuklu ve Karamanoğlu dönemine ait birçok yaşamsal verilere ulaşıldı. Selçuklu sultanlarının Gevale Kalesinde ikamet ettiklerini belgeleyen önemli kanıtlar bulunuyor. Ortaçağın en önemli buluntuları arasında yer alan cam bileziklerin çok sayıda bulunması kalenin önemli bir sığınma mekanı olduğunu gösteriyor.
Selçuklu Belediyesi tarafından desteklenen arkeolojik kazı çalışmaların tamamlanmasıyla Konya turizmi açısından önemli tarihi varlıkların gün yüzüne çıkacağını ifade eden Selçuklu Belediye Başkanı Ahmet Pekyatırmacı, Haçlı ve Bizans akınlarına karşı Selçuklu Sultanları tarafından aktif olarak kullanılan Gevale Kalesinin bulunduğu 1700 rakımlı zirvede çalışmaların titizlikle yürüdüğünü kaydetti. Selçuklu sultanlarının Gevale Kalesinde ikamet ettiklerini belgeleyen önemli kanıtların bulunduğunu ve kazı çalışmalarının 2012 yılından itibaren titizlikle yürütüldüğünü ifade eden Başkan Pekyatırmacı, Selçuklu Belediyesi olarak tarihe ışık tutacak önemli bir çalışmaya daha destek olmaktan dolayı mutlu olduklarını ifade etti.